Hoa Kỳ, Úc, Pháp và Anh sẽ mở thêm sứ quán mới ở Thái Bình Dương, tăng nhân sự và liên hệ mật thiết hơn với lãnh đạo của các đảo quốc Thái Bình Dương nhằm đối chọi lại với ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực, Reuters dẫn các nguồn tin riêng cho biết hôm 29/8.
Cuộc chiến giành ảnh hưởng tại các đảo quốc thưa thớt dân cư ở Thái Bình Dương trở nên quan trọng là vì mỗi quốc đảo nhỏ bé đều có một lá phiếu trong các diễn đàn quốc tế như Liên Hiệp Quốc, và họ cũng kiểm soát những vùng biển rộng lớn giàu tài nguyên.
Kể từ năm 2011, Trung Quốc đã chi 1,3 tỷ đôla cho các khoản vay ưu đãi và quà tặng để trở thành nhà tài trợ lớn thứ hai ở Thái Bình Dương sau Australia, khiến phương Tây e ngại rằng nhiều quốc gia nhỏ bé rốt cục có thể sẽ bị chìm ngập trong khối nợ vào Bắc Kinh.
Do vậy, Australia, New Zealand và Mỹ sẽ tăng viện trợ kinh tế và mở rộng sự hiện diện ngoại giao của họ tại các nước trong khu vực, theo lời các quan chức chính phủ và các nhà ngoại giao nói với Reuters.
“Chúng tôi lo ngại cách làm của Trung Quốc sẽ dẫn đến những khoản nợ không bền vững”, một nguồn tin ẩn danh từ chính phủ Hoa Kỳ có hiểu rõ về kế hoạch của Washington trong khu vực nói với Reuters.
Quan chức Mỹ này nói thêm rằng Washington cần phải có đại diện đầy đủ ở các nước Thái Bình Dương để cho các chính phủ này biết rằng có những lựa chọn mở ra cho họ và hậu quả của việc nhận trợ giúp từ nơi khác.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Úc không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Hồi đầu năm nay, đại sứ Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh sẽ cẩn thận để đảm bảo rằng bên vay có thể hoàn trả nợ.
Các đại diện của chính phủ Úc, Anh, Pháp và Hoa Kỳ tại Canberra cũng không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters.
Vẫn theo nguồn tin từ chính phủ Mỹ cho Reuters, Washington sẽ tăng số nhân viên ngoại giao tại Palau, Liên bang Micronesia và có khả năng là ở Fiji trong vòng hai năm tới.
Chính phủ Australia dự kiến sẽ lần đầu tiên cử đại sứ đến Tuvalu trong vòng vài tuần tời, và do đó đang gấp rút tìm người cho vị trí mà Canberra mới quyết định thành lập chỉ vài tháng trước - một nguồn tin chính phủ nói với Reuters. Nguồn tin này cũng từ chối tiết lộ danh tính vì ông không được phép nói chuyện với truyền thông.
Nước Anh cũng sẽ mở các đại sứ quán mới tại Vanuatu, Tonga và Samoa bắt đầu vào tháng 5 năm 2019. Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đang tìm cách tổ chức một cuộc họp với các lãnh đạo Thái Bình Dương vào đầu năm tới, các nguồn tin ngoại giao và chính phủ cho Reuters biết.
Đầu tháng này, Thủ tướng Tonga, Akilisi Pohiva, đã tìm sự hỗ trợ từ các chính phủ khác trong khu vực để cùng đưa ra yêu cầu xin Trung Quốc xóa cho các khoản nợ đang ngày càng chồng chất. Lãnh đạo của quốc đảo Thái Bình Dương sau đó lại đột ngột thối lui sau khi Bắc Kinh phàn nàn về kế hoạch này.
Cả Palau lẫn Tuvalu đều công nhận Đài Loan, nơi Bắc Kinh vẫn tuyên bố là thuộc lãnh thổ Trung Quốc và là một trong những vấn đề nhạy cảm nhất của Trung Quốc.
Ngoại giao biển
Trung Quốc không chỉ bỏ tiền ra để gây dựng ảnh hưởng.
Vào cuối năm 2018, Fiji hy vọng sẽ nhận được một tàu thủy văn của Trung Quốc, có khả năng lập bản đồ đáy biển, theo lời người đứng đầu lực lượng vũ trang của Fiji, Viliame Naupoto, nói với Reuters. Đây sẽ là món quà quân sự đầu tiên từ Trung Quốc cho một quốc gia Thái Bình Dương, và các nhà ngoại giao phương Tây coi đây là một nỗ lực của Bắc Kinh mưu tìm sự ủng hộ của Fiji, một trong những nền kinh tế lớn trong khu vực.
Các đồng minh phương Tây cũng đang cố gắng xây dựng quan hệ. Các lực lượng từ Papua New Guinea, Fiji và Tonga tuần tới sẽ tham gia hai tuần tập trận quân sự ngoài khơi bờ biển phía bắc của Úc cùng với lực lượng đến từ Hoa Kỳ, Pháp và Nhật Bản. Trung Quốc cũng sẽ tham dự theo lời mời của nước chủ nhà Australia.
