Người Mỹ đang ngày càng tập trung vào cơ chế vận hành của hệ thống đề cử tổng thống trong khi phía Đảng Cộng hòa đối mặt khả năng không có ứng cử viên nào đạt được đa số tuyệt đối về số lượng đại biểu để tới đại hội toàn quốc của đảng này vào tháng 7.
Khả năng đó nổi bật hôm thứ Bảy khi ứng cử viên Ted Cruz giành được tất cả 14 đại biểu Cộng hòa mà các ứng cử viên có thể chia nhau tại đại hội đảng cấp bang ở Wyoming.
"Chúng ta phải đoàn kết. Chúng ta phải quy tụ lại và hợp nhất," Thượng nghị sĩ bang Texas nói.
Trong khi các ứng cử viên tổng thống của cả Đảng Dân chủ và Cộng hòa đều nhắm mục tiêu giành được tổng số phiếu bầu phổ thông theo từng bang, họ cũng đang ve vãn những đại biểu - những người mà cuối cùng sẽ chọn người được đề cử của đảng họ tại đại hội.
Ứng cử viên đang dẫn đầu của Đảng Cộng hòa Donald Trump được rất nhiều người trông được sẽ chiến thắng cuộc bầu cử sơ bộ vào ngày thứ Ba tại bang nhà của ông ta ở New York, và gia tăng cách biệt dẫn đầu về số lượng đại biểu.
"Bây giờ tôi đang dẫn trước hàng triệu phiếu so với đối thủ gần nhất của tôi, hàng triệu phiếu," tỉ phú bất động sản này phát biểu tại một sự kiện vận động tranh cử hồi gần đây. "Bạn biết đấy, người ta không nói về phiếu bầu nữa. Họ nói về những đại biểu. Và tiện thể, tôi cũng đang dẫn trước hàng trăm đại biểu."
Nhưng ông Cruz đang dồn toàn lực để thu hút những đại biểu trung thành với ông ta và lấy đi nhiều đại biểu nhất có thể từ ông Trump. Ông Cruz đã đến bang Wyoming để trực tiếp thỉnh cầu đại hội Đảng Cộng hòa cấp bang ở đây.
"Chúng tôi đã có một danh sách những đại biểu cam kết ủng hộ tôi ở Cleveland," ông Cruz nói. "Nếu quý vị không muốn trao cuộc tổng tuyển cử này cho Hillary Clinton, điều sẽ xảy ra nếu Trump được đề cử, thì tôi yêu cầu quý vị ủng hộ những người trên danh sách này."
Ông Trump đang phàn nàn mình bị đối xử bất công
"Hệ thống này bị gian lận. Đó là một hệ thống tồi tệ. Đó là một hệ thống bẩn thỉu," ông Trump nói. "Những người cầm đầu đảng đang chọn đại biểu, và đó là một điều rất tệ."
Ông Trump đã thuê những hoạt vụ chính trị kỳ cựu để giúp ông ta trong cuộc chiến giành đại biểu. Nhưng những quan chức của đảng đã lên tiếng bác bỏ phàn nàn của ông Trump về hệ thống đại biểu.
"Hệ thống này đã tồn tại từ lâu," Chủ tịch Ủy ban Đảng Cộng hòa Toàn quốc Reince Priebus nói. "Nó đủ tốt đối với Abraham Lincoln. Tôi nghĩ là nó cũng đủ tốt cho bất cứ người nào sẽ được đề cử của chúng tôi."
Hai ứng cử viên Đảng Dân chủ Hillary Clinton và Bernie Sanders cũng đang tranh giành đại biểu. Nhưng trừ phi ông Sanders chiến thắng hầu như tất cả những bang còn lại với cách biệt to lớn, bà Clinton được rất nhiều người trông đợi sẽ tiến tới Đại hội Đảng Dân chủ Toàn quốc với đa số đại biểu mà bà ta sẽ cần để giành được đề cử.
"Tôi trân trọng mỗi một cử tri," bà Clinton nói trên chương trình This Week của đài ABC. "Tôi không xem nhẹ bất cứ ngươi nào, và tôi chắc chắn không xem nhẹ bất cứ bang nào hoặc vùng nào của đất nước chúng ta."
Về phía Đảng Cộng hòa, nếu ôngTrump không đạt được đa số tuyệt đối, phiếu bầu của hơn 100 đại biểu chưa cam kết sẽ có vai trò trọng yếu, cũng như sự trung thành của tất cả những đại biểu. Nhiều người trong số họ có thể bỏ phiếu theo ý mình nếu không có người nào được đề cử trong vòng bỏ phiếu kín đầu tiên tại đại hội.
