Các nhà lãnh đạo châu Âu đang lên kế hoạch thăm Việt Nam trong những tháng tới để tăng cường quan hệ với quốc gia Đông Nam Á, theo các quan chức cho Reuters biết, trong bối cảnh căng thẳng với Washington có thể ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của Hà Nội sang Hoa Kỳ.
Việt Nam và Mỹ trở thành đối tác chiến lược toàn diện dưới thời Tổng thống Joe Biden khi Washington coi Hà Nội là đối tác quan trọng trong chiến lược kiềm chế Trung Quốc nhưng với mức thặng dư thương mại cao với Mỹ, Việt Nam đã trở thành mục tiêu tiềm tàng của các mức thuế quan đối ứng mà Tổng thống Donald Trump đang đe dọa áp lên các đối tác như Hà Nội.
Trong bối cảnh bất ổn ngày càng gia tăng này, các nước châu Âu đang tăng cường quan hệ với Việt Nam, với việc người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đều có kế hoạch thăm Việt Nam trong những tháng tới, theo các quan chức và nhà ngoại giao châu Âu cho Reuters biết. Theo hãng tin Anh, họ lưu ý rằng các chuyến đi đã được lên kế hoạch từ lâu và vẫn chưa được hoàn thiện.
Các thông tin này được đưa ra giữa lúc Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các doanh nghiệp liên minh châu Âu xem Việt Nam là “cứ điểm quan trọng phát triển chuỗi cung ứng” cũng như thúc giục họ tiếp tục đầu tư hơn nữa vào đây.
Thuế đối ứng của Mỹ áp lên Mexico, Canada và Trung Quốc bắt đầu có hiệu lực ngày 4/3. Mặc dù chính quyền Trump chưa đưa Việt Nam vào danh sách này nhưng phần lớn các doanh nghiệp Mỹ ở Việt Nam lo ngại về khả năng bị áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu của họ vào Mỹ.
“Làn sóng thuế quan và kiểm soát xuất khẩu đang dâng cao… Chúng tôi muốn tạo ra những cơ hội mới để giao thương và đầu tư với các đối tác đáng tin cậy,” bà von de Leyen được Reuters trích lời nói với các quan chức cấp cao của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) trong một thông điệp qua video khi họ tụ họp vào tuần trước tại Hà Nội.
Theo một quan chức cấp cao của EU cho Reuters biết, ông Macron có thể đến thăm Việt Nam vào cuối tháng 5 với mục đích thúc đẩy hơn nữa quan hệ giữa Paris và Hà Nội sau khi hai nước nâng cấp lên đối tác chiến lược toàn diện vào năm ngoái, trong khi bà von de Leyen có thể tới thăm sớm hơn với mục tiêu chính thức nâng cấp quan hệ giữa EU và Việt Nam. Quan chức này còn nói rằng Ủy viên thương mại của EU, Marcos Sefcovic, có thể sẽ đến trước họ trong chuyến thăm dự kiến vào tháng 4.
Người phát ngôn của Ủy ban châu Âu cho VOA biết qua email hôm 4/3 rằng chưa có chuyến thăm nào sắp tới được lên lịch. Đại sứ quán Pháp ở Việt Nam và Bộ Ngoại giao Việt Nam ở Hà Nội không ngay lập tức trả lời yêu cầu bình luận của VOA trước các thông tin trên.
Ông Josep Borrel Fontelles, người phụ trách chính sách đối ngoại của EU, đã đến thăm Việt Nam hồi tháng 7 năm ngoái và cho biết rằng EU muốn khởi động nâng cấp quan hệ với Việt Nam lên đối tác chiến lược toàn diện. Ông Fontelles lúc đó cho biết Việt Nam là đối tác quan trọng của EU với số thỏa thuận được EU ký nhiều nhất trong khối ASEAN, trong đó có Hiệp định thương mại tự do EVFTA.
Liên minh châu Âu đã nhập khẩu 52 tỷ USD hàng hóa từ Việt Nam vào năm ngoái, ít hơn một nửa lượng hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ từ quốc gia Đông Nam Á này nhưng vẫn là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam nhờ vào EVFTA.
Trong cuộc khảo sát gần đây của AmCham, các doanh nghiệp Mỹ, vốn có hoạt động kinh doanh phụ thuộc vào xuất khẩu sang Hoa Kỳ nhiều hơn so với các đối thủ châu Âu của họ ở Việt Nam, dự kiến sẽ cắt giảm lực lượng lao động nếu ông Trump áp thuế lên Hà Nội.
Kịch bản đó, mặc dù là kết quả của những gì mà quan chức EU mô tả với Reuters là sự thay đổi “thảm khốc” trong thương mại toàn cầu, tuy nhiên có thể dẫn đến việc nhiều hàng hóa của Việt Nam được xuất sang châu Âu hơn và ngược lại có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các công ty châu Âu đầu tư vào Việt Nam, vì họ có thể tiếp cận nhân tài dư thừa dễ dàng hơn.
Điều này xảy ra trong bối cảnh Việt Nam muốn đa dạng hóa nguồn cung cấp quân sự và thúc đẩy chi tiêu công cho cơ sở hạ tầng, bao gồm dự án đường sắt Bắc-Nam khi các công ty châu Âu đang chạy đua để giành được hợp đồng.
Thủ tướng Chính hôm 2/3 nói với các doanh nghiệp châu Âu tại buổi tọa đàm ở trụ sở chính phủ ở Hà Nội rằng họ nên “yên tâm xác định [Việt Nam] là cứ điểm đầu tư an toàn” đồng thời nhấn mạnh đến “vị trí chiến lược” và “dân số trẻ” của quốc gia Đông Nam Á.
Về chính sách phát triển, liên minh châu Âu đã nỗ lực để tiếp quản vai trò của Mỹ sau khi ông Trump đóng băng viện trợ nước ngoài, theo Reuters.
Đại sứ Bỉ tại Việt Nam Karl Van den Bossche nói với hãng tin Anh rằng Bỉ đang thành lập một quỹ trong đó sẽ đóng góp để khởi động lại quá trình khôi phục tạm thời bị đình chỉ tại các khu vực nhiễm chất độc da cam vốn do lực lượng Hoa Kỳ rải trong Chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam. Vị đại sứ còn cho biết rằng kế hoạch này nhằm biến vùng đất được làm sạch thành các khu công nghiệp có lợi nhuận.
Diễn đàn