Hindi hay tiếng Anh? Ngôn ngữ lại trở thành vấn đề gây tranh cãi ở Ấn Độ khi mà chính phủ đang đề xuất đưa tiếng Hindi trở thành ngôn ngữ giao tiếp chính. Các bang miền nam Ấn Độ, nơi mà người dân không nói ngôn ngữ của miền bắc, đã không chấp thuận bước tiến này nhưng các quan chức ở thủ đô Ấn Độ lại đang gấp rút tôi luyện lại kỹ năng tiến Hindi của mình.
Dù phát biểu ở quốc hội trước các đại biểu trong nước hay các lãnh đạo nước ngoài, thủ tướng Narendra Modi luôn nói bằng tiếng Hindi kể từ khi nhậm chức cách đây 5 tuần.
Nhà nghiên cứu chính trị độc lập Neerja Chowdhury, chỉ ra rằng người đang lãnh đạo đất nước Ấn Độ, vốn là con trai của một người buôn chè nghèo, thành thạo tiếng Hindi hơn tiếng Anh rất nhiều – cả hai ngôn ngữ này đều được công nhận là phương tiện giao tiếp chính thức của chính phủ liên bang. Ông Chowdhury nói:
“Chúng tôi đã quen với các lãnh đạo của mình, mà nhiều người trong số họ được học ở phương Tây và nói tiếng Anh. Nhưng ông Modi, ông ấy lại đang đại diện cho một Ấn Độ khác. Ông ấy đã trải qua nhiều cấp bậc, bạn biết đấy, từ một khởi đầu rất khiêm tốn và ông ấy đã tiến lên như thế. Do đó từ những gì ta thấy đây là ngôn ngữ mà ông dễ dàng sử dụng.
Mặc dù không ai thắc mắc gì về việc lựa chọn ngôn ngữ của thủ tướng, đã có một sự kháng cự đối với kế hoạch của chính phủ của ông nhằm đẩy tiếng Anh sang một bên để dành chỗ cho tiếng Hindi trong hành lang quyền lực.
Các nhà lãnh đạo chính trị các bang miền nam đã lớn tiếng phản đối khi gần đây chính phủ của ông yêu cầu quan chức ưu tiên tiếng Hindi trước tiếng Anh trong các thông báo trên các mạng xã hội như Twitter và các trang web của chính phủ.
Chính phủ nhanh chóng thanh minh rằng quy định này chỉ áp dụng cho các bang miền bắc.
Hindi được sử dụng phổ biến ở miền bắc, kể từ khi đảng cầm quyền Bharatiya Janata thắng hầu hết số ghế. Nhưng các bang miền nam và miền đông thường chọn ngôn ngữ địa phương hoặc tiếng Anh. Cách đây 5 thập niên, những nỗ lực để áp đặt tiếng Hindi trở thành ngôn ngữ chính thức và duy nhất của quốc gia đã làm dấy lên nhiều cuộc bạo động ở miền nam.
Và do đó thủ tướng Modi, một nhà lãnh đạo thực tế - người muốn xây dựng đảng của ông ở các bang miền nam, đã đưa ra một thông điệp khó hiểu rằng ông biết tiếng Anh nhưng lại không thích nó.
Sau khi chứng kiến sự kiện phóng vệ tinh ở bang miền nam Andhra Pradesh, ông đã làm nhiều người ngạc nhiên khi lần đầu tiên phát biểu bằng tiếng Anh kể từ khi trở thành thủ tướng. Rõ ràng đó là một nỗ lực nhưng cũng là một động thái tinh khôn để dành lại niềm tin của miền nam - quê hương của rất nhiều nhà khoa học:
“Xin chúc mừng các nhà khoa học vũ trụ lỗi lạc và Bộ Vũ Trụ vì một lần nữa lại phóng vệ tinh Polar thành công.”
Mặc dù miền nam có thể sẽ chỉ dùng tiếng Anh vì nó đã được truyền lại từ những người cai trị Anh Quốc, các quan chức ở New Delhi vẫn tiếp tục chịu sức ép phải lựa chọn tiếng Hindi. Và nhiều người rõ ràng là không vui.
Giai cấp trung lưu ở Ấn Độ, bao gồm nhiều quan chức bàn giấy lâu năm, phần nhiều lớn lên nói tiếng Anh trong gia đình. Hầu hết trong số họ học ở các trường dùng tiếng Anh trong giảng dạy. Một số học ở các trường phương Tây. Dù họ vẫn nói tiếng Hindi, nhưng kỹ năng giao tiếp bằng ngôn ngữ viết của họ thì không tốt lắm. Và để sử dụng tốt ngôn ngữ đang được ưa chuộng, nhiều quan chức bàn giấy đang gấp rút bổ xung kiến thức về tiếng Hindi, đặc biệt là những từ ngữ dùng trong giao tiếp chính thức.
Subhash Kashyap, một cựu quan chức chính phủ, nói rằng phương thức thuộc địa dựa trên tiếng Anh đã là một thói quen lâu đời đối với giới quan chức bàn giấy.
Ông nói rằng không nên bực bội nếu tiếng Hindi – ngôn ngữ được nhiều người hiểu – được phổ biến. Nhưng không nên thúc ép nó:
“Giới công quyền không nên bàn cãi chống lại nó đơn giản chỉ vì họ quen với những thứ nhất định. Nhưng nó nên là một quá trình từ từ và tự nhiên. Nó nên phát triển theo đúng thời gian nó cần và không nên cảm thấy bị thúc ép hoặc không ngôn ngữ nào bị bắt buộc.”
Những nhà phê bình cho rằng chính phủ không nên ưu ái một ngôn ngữ nào hơn ngôn ngữ khác trong một đất nước mà đã giành được nhiều quyền lợi từ kiến thức bằng tiếng Anh. Nó liên kết một đất nước đa dạng với 22 ngôn ngữ chính thức và nhiều tiếng địa phương. Đó là ngôn ngữ giao thương.
Kỹ năng tiếng Anh của các kỹ sư Ấn Độ đã làm phát triển nhanh chóng nền công nghiệp Công Nghệ Thông Tin nổi tiếng của đất nước này. Hầu hết người Ấn Độ thuộc tầng lớp thu nhập thấp cho con đến học ở các trường nói tiếng Anh để chúng có cơ hội tìm việc làm sau này.
Neerja Chowdhury nói rằng trong thế giới toàn cầu hóa, các gia đình Ấn Độ nói tiếng Anh là một nguồn lợi lớn:
“Thế giới đang tiến lên phía trước. Hãy nhìn vào cách người Trung Quốc học tiếng Anh. Vậy tại sao chúng ta lại từ bỏ một lợi thế tự nhiên mà chúng ta đã có được từ bao nhiêu năm nay?”
Áp lực chấm đứt ưu thế tối ưu của tiếng Anh trong hành lang quan chức được coi như một phần của nỗ lực làm phá vỡ những truyền thống do đảng Quốc Hội xưa kia đặt ra – đảng này đã thống trị Ấn Độ kể từ khi giành độc lập và các quan chức của đảng này xuất thân từ tầng lớp thượng lưu.
Thủ tướng Modi và đảng BJP muốn củng cố danh tiếng của họ như một đảng Hindu ái quốc đại diện cho các tầng lớp trung lưu đang tăng mạnh – những người mà có thể không thủ cựu đối với tiếng Anh.
