Liên minh châu Âu hôm 12/3 công bố hành động thương mại trả đũa bằng các mức thuế mới đối với các sản phẩm công nghiệp và nông nghiệp của Hoa Kỳ, khi đưa ra phản ứng trong vòng chỉ vài giờ sau khi chính quyền Trump tăng thuế đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu lên 25%.
Khối thương mại lớn nhất thế giới đã dự đoán mức thuế của Hoa Kỳ và đã chuẩn bị trước, nhưng các biện pháp này vẫn gây sức ép lớn lên mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương vốn đã trở nên căng thẳng. Chỉ mới tháng trước, Washington đã cảnh báo châu Âu rằng họ sẽ phải tự lo cho an ninh của mình trong tương lai.
Các biện pháp của EU sẽ áp dụng lên hàng hóa từ Hoa Kỳ trị giá khoảng 26 tỷ euro (28 tỷ USD), không chỉ gồm các sản phẩm thép và nhôm mà còn cả hàng dệt may, đồ gia dụng và hàng nông sản. Xe máy, rượu bourbon, bơ đậu phộng và quần jean cũng sẽ bị áp thuế, giống như trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump.
Các mức thuế của EU nhắm vào các điểm gây áp lực ở Hoa Kỳ trong khi giảm thiểu thiệt hại bổ sung cho châu Âu. Các quan chức EU đã nêu rõ rằng thuế quan – hay thuế nhập khẩu – nhắm vào các sản phẩm được sản xuất tại các tiểu bang do Đảng Cộng hòa kiểm soát, chẳng hạn như thịt bò và gia cầm từ Kansas và Nebraska và các sản phẩm gỗ từ Alabama và Georgia.
Các nhà sản xuất rượu mạnh, những người trước khi thuế quan lần đầu tiên được áp dụng vào năm 2018 đã được hưởng mức thuế quan bằng 0 ở cả Hoa Kỳ và Châu Âu, về bản chất đã trở thành nạn nhân ngoài dự kiến trong tranh chấp về thép và nhôm. Chris Swonger, người đứng đầu Hội đồng chưng cất rượu mạnh cho biết động thái của EU “gây thất vọng sâu sắc và sẽ làm suy yếu nghiêm trọng những nỗ lực thành công nhằm khôi phục hoạt động xuất khẩu rượu mạnh của Hoa Kỳ sang các nước EU”.
EU hành động để tự bảo vệ mình
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen cho biết trong một tuyên bố rằng khối này "sẽ luôn cởi mở để đàm phán".
"Khi Hoa Kỳ áp dụng mức thuế quan trị giá 28 tỷ USD, chúng tôi sẽ đáp trả bằng các biện pháp đối phó trị giá 26 tỷ euro," bà nói. Ủy ban quản lý các xung đột ngoại thương và thương mại đại diện cho 27 quốc gia thành viên EU.
“Chúng tôi tin chắc rằng trong một thế giới đầy rẫy những bất ổn về địa chính trị và kinh tế, việc gây gánh nặng cho nền kinh tế bằng thuế quan không nằm trong lợi ích chung của chúng ta”, bà von der Leyen cho biết.
Ông Trump nói rằng thuế của ông sẽ giúp tạo ra việc làm tại các nhà máy ở Hoa Kỳ, nhưng bà von der Leyen lại cho rằng: “Việc làm đang bị đe dọa. Giá cả sẽ tăng ở Châu Âu và ở Hoa Kỳ”.
“Chúng tôi vô cùng lấy làm tiếc về biện pháp này. Thuế quan là thuế. Chúng không tốt cho doanh nghiệp và thậm chí còn tệ hơn đối với người tiêu dùng. Những mức thuế quan này đang làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Chúng mang lại sự bất ổn cho nền kinh tế”, người đứng đầu Ủy ban châu Âu nói.
Các doanh nghiệp Hoa Kỳ thúc giục đàm phán
Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại EU cho biết thuế quan của Mỹ và các biện pháp đối phó của EU “sẽ chỉ gây tổn hại đến việc làm, sự thịnh vượng và an ninh ở cả hai bờ Đại Tây Dương”.
“Hai bên phải hạ nhiệt và tìm ra một kết quả đàm phán khẩn cấp”, hiệp hội doanh nghiệp này cho biết hôm 12/3.
Điều gì thực sự sẽ xảy ra?
Ông Trump đã áp dụng mức thuế tương tự đối với thép và nhôm của EU trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, khiến các đồng minh châu Âu và các đồng minh khác tức giận. EU cũng áp dụng các biện pháp trả đũa vào thời điểm đó, tăng thuế đối với xe máy, rượu bourbon, bơ đậu phộng và quần jean, cùng nhiều mặt hàng khác do Hoa Kỳ sản xuất.
Lần này, hành động của EU sẽ bao gồm hai bước. Đầu tiên, vào ngày 1/4, Ủy ban sẽ tái áp dụng cái mà họ gọi là "biện pháp tái cân bằng", mà EU đã áp dụng từ năm 2018 và 2020 nhưng đã bị đình chỉ dưới thời chính quyền Biden. Sau đó, vào ngày 13/4, các mức thuế bổ sung sẽ nhắm vào 18 tỷ euro (19,6 tỷ USD) hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ sang khối này.
Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič đã đến Washington vào tháng trước trong nỗ lực ngăn chặn thuế quan, gặp Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick và các quan chức thương mại hàng đầu khác.
Ông cho biết hôm 12/3 rằng sau chuyến đi, ông thấy rõ ràng rằng "EU không phải là vấn đề".
"Tôi đã lập luận để tránh gánh nặng không cần thiết của các biện pháp và những biện pháp đối phó, nhưng bạn cần một đối tác cho việc đó. Bạn cần cả hai tay để vỗ tay,” ông Šefčovič nói với các phóng viên tại Nghị viện châu Âu ở Strasbourg, Pháp.
Các hãng thép châu Âu chuẩn bị cho tổn thất
Theo hiệp hội thép châu Âu Eurofer, EU có thể mất tới 3,7 triệu tấn thép xuất khẩu. Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của các nhà sản xuất thép EU, chiếm 16% tổng kim ngạch xuất khẩu thép của khối liên minh này.
EU ước tính rằng khối lượng thương mại hàng năm giữa hai bên đạt mức khoảng 1,5 nghìn tỷ USD, chiếm khoảng 30% thương mại toàn cầu. Trong khi khối này có thặng dư xuất khẩu hàng hóa đáng kể với Mỹ, EU nói rằng một phần được cân bằng bởi thặng dư của Hoa Kỳ trong thương mại dịch vụ với liên minh châu Âu.
Trong khi đó, Anh, vốn không phải là một phần của EU, cho biết họ sẽ không áp dụng các biện pháp trả đũa của riêng mình đối với Hoa Kỳ. Bộ trưởng Kinh doanh Anh Jonathan Reynolds cho biết hôm 12/3 rằng ông sẽ "tiếp tục hợp tác chặt chẽ và hiệu quả với Hoa Kỳ để thúc đẩy vì lợi ích kinh doanh của Vương quốc Anh".
Nhưng ông Reynolds không loại trừ khả năng áp thuế trong tương lai đối với hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ, nói rằng "chúng tôi sẽ giữ mọi lựa chọn trên bàn và sẽ không ngần ngại đáp trả vì lợi ích quốc gia".
Diễn đàn