Hôm nay giới hữu trách Hoa Kỳ cố gắng giải quyết một vụ giằng co tại trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên Hoang dã Quốc gia ở tiểu bang Oregon miền tây bắc, nơi các toán dân quân chống chính phủ đã cố thủ từ hôm thứ bảy và tuyên bố sẵn sàng ở lại đó trong nhiều năm.
Dịch vụ Dã sinh và Ngư nghiệp, là cơ quan quản lý khu Dã sinh Quốc gia Malheur, nói rằng toàn bộ nhân viên của họ an toàn và địa điểm này đóng cửa cho đến khi có thông báo thêm. Cảnh sát trưởng Quận Harney Dave Ward cho hay nhiều cơ quan đang “cố gắng tìm ra giải pháp” và khuyến cáo dân chúng lánh xa.
Những người biểu tình vũ trang là thành viên của một nhóm có tổ chức lỏng lẻo, cho hay có tới 100 người theo họ. Họ được đặt dưới sự chỉ huy của Ammon Bundy, một người trong gia đình đóng vai trò chính trong vụ giằng co năm 2014 về việc gia súc được quyền ăn cỏ trên đất của liên bang.
Ông Bundy nói với các phóng viên hôm chủ nhật rằng, “Chúng tôi sẽ ở đây cho đến khi nào cần thiết. Chúng tôi không có ý định dùng vũ lực đối với bất cứ ai. Nếu vũ lực được sử dụng chống lại chúng tôi, thì chúng tôi sẽ tự vệ.
Vụ chiếm đóng khu dã sinh này đi kèm theo một cuộc biểu tình lớn hơn để ủng hộ cho các chủ trại địa phương Dwight và Steven Hammond, đã bị kết án 5 năm tù vì tội nổi lửa đốt khu đất của liên bang mà họ được phép sử dụng để cho đàn gia súc ăn cỏ.
Ông Bundy nói trường hợp của họ là triệu chứng của một “vấn đề to lớn và đặc thù,” xảy ra khắp nước vì chính phủ áp đặt quá nhiều hạn chế đối với việc sử dụng đất và gây ra thiệt hại kinh tế cho các khối dân ở địa phương.
Một bảng treo trước tòa nhà của khu bị chiếm đóng lên án chính phủ là “đang làm những gì mà họ làm tốt nhất, đó là LẠM DỤNG QUYỀN THẾ.”
'Thắp sáng cả nước'
Trong vụ Hammond, hai cha con thoạt đầu đã bị tuyên những án tù ngắn hạn hơn, nhưng một tòa phúc thẩm liên bang hồi tháng 10 đã phán quyết rằng vị quan tòa đầu tiên đã sai lầm khi quên áp dụng án tù tối thiểu bắt buộc về tội đã vi phạm và nói rằng họ phải bị tuyên phạt các án tù 5 năm.
Gia đình Hammond nói họ đã đốt khu đất của họ để diệt những loại côn trùng và những ngọn lửa đã vô tình lan qua khu đất liên bang. Song các nhân chứng nói họ đã giết loài nai một cách bất hợp pháp, rồi sau đó phân phát diêm cho những người khác để đốt với mục đích ‘đốt lên để thắp sáng cả nước.’
Một thông cáo của gia đình Hammond nói hai người chỉ muốn ra trình diện và thụ các án tù. Gia đình họ nói “không có nhóm nào hay người nào yêu nước có quyền ép buộc một vụ đối đầu có vũ trang...trái với ước nguyện của họ.”
Đám dân quân chống chính phủ chiếm đóng khu dã sinh này tức giận vì tòa án đã phán quyết đưa hai cha con ông Hammond trở lại nhà tù, trừ đi thời hạn họ đã thụ án.
Sau vụ phản đối ôn hòa ở thị trấn Burns gần đó, nhóm này đã chiếm các văn phòng của khu dã sinh, lúc đó đang đóng cửa. Các hình chụp cho thấy các thành viên dân quân đưa nhiên liệu và thực phẩm vào khu dã sinh.
Quyền sở hữu liên bang đối với các vùng đất ở miền tây
Ông Bundy và cha là Cliven đã tiến hành vụ đối đầu có vũ trang cả tháng trời với nhà chức trách liên bang trong năm 2014 vì không trả khoản phí mà chính phủ nói là họ còn thiếu vì để cho đàn gia súc ăn cỏ trên đất liên bang ở Nevada. Hàng trăm người ủng hộ đã hợp lực với gia đình Bundy và cuối cùng chính phủ đã thoái bộ và quyết định trả lại đàn gia súc mà chính phủ đã tạm giữ để đòi trả lệ phí.
Quyền sở hữu đất của liên bang lâu nay vẫn là vấn đề gây tranh cãi, nhất là ở miền tây Hoa Kỳ. Theo một phúc trình của Sở Nghiên cứu Quốc hội, các cơ quan liên bang sở hữu 28% đất quốc gia, đa số ở miền tây và bang Alaska.
Với 53%, bang Oregon có tỷ lệ đất thuộc sở hữu liên bang cao hàng thứ 5 trong nước.
Bản phúc trình viện dẫn các thỏa thuận và các mô hình giải quyết đất đai trước đây vì sao liên bang lại sở hữu số đất lớn như thế ở miền tây.
Hoa Kỳ khởi đầu với các thuộc địa ở duyên hải phía đông vào những năm 1600 cho đến khi được độc lập tách khỏi Anh Quốc vào năm 1776. Mãi cho đến những năm 1800 chính phủ mới sở hữu vùng đất ở miền tây.
Khu Malheur là một trong 560 khu đất ở Hoa Kỳ mà chính phủ liên bang dành riêng để bảo vệ các chủng loài dã sinh và môi trường sống cho chúng. Khu Malheur được Tổng thống Theodore Roosevelt thành lập vào năm 1908 nhằm cung cấp nơi làm tổ cho các loài chim nước có nguy cơ tuyệt chủng mà lông của chúng được dùng làm mũ.
