Đây là tai nạn lớn chưa từng thấy xảy ra trên đất Chile ở Nam Mỹ, một đất nước có đến hơn 10 vạn thợ mỏ, chủ yếu là mỏ đồng và mỏ vàng.
Mỏ này ở vùng San José, cách thủ đô Santiago của Chile 800 kilômét về phía Bắc. Đêm 5-8-2010, 33 thợ mỏ - 32 người Chile, 1 người Colombia - đang ở dưới hầm sâu 700 mét, cách cửa hầm 5 kilômét, bị một cơn tràn bùn, hầm bị sập. May cạnh đấy có một khoang trống thường làm nơi nghỉ cho thợ, họ dạt vào đó, nhưng đường thoát ra đã bị lấp.
Trên mặt đất, thoạt đầu gia đình, bà con và mọi người đều cho là tất cả đều tử nạn, và có nhà làm lễ truy điệu. Mọi người nghĩ đến cái chết thê thảm của những người bị kẹt cứng trong lòng đất, như bị chôn sống, chết lịm dần vì kiệt sức, không ăn uống, bị chết ngạt, chết đói…
Sau 17 ngày đêm bặt tin, tuyệt vọng, thì bỗng đêm 22-8, có dấu hiệu cả 33 người vẫn còn sống, đang ở trong một hang động nhỏ, nhờ vào một lỗ hổng con để có thể thông tin, rồi sau đó gửi được nước uống, thức ăn và thuốc men xuống cho họ. Lỗ hổng cứu nguy này chỉ rộng có 12 centimét, được nới rộng ra 33 centimet, gửi được thức ăn nóng, áo quần… Một kênh vô tuyến truyền qua sợi quang học – fibre optique - được thiết lập, họ có thể coi tivi, xem trận bóng đá Chile – Ukraine vừa qua.
Ngay sau ngày 22-8, cuộc cấp cứu đào hầm xuống sâu 702 mét được hết sức khẩn trương thực hiện. Một máy khoan đất khổng lồ mang tên STRATA 950 do Úc sản xuất được lắp đặt ngay tại chỗ, khởi động ngày 30-8, cứ 1 ngày khoan được từ 15 mét đến 20 mét, tùy độ cứng của đất, đá. Ước tính khoảng trên dưới 100 ngày đêm sẽ khoan đến nơi. Lỗ khoan sẽ rộng 66 centimét để có thể kéo từng người đứng trong một chiếc giỏ lên tới mặt đất, mỗi một người mất 2 giờ đồng hồ.Bề mặt khu cấp cứu rộng bằng một sân bóng đá, ngổn ngang máy móc thiết bị. Một phần đất đá được rút lên trên mặt đất.
Công cuộc cấp cứu của Chile được gọi là « Operación San Lorenzo » - Cấp cứu San Lorenzo – mang tên Vị Thánh chuyên che chở ban phước lành cho thợ mỏ.
Xưa nay, chưa bao giờ có trường hợp thợ mỏ bị sập hầm sâu đến vậy, lâu ngày đến vậy. Sống trong tình trạng bị cô lập, môi trường rất ẩm ướt, xa gia đình, xa xã hội con người, thiếu không khí, thiếu ánh sáng, ăn uống, nghỉ ngơi, ngủ thức bị đảo lộn, con người sẽ lâm vào tình trạng tinh thần lo lắng, hoảng hốt, nhiều lúc trầm cảm, dễ bị tâm thẫn hỗn loạn, có thể đến phát điên.
Ngày 3-9 vừa qua, cơ quan NASA về du hành vũ trụ Mỹ đã gửi 4 chuyên gia gồm 2 bác sỹ, 1 chuyên gia tâm lý, 1 kỹ sư từ Houston – Texas sang Chile góp sức cho cuộc cấp cứu có tấm vóc quốc gia này. Các chuyên gia cho biết kinh nghiệm du hành vũ trụ có thể bổ ích cho công cuộc cấp cứu này, vì con người trên vũ trụ cũng trong hoàn cảnh cô đơn, cuộc sống ăn, ngủ, ngày đêm, ánh sáng, tâm lý bị đảo lộn tương tự, cần những biện pháp phòng ngừa, hướng dẫn và chữa trị sát hợp, khi lên mặt đất rồi vẫn phải theo dõi để thích ứng trở lại với trạng thái bình thường.
Tuần trước, khi thấy hình các thợ mỏ truyền lên, mọi người mừng rỡ vì thấy họ tinh thần vững, lạc quan, vui vẻ, còn hát và cười, tuy nhiên họ còn tóc bù, râu rậm, áo quần xộc xệch; đến ngày 2-9 được thấy họ vẫn vui, lạc quan, thay áo quần mới, tóc chải, râu cạo nhẵn, nói chuyện vui, uống cà phê, đánh cờ, nói chuyện với gia đình. Tuy nhiên trong số 33 người, đã có 3 người tỏ ra buồn nản, hoang mang, đang được chữa trị từ xa. Vì chờ đợi thêm gần 3 tháng, không phải là chuyện dễ dàng. Hiện mỗi ngày mỗi người đều được theo dõi về nhiệt độ cơ thể, huyết áp, nhịp tim…
Mỗi gia đình đã được xã hội hỗ trợ hơn 1.000 Euros. Nhiều nhà hảo tâm, tổ chức nhân đạo và lao động của Chile và của quốc tế cũng tham gia cuộc cứu trợ, hỏi thăm, động viên và giúp các gia đình người lâm nạn.
Quốc hội Chile đã có 2 buổi nghe tường trình về vụ tai nạn này. Bộ trưởng hầm mỏ đã đến tại chỗ đôn đốc cuộc cấp cứu. Tập đoàn San Esteban của mỏ đồng và vàng chịu trách nhiệm về sự cố này đã đứng ra nhận lỗi, xin lỗi gia đình các thợ mỏ và nhận trách nhiệm. Một số luật đã được bổ sung, bảo đảm an toàn cho ngành mỏ là ngành kinh tế quan trọng ở Chile.
Ngoài kế hoạch nói trên, được gọi là Kế hoạch A – Operación San Lorenzo, đã bắt đầu Kế hoạch B, dùng một máy khoan khổng lồ thứ hai để khoan thêm một lỗ cấp cứu nữa, nhằm rút ngắn quá trình giải cứu, và đề phòng chiếc máy A bị trục trặc. Hai cỗ máy này được báo chí Nam Mỹ gọi là Những cỗ máy của Hy Vọng. Một phương án C cũng được dự trù, dù cho sẽ tốn kém thêm hàng triệu đôla, theo tinh thần không có gì quý hơn mạng sống của một con người, nhất là người lao động.
Mong rằng các thợ mỏ, lao động, bà con ta trong và ngoài nước cũng quan tâm đến những đồng loại Chile xa xôi đang lâm nạn, và chúc tất cả các bạn thợ mỏ tai qua nạn khỏi, sẽ cực vui trong Lễ Giáng Sinh 24-12 này, sum họp với gia đình, bạn bè như một cuộc tái sinh huyền diệu, đúng như lời hứa của tổng thống Chile là quyết hoàn thành cuộc giải cứu lịch sử này trước ngày lễ Noel 2010.
