Châu Âu đang lo lắng chờ đợi những bước kế tiếp của Thủ tướng Anh David Cameron, sau thắng lợi bầu cử của đảng bảo thủ vẫn không tin vào đồng euro. Phải làm gì để giữ nước Anh ở lại Liên hiệp châu Âu … và người Âu châu sẵn sàng thỏa hiệp đến mức nào để việc này xảy ra. Thông tín viên Lisa Bryant tường trình từ Paris.
Các cuộc bầu cử địa phương ở Đức không được mấy chú ý tại các nơi khác ở châu Âu. Nhưng thắng lợi đạt được bởi một đảng không tin vào đồng euro tại quốc gia thành phố Bremen là tin đáng chú ý ở Pháp. Đó là vì một thắng lợi lớn hơn ở Anh hồi tuần trước của đảng Bảo thủ của Thủ tướng Anh David Cameron.
Với lời hứa của ông Cameron tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý vào năm 2017 về tư cách thành viên của Anh trong Liên hiệp châu Âu, sự nghi ngờ về đồng euro và những lo ngại về tương lai lại thu hút sự chú ý.
Tại Brussels, các vị đứng đầu EU, Chủ tịch Nghị hội Jean-Claude Juncker, và Chủ tịch EU Donald Tusk, cho biết họ sẵn sàng lắng nghe và thương thuyết với Anh. Tổng thống Pháp Francois Hollande cũng nói ông sẵn sàng thảo luận với ông Cameron về vị trí của Anh trong EU.
Song ông Hollande nói trong khi việc đàm phán về những nguyện vọng của Anh là hợp lý, có những quy định ở châu Âu, kể cả sự đi lại tự do của mọi người, mà ông Cameron muốn hạn chế - mà các thành viên phải tôn trọng.
Trước cuộc trưng cầu dân ý năm 2017, ông Cameron nói ông muốn thúc đẩy các cải cách bên trong EU và thương lượng các điều kiện về tư cách thành viên của Anh. Ngay lúc này, theo chuyên gia Sonia Piedrafita thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Âu châu có trụ sở ở Brussels, người Âu châu đang chờ đợi chi tiết.
Bà nói: “Bởi lẽ cho đến nay, chính phủ Bảo thủ không rõ ràng chút nào về ý định của ông Cameron khi ông nói về một cải tổ trong Liên hiệp châu Âu và các kế hoạch của ông là gì cho một cuộc trưng cầu dân ý về đề tài đó.”
Các ảnh hưởng có thể rất sâu rộng. Nước Anh gần như không phải là nước duy nhất không tin vào đồng Euro. Tại Pháp, Mặt trận Dân tộc cực hữu đang được điểm cao trong những cuộc thăm dò trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, một phần nhờ cương lĩnh rút ra khỏi EU.
Trong những cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh Pháp, người đứng đầu Mặt trận, bà Marine Le Pen nói Liên hiệp châu Âu đang làm tất cả các quyết định thay cho Pháp – về những vấn đề từ di trú cho đến kinh tế.
Chuyên gia phân tích Piedrafita nói nếu Anh thúc đẩy các cải cách sâu rộng của EU, thì sẽ dành lợi thế cho những bên không tin vào đồng euro như Mặt trận; nhưng những cải cách tích cực có thể thực sự tăng cường hậu thuẫn quần chúng ở Âu châu dành cho Brussels. Các cải cách cũng có thể thuyết phục cử tri Anh ở lại trong khối này.
EU đã từng nếm trải qua những đe dọa đòi rút ra trước đây, mà mới nhất là Hy Lạp; nhưng một sự rút ra của Anh quốc, thường được gọi là “Britexit” sẽ gây trở ngại to lớn hơn nhiều về mặt kinh tế cũng như tâm lý.
