'Cần hành động để giải quyết vi phạm nhân quyền tiếp diễn ở Miến Ðiện'

BANGKOK —  Các tổ chức nhân quyền và giới chuyên gia nói rằng cộng đồng quốc tế cần phải chú ý tới những lời cảnh báo do đặc sứ Liên Hiệp Quốc đưa ra về những vụ vi phạm nhân quyền đang tiếp diễn ở Miến Ðiện. Từ Bangkok, thông tín viên VOA Ron Corben gửi về bài tường thuật về chuyến đi Miến Ðiện mới đây của ông Tomas Ojea Quintana.

Ðặc sứ về nhân quyền của Liên Hiệp Quốc đã kết thúc chuyến thăm 5 ngày đến Miến Ðiện với lời thừa nhận rằng tuy nước này đang đi theo đúng hướng, cần phải có hành động cấp bách để giải quyết các vụ vi phạm nhân quyền còn đang tiếp diễn.

Ông Quintana đã gặp các cựu tù nhân chính trị và những người còn bị giam giữ ở nhà tù Insein ở Rangoon. Ông đã mở các cuộc hội đàm với các thành viên cấp cao trong chính phủ và lãnh tụ đối lập Aung San Suu Kyi.

Ông Quintana cũng đi thăm bang Rakhine miền tây, nơi 120.000 người vẫn còn bị thất tán sau khi bạo động phe phái hồi năm ngoái giữa các cộng đồng Phật giáo và Hồi giáo gây thiệt mạng cho mấy chục người. Ông Quintana nói tuy các điều kiện ở các trại Hồi giáo đã cải thiện, vẫn còn tình trạng thiếu sự chăm sóc sức khỏe.

Bà Debbie Stothardt, phát ngôn viên của tổ chức Mạng lưới Thay thế Nhân quyền tranh đấu cho nhân quyền, nói rằng báo cáo sơ khởi của ông Quintana nêu ra tình trạng thiếu tiến bộ trong việc giải quyết các vụ vi phạm nhân quyền cùng với những vấn đề quân lực vẫn tiếp tục không bị trừng phạt về các hành động đó.

Bà Stothardt chuyến đi của ông Quintana cho thấy rõ ràng là vấn đề nhân quyền chưa được giải quyết ở Miến Ðiện, và vẫn còn nhiều việc phải làm. Bà tỏ ý hy vọng chuyến đi này được xem như lời kêu gọi cảnh tỉnh đối với phần còn lại của cộng đòng quốc tế vẫn còn quá lạc quan về các cải cách ở Miến Ðiện.

Ông Quintana cũng đến bang Kachin, trung tâm của cuộc giao tranh ác liệt mới đây giữa quân đội và Ðạo quân Ðộc lập Kachin KIA. Ông tỏ ý phấn khởi về các diễn biến của các cuộc đàm phán ngưng bắn. Nhưng ông nêu quan ngại về các tin tức cho thấy quân đội Miến Ðiện đang tiến hành những vụ tra tấn và bắt bớ tuỳ tiện nhắm vào những người đàn ông Kachin bị nghi là chiến binh nổi dậy.

Ông kêu gọi quân đội Miến Ðiện và các nhóm vũ trang không phải là nhà nước hãy tuân thủ luật nhân quyền và nhân đạo quốc tế.

Ông Benjamin Zawacki, một đại diện ở đông nam châu Á của Uỷ ban Bồi thẩm Quốc tế, nói tuy việc ông Quintana tới được các bang Rakhine và Kachin là điều tích cực, chính phủ Miến Ðiện vẫn cần phải giải quyết những vấn đề rộng lớn hơn mà ông nêu ra.

Ông Zawacki cho rằng sự kiện ông Quintana đến được những nơi đó và với chức vụ đại diện của Liên Hiệp Quốc đã nêu lên các vấn đề ấy là điều quan trọng bởi vì những gì ông nói ra chủ yếu trái ngược với tường trình xuất phát từ trong nước nói rằng mọi thứ đang thay đổi và trở nên tốt đẹp hơn, khi sự thực ở hai khu vực sắc tộc đó mọi sự đang thay đổi và trở nên tệ hại hơn.

Ông Phil Robertson, phó giám đốc châu Á của Tổ chức Human Rights Watch, nói rằng lãnh vực tiến bộ duy nhất ở Miến Ðiện là sự kiện các Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm Ðỏ được phép đến các nhà tù.

Ông Robertson nói nhà chức trách Miến Ðiện đang vận động để làm giảm bớt nhiệm quyền của báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc vể tình hình nhân quyền ở Miến Ðiện. Nhưng ông nói nhà chức trách đã chưa hành động đủ để thuyết phục các thành viên chủ chốt khác của Liên Hiệp Quốc rằng đã đến lúc từ bỏ sự giám sát của đặc sứ Liên Hiệp Quốc.

Ông Robertson cho rằng trọng điểm rõ ràng hiện này là họ chưa làm đến mức gần đủ để cộng đồng quốc tế cho dù là EU hay các nước Bắc Mỹ hay Nhật Bản phải cứu xét việc nới bớt áp lực.

Tháng tới, ông Quintana dự trù sẽ đệ trình lên Liên Hiệp Quốc. bản báo cáo đầy đủ về tình hình nhân quyền ở Miến Ðiện.