Các nhà tranh đấu cho nhân quyền có nhiều phản ứng khác nhau về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Từ Đăk Lăk, Blogger Huỳnh Thục Vy, người phụ trách Hội Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam nói bà không kỳ vọng gì trong chuyến thăm Hà Nội của ông Trump.
“Không phải chỉ lần này ông Donald Trump, một người không quan tâm đến nhân quyền, mà ngay cả như ông Obama, thì tôi cũng không kỳ vọng gì trong những chuyến thăm như vậy. Những chuyến thăm đó chỉ mang tín xã giao thôi. Tôi nghĩ là tình hình địa chính trị ở khu vực Đông Nam Á, cụ thể là vấn đề Trung Quốc, Bắc Hàn, và thế đối đầu hay hợp tác giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc thì mới là điều quan trọng. Tôi nghĩ chuyến thăm này không có gì quan trọng.”
Ngược lại, bà Nguyễn Thị Dương Hà, một luật sư tranh đấu cho nhân quyền Việt Nam, và cũng là vợ của nhà bất đồng chính kiến Cù Huy Hà Vũ ở thành phố Chicago, bang Illinois, nói bà trông chờ chuyến thăm của Tổng thống Trump sẽ mang lại kết quả tích cực liên quan đến hợp tác quốc phòng giữa hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ và thúc đẩy nhân quyền ở Việt Nam:
“Như đã thể hiện trong bức thư của tôi gửi cho Tổng thống Donald Trump và Phu nhân Melania Trump. Tôi trong chờ chuyến thăm của Tổng thống Trump mang lại kết quả tích cực liên quan đến hợp tác quốc phòng giữa hai nước và thúc đẩy nhân quyền ở Việt Nam, cụ thể là tăng cường quốc phòng theo hướng liên minh quân sự nhằm chống Trung Quốc bành trướng lãnh thổ ở Biển Đông và kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do ngay lập tức, vô điều kiện cho tất cả các tù nhân lương tâm, trong đó có hai phụ nữ có con nhỏ là bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và bà Trần Thị Nga.
Hơn một tuần trước khi ông Donald Trump đặt chân đến Việt Nam, luật sư Nguyễn Thị Dương Hà có viết thư cho Tòa Bạch Ốc “khẩn thiết đề nghị” Tổng thống Mỹ và Phu nhân kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho các tù nhân lương tâm, đặt biệt “giải cứu” hai nữ tù nhân có con nhỏ là bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh và bà Trần Thị Nga.
Trong bức thư gửi nhà nhà lãnh đạo Hoa Kỳ, bà Dương Hà viết: “ Nếu như việc bỏ tù những công dân chỉ vì họ bày tỏ quan điểm khác biệt với chính quyền dứt khoát là hành vi xâm phạm nhân quyền nghiêm trọng, thì việc bỏ tù những người mẹ nuôi con nhỏ do họ thực hiện quyền tự do ngôn luận, không nghi ngờ gì nữa, là hành vi xâm phạm nhân quyền nghiêm trọng gấp trăm lần.”
Từ Khánh Hòa, bà Nguyễn Thị Tuyết Lan, mẹ của Blogger Mẹ Nấm, tức Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, người đang bị chính quyền Việt Nam giam cầm 10 năm tù vì tội “tuyên truyền chống phá nhà nước” nhưng được Đệ nhất Phu nhân Hoa Kỳ Melania Trump vinh danh “Phụ nữ Can đảm Quốc tế,” nói với VOA về chuyến thăm Hà Nội của ông Trump:
“Con gái tôi Nguyễn Ngọc Như Quỳnh không phải là tù nhân lương tâm duy nhất mà họ cáo buộc những điều rất vô lý. Những điều con tôi nói là những điều xảy ra thường ngày ở Việt Nam và con tôi gióng lên tiếng nói cảnh báo. Tôi chỉ mong muốn rằng không riêng gì Tổng thống Donald Trump mà tất cả các nhà lãnh đạo quốc tế đến Việt Nam hãy giúp người dân Việt Nam được bảo đảm quyền làm người và trả tự do, vô điều kiện cho tất cả những người bất đồng chính kiến.”
Hòa thượng Thích Không Tánh tại thành phố Hồ Chí Minh mong rằng Hoa Kỳ nên lưu tâm đến tự do tôn giáo ở Việt Nam và kêu gọi ông Trump đừng quên những tiếng nói bị đàn áp ở vùng thôn quê:
“Hội đồng Liên tôn và các cộng khác mong rằng khi thăm Việt Nam lưu tâm đến tình trạng vi phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, nhân quyền. Chúng tôi mong rằng Tổng thống Donald Trump nghĩ đến 90 triệu người dân Việt Nam, chứ đừng vì một đảng Cộng sản hay giới cầm quyền mà bỏ quên đồng bào nghèo khó mà còn bị đàn áp ở quê nhà.”
Về khía cạnh pháp lý, luật sư Nguyễn Thị Dương Hà rất mong Hoa Kỳ giúp Việt Nam xây dựng nhà nước pháp quyền, thượng tôn pháp luật và hủy bỏ những điều luật phản nhân quyền:
“Chừng nào mà Điều 79, Điều 88, và Điều 258 của Bộ Luật Hình sự còn tồn tại thì vẫn còn tù nhân lương tâm tại Việt Nam. Do đó chính quyền Mỹ và Tổng thống Donald Trump cần kêu gọi chính quyền Việt Nam phải hủy bỏ các điều luật phản nhân quyền nói trên. Ngoài ra, Mỹ cần tích cực giúp Việt Nam cải cách pháp lý mạnh mẽ để xây dựng nhà nước pháp quyền dựa trên tam quyền phân lập, vì đó là thể chế bảo vệ nhân quyền hiệu quả nhất.”
Vào tháng 9, khi ra điều trần trước Uỷ ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ trước khi nhậm chức đại sứ tại Việt Nam, ông Daniel Kritenbrink nói vấn đề nhân quyền, tự do tôn giáo là một trong các ưu tiên của ông tại Việt Nam.
Đài truyền hình CNBC trong tuần nhận định rằng Tổng thống Trump dự kiến sẽ không nêu vấn đề nhân quyền trong chuyến thăm châu Á, trong đó có Việt Nam, thay vào đó, các cuộc gặp song phương chỉ tập trung vào an ninh khu vực, thương mại và đầu tư.
