Chính phủ của Thủ tướng vừa thất sủng của Malaysia, Najib Razak, đã lừa dối quốc hội về các hoạt động tài chính của quỹ nhà nước 1MDB và ngăn chặn một cuộc điều tra bằng các thủ đoạn hăm dọa và thanh trừng các nhà điều tra chống tham nhũng, theo lời các giới chức Malaysia được Reuters trích dẫn hôm 22/5.
Bộ trưởng Tài chính Lim Guan Eng nói trong một thông cáo: “Rõ ràng là chính phủ tiền nhiệm đã lừa dối công chúng về một số vấn đề nhạy cảm, đặc biệt là quỹ 1MDB và thậm chí, cung cấp các thông tin sai lệch về tình hình tài chính cho quốc hội.”
Bộ trưởng Lim nói ông đã phát hiện ra rằng từ tháng 4/2017, Malaysia đã “cứu nguy tài chính” cho quỹ 1 Malaysia Development Berhad (1MDB) để xóa các món nợ buộc phải trả, nhưng tình hình tài chính thực sự của quỹ này vẫn không rõ ràng bởi vì các quan chức không thể tiếp cận một số “tài liệu đỏ”.
Theo ông Lim, cho tới giờ, món tiền cứu nguy tài chính đã lên tới 6,98 tỷ ringgit (1,8 tỷ USD), tuy nhiên nhiều khoản thanh toán trị giá hơn 954 triệu ringgit sẽ đáo hạn vào tháng 11 tới, và từ năm 2022, Malaysia sẽ phải thực hiện các khoản thanh toán lên tới hàng tỉ ringgit.
Trước đó, người đứng đầu cơ quan chống tham những Malaysia tung ra một loạt thông tin về hiện tượng một số nhân chứng “biến mất”, và một số giới chức bị thanh trừng và hăm dọa sau khi họ tìm cách đưa ông Najib ra tòa vì bòn rút tiền từ quỹ 1MDB hồi năm 2015.
Cựu Thủ tướng Najib đã liên tục phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái nào kể từ khi vụ bê bối 1MDB nổ ra vào năm 2015, nhưng ông đã thay thế một tổng chưởng lý và một số thành viên Ủy ban Chống Tham nhũng của Malaysia (MACC) để ngừng cuộc điều tra ban đầu.
Ông Shukri Abdull – người đã được khôi phục chức vị và trở lại (Ủy ban chống tham nhũng) sau thất bại bầu cử bất ngờ của ông Najib hôm 9/5 – nói rằng ông từng nhận một viên đạn gửi đến nhà ông khi mô tả về quãng thời gian mà một cuộc điều tra vào thời điểm đó bị ngăn chặn.
Ông Shukri cho các phóng viên biết như vậy trong một cuộc họp báo sau khi ông Najib đến trụ sở của MACC nơi đã yêu cầu cựu thủ tướng Najib giải thích việc chuyển khoản 10,6 triệu USD vào tài khoản ngân hàng của ông ta.
Reuters trích lời ông Shukri nói ông đã triệu tập ông Najib đến cơ quan này để ghi lại một tuyên bố, chứ không phải để bắt giữ hay buộc tội ông ta.
Vài giờ sau, ông Najib xuất hiện ở trụ sở của MACC và nói chuyện ngắn gọn với các phóng viên. Ông nói rằng ông sẽ trở lại để hoàn thiện tuyên bố của mình vào ngày 24/5.
Theo Reuters, ông Najib cho biết ông đã phóng đại trong một tuyên bố được đưa ra cho cơ quan chống tham nhũng này vào năm 2015 "việc xác minh các tài liệu và với một số chi tiết đầy đủ hơn".
Hành động của MACC chỉ là sự khởi đầu của một cuộc điều tra mới về các cáo buộc hàng tỷ USD bị đánh cắp từ quỹ 1MDB, một vụ bê bối đeo bám 3 năm cuối của gần một thập kỷ cầm quyền của ông Najib và là một nguyên nhân chính khiến cho các cử tri từ bỏ ông.
Ông Najib nói 681 triệu USD được đưa vào tài khoản cá nhân của ông ở ngân hàng là do một hoàng gia Ả Rập Xê Út tặng, để dập tan các thông tin từ truyền thông cho rằng số tiền này là từ quỹ 1MDB.
Bộ Tư pháp Mỹ nói hôm 22/5 rằng họ sẽ tiến hành các cuộc thanh tra đối với quỹ 1MDB và mong được làm việc với các quan chức thực thi luật pháp Malaysia.
“Bộ Tư pháp cam kết sẽ đảm bảo rằng Mỹ và hệ thống tài chính của mình không bị đe dọa bởi các cá nhân tham nhũng và những nhà lãnh đạo bất lương – những người tìm cách che dấu tài sản bất hợp pháp,” theo một phát ngôn viên của Bộ Tư pháp nói trong một thông cáo.
Năm 2016 và 2017, Bộ Tư pháp Mỹ đã đệ đơn khiếu nại tịch thu nhằm phục hồi hơn 1.7 tỷ USD tài sản có thể truy cứu được đối với các khoản tiền bị cáo buộc chiếm đoạt từ quỹ 1MDB.
Những khiếu nại này cho rằng hơn 4,5 tỷ USD được chuyển từ quỹ 1MDB và được rửa tiền thông qua một mạng lưới các công ty vỏ bọc và các tài khoản ngân hàng đặt tại Mỹ và các nơi khác.
