Cựu Ngoại trưởng Khmer Đỏ Ieng Sary qua đời

PHNOM PENH —  Cựu Ngoại trưởng Ieng Sary của chế độ Khmer Đỏ đã qua đời tại Phnom Penh, thọ 87 tuổi. Ông là một trong ba bị cáo trong phiên tòa xét xử các cựu thủ lãnh Khmer Đỏ về tội diệt chủng và cái chết của ông nêu bật những vấn đề mà tòa án do Liên hiệp quốc hậu thuẫn đang phải đối mặt. Từ Phnom Penh, thông tín viên Robert Carmichael của đài VOA gởi về bài tường thuật sau đây.

Kể từ khi cuộc xét xử bắt đầu vào cuối năm 2011, ông Ieng Sary là người trông có vẻ già yếu nhất trong các bị cáo. Bệnh tim và các chứng bệnh khác đã khiến ông không thể ra trước pháp đình. Đôi lúc ông theo dõi diễn tiến phiên tòa từ phòng giam. Năm ngoái ông đã vào bệnh viện hai tháng.

Luật sư biện hộ Michael Karanavas cho biết tuy sức khỏe của ông Ieng Sary không được tốt, nhưng cái chết của ông vẫn khiến nhiều người ngạc nhiên.

Ông Karnavas nói: "Trong 10 ngày qua, sức khỏe của ông ấy đã xuống cấp rất nhanh."

Cái chết của ông Ieng Sary nêu ra những câu hỏi về tiến độ của phiên xử. Tòa án đã bắt đầu bắt đầu Vụ Xử Thứ Hai vào cuối năm 2011 để xử 4 bị cáo, nhưng năm ngoái, bà Ieng Thirith, vợ của ông Ieng Sary là là cựu Bộ trưởng xã hội thời Khmer Đỏ, đã được tòa xử là không đủ năng lực hầu tòa vì mắc bệnh mất trí.

Giờ đây, với cái chết của ông Ieng Sary, nhân vật đứng hàng thứ ba trong Đảng Cộng Sản Campuchia, chỉ còn lại hai bị cáo là cựu quốc trưởng Khieu Samphan và ông Nuon Chea, người đứng đầu công tác tư tưởng của Khmer Đỏ và được gọi là Anh Hai.

Ông Nuon Chea, 86 tuổi, đã nhập viện hồi tháng giêng, nhưng giờ đây đã bình phục. Sức khỏe của ông Khieu Samphan, 81 tuổi, vẫn còn tốt.

Phát biểu trong cuộc họp báo tại bệnh viện ở Phnom Penh nơi ông Ieng Sary qua đời, phát ngôn viên tòa án, ông Lars Olsen, nói rằng tòa án, với tên gọi chính thức là ECCC, sẽ chấm dứt thủ tục truy tố ông Ieng Sary, dựa theo luật của Campuchia.

Ông Olsen nói thêm như sau: "Nhưng có một điều quan trọng cần nhớ là Vụ Xử Thứ Hai vẫn chưa kết thúc. Những cáo trạng chống lại Nuon Chea và Khieu Samphan, hai đồng bị cáo trong Vụ Xử Thứ Hai, không bị ảnh hưởng bởi sự qua đời của Ieng Sary. ECCC sẽ tiếp tục các thủ tục chống lại Nuon Chea và Khieu Samphan."

Sự đau yếu, bệnh tật của các bị cáo không phải là vấn đề duy nhất mà tòa án phải đối mặt. Tòa này còn gặp phải khó khăn về tài chánh.

Tất cả các nhân viên người Campuchia đã không được trả lương từ tháng 11, và ngày 4 tháng này, các thông dịch viên đã đình công để phản đối. Từ đó tới nay tòa án đã không thể tiến hành các phiên tòa để nghe các bên trình bày bằng chứng.

Chính phủ Campuchia và các nhà tài trợ quốc tế hiện đang giằng co với nhau về vấn đề cung cấp ngân khoản cho tòa án, và đôi bên không bên nào chịu nhượng bộ.