Đại sứ quán Mỹ, Trung đấu khẩu ở Hà Nội về Đảng Cộng sản Trung Quốc

Cơ quan đại diện ngoại giao của hai cường quốc hàng đầu thế giới đặt tại thủ đô của Việt Nam mới đây đấu khẩu trên các trang Facebook chính thức của họ, xoay quanh quan điểm của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Hôm 20/11, trang Facebook của Đại sứ quán Mỹ ở Hà Nội trích đăng một phát biểu của ông David Stilwell, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ, nhận xét rằng: “Đảng Cộng sản Trung Quốc ngày nay có quan điểm thù địch với các nước láng giềng, với Mỹ cũng như phần lớn các nước còn lại”.

Đại sứ quán Mỹ cho biết Trợ lý Ngoại trưởng chuyên trách Đông Á-Thái Bình Dương Stilwell phát biểu như trên trong một buổi thảo luận trực tuyến của Viện Hoover hồi cuối tháng 10.

Tại buổi thảo luận đó, ông Stilwell còn nói thêm rằng “Mục đích của ĐCS Trung Quốc không phải vì sự ổn định hoặc tôn trọng chủ quyền của các quốc gia tôn trọng luật pháp”, vẫn theo Đại sứ quán Mỹ.

Bài đăng ngắn gọn bằng hai ngôn ngữ Việt và Anh của Đại sứ quán Mỹ nhận được hơn 3.200 phản ứng yêu, thích và hơn 700 lời bình luận ủng hộ.

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp thuộc Viện ISEAS-Yusof Ishak có trụ sở ở Singapore đánh giá với VOA rằng phát biểu của ông Stilwell cho thấy chính quyền của Tổng thống Trump xem ĐCS Trung Quốc là người gây gổ với các nước láng giềng, trên cơ sở đó, chính quyền của ông Trump xác lập quan điểm đối ngoại và cách ứng xử về lâu dài của Mỹ với Trung Quốc, thậm chí cả sau khi nước Mỹ có một chính quyền mới kể từ năm 2021.

Tuy nhiên, giáo sư Ngô Vĩnh Long thuộc Đại học Maine, Mỹ, nhận xét với VOA rằng Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Stilwell đã quá lời khi nói về Trung Quốc. Theo giáo sư, tuy Trung Quốc có gây áp lực với các nước láng giềng, song họ chưa đi đến mức thù địch.

Việc Đại sứ quán Mỹ đăng lên phát biểu của ông Stilwell vào thời điểm này sẽ không có tác dụng đặt ra đường hướng ngoại giao của Mỹ cho chính quyền mới, giáo sư Long nói. Ông dự báo rằng chính quyền của ông Biden khi nhậm chức sẽ có cách tiếp cận mềm dẻo hơn với Trung Quốc.

Vài giờ sau khi Đại sứ quán Mỹ đăng bài, Đại sứ quán Trung Quốc ở Hà Nội đáp lại với một bài viết hơn 700 từ chỉ trích việc Đại sứ quán Mỹ công kích Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Cơ quan đại diện ngoại giao của đất nước 1,4 tỉ dân nói họ kiên quyết phản đối tình trạng một số chính khách và quan chức Mỹ trong thời gian qua đưa ra những lời “nói dối” và “công kích ác độc” đối với ĐCS Trung Quốc, cũng như “cổ súy đối đầu ý thức hệ”.

Tiếp đến, Đại sứ quán Trung Quốc khẳng định rằng về mặt nội bộ, người dân nước này vẫn kiên định ủng hộ đảng, và về mặt quốc tế, các nước “sẽ không bị lừa đảo bởi những lời nói dối của quan chức Mỹ”.

Bài đăng của cơ quan đại diện ngoại giao Trung Quốc nhận được hơn 1.300 phản ứng, trong đó có gần 900 biểu tượng “mặt cười”, hơn 100 biểu tượng “mặt tức giận”, hơn 300 biểu tượng “thích”.

Có gần 1.000 lời bình luận nhưng khó có thể đánh giá tỉ lệ phản đối hay ủng hộ vì phía Đại sứ quán Trung Quốc đã ẩn đi nhiều ý kiến.

Tiến sĩ Hà Hoàng Hợp nhận định với VOA rằng lời phản đòn của Đại sứ quán Trung Quốc một mặt nhắm đích đến là phía Mỹ song cũng mang tính đối nội, với mục đích nói với người dân Trung Quốc rằng Mỹ có chính sách xấu xa.

Vẫn theo học giả thuộc Viện ISEAS-Yusof Ishak, tuy bài viết có phần tiếng Việt nhưng Đại sứ quán Trung Quốc không coi người Việt Nam là độc giả chính và cũng không đặt ra mục tiêu lôi kéo hay răn đe Việt Nam. Ông Hợp nói:

“Họ muốn độc chiếm Biển Đông, có những đòi hỏi vô lý, xâm hại chủ quyền và lợi ích quốc gia của Việt Nam, đặc biệt là bấy lâu nay gây gổ và hung hăng. Cho nên không thể nào mà dùng thông điệp này để lôi kéo hay răn đe Việt Nam”.

Phần nào có chung suy nghĩ, giáo sư Ngô Vĩnh Long bình luận:

“Đại sứ quán Trung Quốc phải lên tiếng vì họ không muốn mất mặt với dân chúng của họ. Họ lên tiếng không phải để dọa nạt Việt Nam”.

Giáo sư Long cho rằng việc các cơ quan ngoại giao của hai nền kinh tế số 1 và số 2 thế giới khẩu chiến qua lại ở Hà Nội không làm cho Việt Nam thấy mình trở nên quan trọng hơn, thậm chí việc này còn làm Việt Nam thấy mình bị rơi vào thế kẹt.

Nhưng “Việt Nam không dại và không bị lôi kéo về một trong hai bên”, giáo sư Long nói thêm với VOA.

Tuy nhiên, về khía cạnh này, tiến sĩ Hà Hoàng Hợp có quan điểm khác khi ông cho rằng Việt Nam không cảm thấy khó xử khi hai nước lớn khẩu chiến ở thủ đô Hà Nội.

Đối với người dân Việt Nam, cuộc khẩu chiến là một diễn biến “thú vị”, tiến sĩ Hợp nói. Còn về phía giới chính trị Việt Nam, theo học giả này, họ đã xác định họ đứng về bên nào:

“Chính quyền Việt Nam biết rằng Mỹ và Trung Quốc đang có ‘cạnh tranh nước lớn’ với nhau. Nhưng việc đó liên quan trực tiếp đến lợi ích quốc gia của Việt Nam, vì hiện nay Trung Quốc muốn độc chiếm Biển Đông, muốn phủ nhận chủ quyền ở nơi mà Việt Nam tuyên bố. Do đó, Việt Nam đã nêu rõ Việt Nam thượng tôn pháp luật quốc tế và hoan nghênh các chính sách, các hành động thượng tôn pháp luật quốc tế, đặc biệt là các luật lệ về biển”.

Gần đây, theo quan sát của VOA, chính quyền Trung Quốc nhiều lần sử dụng các trang Facebook bằng tiếng Việt do Bắc Kinh hậu thuẫn để công kích Mỹ.

Hôm 1/11, Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc đăng bài viết có nhan đề “Liệu còn nhớ những đau thương mà Mỹ gây ra cho Việt Nam nhằm chống đối Trung Quốc” sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo kết thúc chuyến thăm đột xuất đến Việt Nam kéo dài 2 ngày, từ 29 đến 30/10.

Bài viết nhắc nhở Hà Nội rằng Mỹ từng gây đau thương cho Việt Nam trong cuộc chiến cách đây nửa thế kỷ, và nay Mỹ có mưu đồ xúi giục các nước ASEAN chống Trung Quốc về vấn đề Biển Đông.

Trước đó, hồi tháng 7, Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội đăng bài cảnh báo rằng việc Mỹ xây dựng quan hệ tốt đẹp với Việt Nam là có mục đích “ly gián quan hệ Trung-Việt”, cũng như nhằm biến Việt Nam thành “con cờ phục vụ cho chiến lược Mỹ chèn ép Trung Quốc”.

Cả hai bài viết đều vấp phải nhiều phê phán từ những người sử dụng Facebook ở Việt Nam, theo quan sát của VOA.