Cuộc chiến giữa các thủ lãnh ở Pháp

Ở Pháp, sau cuộc bầu cử cấp vùng, phe hữu đương quyền thua to. Đảng UMP của tổng thống Sarkozy lâm vào khủng hoảng trầm trọng, chỉ được 36% phiếu bầu ở vòng 2, số cử tri không đi bầu lên đến 49%, do đó UMP trở thành đảng của chưa đến 1 phần 3 cử tri, đảng của thiểu số nhân dân.

Sự chia rẽ trong cơ quan lãnh đạo UMP vốn đã rõ càng thêm nặng nề. Nguyên thủ tướng Dominique de Villepin liền tuyên bố ly khai UMP, sẽ lập một đảng mới của phái hữu. Đầu năm nay, chính tổng thống Sarkozy đã kiện ông de Villepin - đồng chí của mình, ra tòa án Paris vì đã tham gia vu cáo ông gửi tiền ở nước ngoài. Ông de Villepin bị tuyên án án treo 12 tháng.

Ngay trong đảng UMP, nhiều người phê phán ông Sarkozy cố chấp, mang lòng thù hận dai dẳng đối với một sự việc không đáng làm to chuyện đến thế.

Mới đây trong đảng UMP lại nổi lên chuyện bê bối nữa. Đó là có tin đồn rằng cặp vợ chồng tổng thống Sarco – Bruni đang trên đà đổ vỡ; đệ nhất phu nhân Carla Bruni vừa có cuộc phiêu lưu tình ái với nhạc sỹ đẹp trai Benjamin Biolay đang lừng danh, trong khi tổng thống Sarko có quan hệ quá mức với nữ võ sĩ Karaté Chantal Jouanno hiện là quốc vụ khanh về môi trường. Tin đồn này trở nên nghiêm trọng khi báo Anh và Đức đăng lại tin từ báo Pháp JDD – Journal du Dimanche, rồi văn phòng tổng thống đòi mở cuộc điều tra, lại còn đặt nghi vấn cho bà Rachida Dati, cho rằng bà là người phao tin do bất mãn, bị mất chức bộ trưởng bộ tư pháp, còn bị thu hồi chiếc xe ô tô công vụ và 3 vệ sỹ. Bà R. Dati lập tức ‘phủ nhận mạnh mẽ sự hồ đồ bịa đặt này’. Tổng thống Sarco bị chê trách trong chuyện này, vì bà R.Dati vốn là người phát ngôn tin cậy của ông trong cuộc bầu tổng thống năm 2007.

Trong lãnh đạo UMP đang có dư luận cho rằng không chắc ông Sarkozy sẽ được UMP chọn làm ứng cử viên tổng thống một lần nữa vào năm 2012, vì kém cả trình độ và nhân cách. Những ứng viên sáng giá sẽ có thể là ông nguyên thủ tướng Alain Jupé, hoặc thủ tướng hiện tại François Fillon, cũng có thể là ông Jean François Copé hiện là trưởng đoàn nghị sỹ UMP tại Quốc hội. Trong khi một số đảng viên trẻ của UMP chán nản, tỏ ý sẽ chuyển sang phía trung - hữu, hoặc sang đảng Xanh (bảo vệ môi trường), hoặc nhập tổ chức mới của ông de Villepin, nhóm lãnh đạo UMP đang cạnh tranh nhau để dành vai lãnh tụ UMP thay ông Sarkozy, từ đó đương nhiên sẽ là ứng viên tổng thống của UMP vào năm 2012 tới. Báo chí Pháp gọi là ‘cuộc chiến giữa các thủ lãnh UMP’ – la guerre des chefs UMP, đảng đang nắm quyền nhưng đang sa sút nặng nề.

Trong đảng Xã hội là đảng đối lập mạnh nhất hiện nay, vừa kết hợp chặt với đảng Xanh dành thắng lợi lớn trong 23 trên 25 vùng của nước Pháp, 'cuộc chiến giữa các thủ lĩnh' đảng XH, nhằm giành chức ứng viên tổng thống 2012, cũng không kém phần gay gắt. Thời cơ cho đảng XH trở lại giành quyền lực cao nhất đang là hiện thực. Nhưng ai sẽ là ứng viên sáng giá nhất của đảng này vẫn còn là ẩn số. Bà Martine Aubry mới nhận chức lãnh tụ - Tổng bí thư đảng, chưa có đủ uy tín. Bà Ségolène Royal, nguyên ứng viên tổng thống năm 2007, tuy bị thất cử hồi ấy, qua cuộc bầu cử cấp vùng mới đây được tỷ lệ tín nhiệm rất cao, chưa chịu bỏ cuộc. Ông François Hollande, nguyên lãnh tụ đảng vừa mất chức, vẫn tỏ ý muốn vào cuộc để đọ sức và thử vận may. Lại còn ông Manuel Valls, nghị sỹ, thị trưởng Évry gần Paris, cũng tuyên bố sẽ ra tranh cử. Người đang dẫn đầu cuộc thăm dò ý kiến trong đảng Xã hội là ông Dominique Strauss-Kaln, hiện là Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF - International Monetary Fund. Hai bà và ba ông trên đây sẽ đọ sức để mong trở thành tổng thống Pháp vào năm 2012. Do đó ‘cuộc chiến giữa các con Voi - thủ lãnh đảng Xã hội’ trong những tháng tới cũng sẽ quyết liệt.

Hai vấn đề làm nhức đầu nhất cho tổng thống Sarkozy, thủ tướng Fillon và đảng UMP là 2 lời hứa lớn tăng sức mua của toàn xã hội và giảm số thất nghiệp vẫn còn lơ lửng, mịt mù. Đã vậy, an ninh xã hội có chiều xấu đi, kế hoạch mở rộng thủ đô Đại Paris – le Grand Paris – mà ông Sarkozy muốn dùng để đánh dấu nhiệm kỳ của mình, có nguy cơ bị xếp vào tủ, vì đưa ra vội vã, chưa tính toán kỹ, nhất là về mặt giao thông và môi trường.

Trong khi 2 đảng lớn nhất ở Pháp là UMP và Xã Hội đang có cuộc đấu tranh quyết liệt ở cơ quan lãnh đạo để giành ghế ứng cử viên tổng thống duy nhất cho mỗi đảng, thì các đảng khác cũng có những biến động.

Đảng Xanh đang vươn lên mạnh, vẫn chủ trương liên minh với đảng Xã Hội, với nhiều yêu sách là tô đậm thêm yếu tố môi trường trong các dự án và có thêm đảng viên Xanh trong các cơ quan quyền lực.

Đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia FN tăng được chút ít số cử tri ở 12 vùng trên 25 vùng, nhưng vẫn yếu trong phạm vi cả nước; đảng Cộng sản Pháp phía cực tả ở vào thế suy kiệt, gần như thoi thóp, trong đảng có yêu cầu giải thể hoặc đổi tên, để đảng viên tự do nhập các tổ chức khác có vai trò và vị trí khá hơn. Lực lượng trung gian do đảng Phong trào dân chủ Modem – Mouvement Démocratique đại diện cũng suy yếu trông thấy, không đủ 5% phiếu bàu, hầu như rã rời từ trên xuống cơ sở.

Các nhà bình luận thời sự nhận định đang có sự di động trong và giữa các đảng phái ở Pháp ở mức chưa từng có, một sự sắp xếp, cơ cấu lại – recomposition - của các lực lượng chính trị, mới mẻ, lý thú, khi nước Pháp bước vào thập kỷ 2 của thế kỷ XXI.