Sáng ngày 11/6/2019 tại Đài Bắc, một tổ chức phi chính phủ cùng năm công ty luật quốc tế đã chính thức kiện Công ty Formosa-Hà Tĩnh, công ty con của Tập đoàn Formosa Plastic Group (FPG) của Đài Loan, yêu cầu bồi thường cho nạn nhân vì đã gây ra thảm họa môi trường biển miền trung Việt Nam hồi năm 2016.
Từ Đài Bắc, bà Nancy Bùi, Phó Chủ tịch của Hội Công lý cho Nạn nhân Formosa (JfFV), nói với VOA:
Người dân không thể khiếu hiện ở Việt Nam được cho nên chúng tôi giúp đại diện họ đến Đài Loan, nơi đặt trụ sở của tập đoàn Formosa, để kiện.Bà Nancy Bùi
“Sáng thứ Ba (11/6) chúng tôi đi đến tòa án ở Đài Bắc để nộp đơn kiện công ty Formosa, những thành viên đã xả chất độc tại biển Việt Nam làm cá chết, người dân mất công ăn việc làm. Người dân không thể khiếu hiện ở Việt Nam được cho nên chúng tôi giúp đại diện họ đến Đài Loan, nơi đặt trụ sở của tập đoàn Formosa, để kiện. Chúng tôi làm việc với 5 công ty luật để khởi kiện vụ án dân sự (civil law), yêu cầu đền bù cho sự mất mát và làm sạch vùng biển đã bị ô nhiễm.”
Trong một thông cáo, Hội Công lý cho Nạn nhân Formosa cho biết Hội cùng với sự giúp đỡ của 5 tổ hợp Luật sư, trong đó hai tổ hợp Luật sư Đài Loan, sẽ thay mặt gần 10.000 nạn nhân của thảm họa môi trường do Công ty TNHH Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh (Công ty FHS) gây ra vào đầu tháng 6/2016, chính thức khởi kiện công ty Formosa Hà Tĩnh và 18 công ty liên đới chịu trách nhiệm trước tòa án Đài Loan tại Đài Bắc.
“Mục đích khởi kiện là yêu cầu Tập Đoàn FHS phải bồi thường thỏa đáng cho nạn nhân và làm sạch vùng biền bị ô nhiễm chất độc do công ty FHS gây nên,” thông cáo nêu rõ.
Đại diện cho phái đoàn từ Việt Nam sang, Linh mục Hoàng Đức Oanh, phát biểu tại cuộc tuần hành ở Đài Bắc trước Trụ Sở chính của Tập đoàn Formosa được tường thuật trực tiếp trên mạng xã hội chiều 11/6.
Thảm họa Formosa là một tai họa, tai nạn khủng khiếp cho nhân dân Việt Nam tại bốn tỉnh miền Trung Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, và cho cả dân tộc Việt Nam, và cả môi trường thế giới.Linh mục Hoàng Đức Oanh
“Thảm họa Formosa là một tai họa, tai nạn khủng khiếp cho nhân dân Việt Nam tại bốn tỉnh miền Trung Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, và cho cả dân tộc Việt Nam, và cả môi trường thế giới.”
Bà Nancy nói đây là một vụ kiện đặc biệt trong lịch sử:
“Đây là một vụ án đầu tiên trong lịch sử: những người đứng ra giúp nạn nhân là các tổ chức ở ngoài nước, nạn nhân thì ở trong nước, còn nơi khởi kiện là ở Đài Loan. Số công ty bị kiện là 18 công ty, rồi có thêm 6 CEO của các công ty đó. Theo luật họ là những người liên đới chịu trách nhiệm, trực tiếp hoặc gián tiếp.”
Bà Nancy cho biết là một số thành viên của Hội đã bí mật sang Việt Nam lập hồ sơ với nạn nhân để tránh sự sách nhiễu của chính quyền.
“Hội làm việc hơn 2 năm nay với các nạn nhân ở Việt Nam để lập hồ sơ với gần 10.000 ngư dân và những người thuộc các ngành nghề khác nhau ở 4 tỉnh này. Khi lập hồ sơ cũng gặp khó khăn do người dân sợ bị trả thù, nên chúng tôi có đưa các phái đoàn về một cách bí mật.
Khi lập hồ sơ cũng gặp khó khăn do người dân sợ bị trả thù, nên chúng tôi có đưa các phái đoàn về một cách bí mật.Bà Nancy Bùi
“10 ngàn người này đều là ẩn danh. Chúng tôi vận dụng nhiều đạo luật khác nhau, nhiều chuyên viên luật đa quốc gia khác nhau.”
Trong thời gian qua các thành viên đến từ 10 nước của JfFV đã mở bốn cuộc vận động gây quỹ ở thành phố Houston, Dallas (bang Texas, Hoa Kỳ), ở Na Uy, và Đan Mạch để hỗ trợ cho vụ kiện này, với kinh phí ban đầu dự trù đến 550,000 đôla.
Trong năm nay, Hội sẽ tiếp tục các hoạt động gây quỹ ở thành phố San Jose, bang California vào tháng 8, và tại thành phố Atlanta, bang Georgia, vào tháng 11.
