Ngày 28 tháng Hai, 2025, Bộ Chính trị Đảng Cộng Sản Việt Nam quyết định miễn toàn bộ học phí từ Mầm non đến hết bậc Trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước. Thời điểm thực hiện bắt đầu từ năm học 2025 – 2026.
Quyết định này lập tức được báo chí nhà nước đồng loạt ca ngợi, nhưng theo nhiều phụ huynh thì họ lại đang khá lo lắng khi năm học tới đây bắt đầu.
Anh Nguyễn Văn Hương, một phụ huynh có hai con nhỏ đang học lớp 09 và lớp 11 ở các trường công lập quận Đống Đa, Hà Nội, cho biết việc miễn học phí thực sự không đem lại lợi ích gì cho gia đình anh.
“Ôi, học phí thì đáng bao nhiêu, khoảng 100 nghìn/tháng thôi. Học thêm mới tốn, mấy trăm nghìn một buổi, rồi tiền quỹ lớp các thứ.” Anh Hương phân tích với VOA. Anh nói, “Mấy thứ tiền đấy mới là nhiều, rồi cả ăn trưa, rồi tiền nước uống cho các cháu cũng từ 1 đến 2 triệu/tháng…”
Rồi anh bày tỏ nghi ngờ, “Năm học tới miễn học phí thì nhiều khả năng các khoản đóng góp cho trường lớp sẽ tăng lên tương ứng; và gánh nặng tài chính của gia đình trong dịp đầu năm học mới trung bình khoảng 20 triệu đồng sẽ còn tăng thêm.”
Theo tính toán của anh Hương, riêng tiền học thêm của hai con anh, mỗi năm cũng đã lên tới gần 100 triệu đồng. Nếu so sánh với số học phí được giảm cả năm khoảng 1 triệu đồng thì “rõ ràng việc giảm học phí thực sự chả đáng gì.”
Anh Hương cũng bày tỏ, gia đình cho con đi học thêm nhiều không chỉ nhằm giúp con củng cố kiến thức mà thực tế còn có lý do khác là “chia sẻ với thầy cô.”
“Học thêm bây giờ từ 200 đến 300 nghìn/buổi. Thực tế giáo viên nào dạy thêm được thì còn kiếm được khoảng vài chục triệu/tháng. Cho con học thêm cũng là để chia sẻ với thầy cô, vì các thầy cô lương thấp, tất cả phụ huynh không cho con đi học thêm thì thầy cô không sống được.” Anh Hương nói.
Chung lo lắng với anh Hương, chị Trần Thanh Thư, một phụ huynh có 3 con nhỏ đang theo học trong hệ thống trường công lập tại quận Hoàn Kiếm chia sẻ: “Học trường công thì cả học phí và tiền nước uống cho các cháu thì hàng tháng là khoảng 500 nghìn. Nhà nước miễn cho học phí thì tối đa giảm được 300 nghìn/tháng. Nhà tôi có ba đứa thì sẽ giảm được gần 1 triệu/tháng. Tiền học phí nó đáng bao nhiêu đâu.”
Rồi chị nhấn mạnh: “Chủ yếu là tiền học thêm và tiền khóc, tiền cười. Cái khoản tiền không vào các hạng mục thu của nhà nước thì… vẫn thế.”
Theo chị Thư, cùng với việc miễn học phí, các cơ quan giáo dục cũng đang tìm cách cấm việc dạy thêm. Nhưng theo chị, việc cấm này không nhằm mục đích giảm gánh nặng cho phụ huynh mà thậm chí ngược lại, còn tăng thêm gánh nặng này.
“Không cho dạy thêm ở nhà mà phải dạy thêm ở trung tâm. Ngày xưa thì các thầy cô dạy tại nhà, như một hộ kinh doanh không nộp thuế tiền học phí thu được từ dạy thêm. Giờ đây phải đăng ký kinh doanh hoặc ra trung tâm có đăng ký dạy để nhà nước có thể thu thuế. Như vậy thì rõ ràng chi phí học thêm của các cháu sẽ phải tăng lên còn gì.” Chị Thư phân tích.
Chị Thư cho VOA biết thêm, “thay vì miễn học phí, Nhà nước nên tìm cách tăng lương cho giáo viên, để các thầy cô có thể sống bằng đồng lương và chuyên tâm vào dạy dỗ thay vì phải dạy thêm và sống bằng thu nhập từ dạy thêm.”
Theo chị, đó mới là “giải pháp hiệu quả triệt để” giúp giảm áp lực cho thầy cô đồng thời giảm gánh nặng về tài chính cho các gia đình có con theo học trong hệ thống trường công hiện nay.
Về chính sách miễn hoàn toàn học phí, phụ huynh ở những vùng nông thôn đón nhận tin này khác với người thành thị. Anh Nguyễn Phùng Sơn là một ví dụ.
Anh Sơn, người Nghệ An, nói rằng việc miễn hoàn toàn học phí cho học sinh rất có lợi cho các phụ huynh sinh sống ở tỉnh lẻ và nông thôn như gia đình anh. “Miễn học phí thì cũng tốt đấy. Tốt là vì các gia đình như gia đình tôi không còn phải bán thóc, bán gà để đóng học phí nữa. Vì người nông thôn làm gì có thu nhập nào khác đâu.” Anh Sơn bày tỏ.
Theo anh, ở nông thôn, các gia đình nghèo không có tiền cho con đi học thêm nên việc học thêm cũng rất ít và không trở thành gánh nặng tài chính như trường hợp các gia đình ở thành phố. Vì thế, việc miễn học phí hoàn toàn cho học sinh thực sự là một quyết định rất được các gia đình như gia đình anh hoan nghênh.
Theo tính toán của Bộ Giáo dục thì ngân sách phải bỏ ra để bù đắp cho việc miễn hoàn toàn học phí cho học sinh các cấp từ mầm non cho tới hết trung học phổ thông trên cả nước rơi vào khoảng 30.000 tỉ đồng, tương đương với khoảng 1,2 tỉ đô la Mỹ.
Diễn đàn