Lan Nguyễn, đạo diễn gốc Việt vừa quay xong phim tài liệu Fighting for Family, chia sẻ với VOA một góc nhìn về chính sách di trú của chính quyền Tổng thống Donald Trump, hoàn cảnh một gia đình người Việt ở bang North Carolina bị chia cắt vì chính sách này và cuộc tranh đấu của họ để được đoàn tụ.
Đạo diễn Lan Nguyễn, một giáo viên giảng dạy môn nghiên cứu sắc tộc tại trường đại học California State University of Long Beach, cùng với tổ chức VietUnity-SoCal thực hiện bộ phim tài liệu Fighting for Family nói về đôi vợ chồng Chuh A và Rex Ny và bốn đứa con đã cố gắng xây dựng một gia đình hạnh phúc, nay đang chiến đấu để gia đình được đoàn tụ vì người chồng đã bị trục xuất về Việt Nam.
Chúng tôi đang tích cực kêu gọi cộng động chống lại chính sách trục xuất người tị nạn gốc Đông Nam Á.Đạo diễn Lan Nguyễn
Cô Lan Nguyễn nói với VOA:
“Chúng tôi đang tích cực kêu gọi cộng động chống lại chính sách trục xuất người tị nạn gốc Đông Nam Á. Chúng tôi cũng kêu gọi giúp đỡ các gia đình có người gặp nguy cơ trục xuất và bị trục xuất. Tôi thấy có vài phim tài liệu về người Khmer bị trục xuất, nhưng chưa có phim về người Việt. Thế là tôi làm phim về người Việt, vì vấn đề trục xuất chưa được cộng đồng người gốc Việt biết nhiều.”
Bộ phim tài liệu thành hình nhằm mục đích gia tăng nhận thức về vấn đề di dân, đồng thời tìm kiếm ngân quỹ để giúp đoàn tụ gia đình người tị nạn đang bị phân chia, cô Lan nói thêm.
“Bộ phim cũng sẽ đặt nghi vấn về các hệ thống của cảnh sát, hệ thống hình sự hóa tội phạm, cụ thể là vì sao cùng mức độ phạm tội mà người da màu có tội nặng hơn người da trắng.”
Trang Next Shark trích lời đạo diễn Lan Nguyễn, nói: “Năm 2017, tôi biết được có hơn 14,000 người Đông Nam Á đang sống trong nguy cơ bị trục xuất và gia đình họ sẽ bị chia cách. Nghe vậy làm tôi tức giận và muốn tìm hiểu thêm về vấn đề này để tìm cách giúp đỡ những người tị nạn đứng trước nguy cơ bị trục xuất.”
Gần 20 năm trước, anh Chuh A và chị Rex Ny, người tị nạn Montagnard từ Việt Nam đã bắt đầu xây dựng một gia đình và sau đó họ có 4 đứa con gái ở tiểu bang North Carolina.
Anh Chuh là một trong số 193 người gốc Việt bị trục xuất về Việt Nam trong giai đoạn 2017-2018.
Trong đoạn giới thiệu phim, anh Chuh ngồi một mình ở phòng trọ ở thành phố Hồ Chí Minh, nhớ lại giây phút đau lòng khi bị đưa lên máy bay về lại Việt Nam năm 2017.
“Đó là điều tệ hại nhất khi tôi bị đưa lên máy bay. Đầu óc tôi cứ quay cuồng tự hỏi vì sao tôi bị cho về, vì sao tôi không được chung sống với gia đình tôi… Bây giờ ngồi đây một mình thật đau lòng. Tối đến tôi cứ khóc hoài, nhìn hình các con mà nhói lòng…”
Cũng trong phim, từ thành phố Raleigh, North Carolina, chị Rex Ny, vợ anh Chuh, nói:
“Điều duy nhất mà tôi mong muốn là chồng tôi quay về. Đó chính là mục tiêu của tôi, tôi không cầu xin điều gì khác.”
Trang Indiegogo viết: “Câu chuyện của anh Chuh và chị Rex là một trong hàng ngàn câu chuyện về vấn đề chính sách chia tách gia đình nhập cư. Chiến tranh Việt Nam đã làm hơn 2 triệu người mất nước từ Việt Nam đến Campuchia và Lào. Những người tị nạn này phải trốn nước và định cư ở Mỹ. Hiện giờ hơn 14000 người Đông Nam Á đang sống trong nguy cơ bị trục xuất. Các người tị nạn giống anh Chuh và chị Rex đã sống ở Mỹ từ nhỏ nhưng đến bây giờ vẫn chưa tìm được giấc mơ Mỹ.”
Đạo diễn Lan Nguyễn nói:
“Phim của tôi cho thấy gia đình anh Chuh chị Rex, cũng như một gia đình bình thường nào khác, thương yêu và chăm sóc cho nhau, một gia đình Việt Nam rất đặc trưng, nhưng lại gặp nhiều thử thách.
"Tôi cũng mong muốn chúng ta lưu tâm nhiều hơn đến người Thượng di dân, một cộng đồng thiểu số Việt Nam tị nạn ở Hoa Kỳ."
Tôi cũng mong muốn chúng ta lưu tâm nhiều hơn đến người Thượng di dân, một cộng đồng thiểu số Việt Nam tị nạn ở Hoa Kỳ.Đạo diễn Lan Nguyễn
Trước đó theo Reuters, vào tháng 6/2016, anh Chuh lần đầu tiên nhận lệnh trục xuất. Tuy nhiên, khi ấy tòa đại sứ Việt Nam ở thủ đô Washington từ chối cấp hộ chiếu hay giấy tờ cần thiết để anh Chuh hồi hương. Anh Chuh bị giam giữ ở nhà tù do ICE quản lý ở Irwin County, bang Georgia, trước khi bị trục xuất về Việt Nam vào tháng 7/2017.
Anh Chuh vừa là người Thượng gốc ở Kon Tum, vừa là con trai của một người thuộc lực lượng đồng minh của Mỹ. Ông Tony Ngiu, cha của anh Chuh A, cùng với 40,000 người Thượng khác, đã trợ giúp cho CIA và Biệt kích Mỹ trong thời chiến Việt Nam. Ông Tony từng bị tù cải tạo 9 năm sau chiến tranh, trước khi thoát sang Mỹ cùng gia đình vào năm 1998, khi đó Chuh mới có 13 tuổi, theo New York Times.
Đạo diễn Lan Nguyễn chia sẻ bộ phim Fighting for Family sẽ hoàn tất vào tháng 9 năm nay, và cô hy vọng sẽ được công chiếu tại các liên hoan phim khác nhau khắp thế giới và cuối cùng được đưa lên mạng xã hội vào năm tới.
Lan Nguyễn, cô con gái của một gia đình tị nạn Việt Nam, sinh ra và lớn lên ở thành phố Long Beach, bang California, cho VOA biết cuộc vận động quyên góp để trang trải phí luật sư cho gia đình anh chị Chuh và Rex trên Indiegogo đã nhận được hơn 3.000 đôla Mỹ của hơn 31 mạnh thường quân, và cuộc vận động sẽ tiếp tục đến hết ngày 30/5/2019.
