Hội nghị thế giới lần thứ 16 về Thuốc lá và Sức khoẻ sẽ được tổ chức từ ngày 17 đến 21 tháng 3 sắp tới ở Abu Dhabi. Cuộc họp 5 ngày sẽ trình bày những thông tin mới nhất trong các nỗ lực kiểm soát hút thuốc lá. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính thuốc lá giết chết gần sáu triệu người mỗi năm, đa số ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.
Chủ đề của hội nghị là Thuốc lá và Các bệnh không lây nhiễm, còn gọi tắt là NCD. Các bệnh này gồm ung thư, đột quỵ vì bệnh tim mạch, bệnh phổi và bệnh tiểu đường. Trong khi thuốc lá giết hại sáu triệu người mỗi năm, WHO nói hàng năm NCD cướp đi mạng sống của 16 triệu người trước năm 70 tuổi.
Đây là lần đầu tiên hội nghị tổ chức ba năm một lần này sẽ tập trung vào các bệnh NCD.
Bác sĩ Ehsan Latif là giám đốc Cơ quan Kiểm soát Thuốc lá của Liên đoàn Quốc tế Chống Bệnh lao và Bệnh phổi, thường gọi tắt là Liên đoàn. Ông cho biết:
“Dùng thuốc lá và hút thuốc lá là một trong các yếu tố chính gây ra tất cả các loại bệnh NCD.”
Bác sĩ Latif nói các bệnh không lây nhiễm sẽ gia tăng khi việc hút thuốc gia tăng.
“Chắc chắn là như thế. Trong tình hình sử dụng thuốc lá và hút thuốc hiện thời ngày càng tăng phần lớn ở các nước đang phát triển, chúng ta có thể dự báo một sự gia tăng ở các bệnh NCD trong những năm sắp tới nếu không có biện pháp nào được tiến hành.”
Nhưng với tất cả những gì biết được về những nguy cơ cho sức khoẻ của thuốc lá, tại sao việc hút thuốc vẫn tăng lên tại các nước thu nhập thấp và trung bình?
“Chỉ vì thiếu các luật lệ và thiếu nhận thức của dân chúng. Các chính phủ thừa nhận rằng cần phải có một biện pháp nào đó, nhưng các nỗ lực bị phương hại vì sự hiện diện của một ngành công nghiệp thuốc lá rất mạnh. Các công nghiệp thuốc lá này lớn hơn cả những nền kinh tế của một số nước mà chúng tôi làm việc. Và áp lực của các công nghiệp ấy và ấn tượng sai lầm mà chúng đem lại cho các chính phủ về sự đóng góp trong nền kinh tế chỉ làm tê liệt một số chính phủ này khiến họ không đề ra một nỗ lực tốt để kiểm soát thuốc lá được.”
Các công ty thuốc lá trước đây đã tuyên bố rằng các chính phủ có thể tăng thêm thu nhập bằng cách đánh thuế bán thuốc lá. Giới chỉ trích nói mọi lợi ích tài chính đều không bù đắp nổi gánh nặng đối với việc chăm sóc y tế.
Bác sĩ Latif nói việc hút thuốc đang gia tăng nhất là trong một lứa tuổi nhất định nào đó:
“Chính là trong giới trẻ và những người trưởng thành trẻ tuổi. Bởi vì càng lớn tuổi thì ta càng nhận thức được môi trường thế nào là tốt hay xấu cho mình. Nhưng người trẻ chịu ảnh hưởng của nhiều thứ, như áp lực của chúng bạn, căng thẳng, cảm giác sai lạc về sự an toàn.”
Và ông nói quảng cáo thuốc lá thường nhắm mục tiêu vào giới trẻ.
“Ta không thấy công nghiệp thuốc lá bảo trợ một sự kiện dành cho những người 60 tuổi. Họ luôn bảo trợ các sự kiện cho người trưởng thành trẻ tuổi. Ta có những buổi hoà nhạc. Các buổi tập họp. Ta có những thứ hấp dẫn giới trẻ và đó chính là những thứ mà công nghiệp thuốc lá đứng ra bảo trợ để tăng số bán trong nhóm tuổi này.”
Bác sĩ Latif nói hút thuốc gia tăng tại các nước đang phát triển trùng hợp với việc du nhập thực chế Tây phương, nặng về đường, muối và mỡ:
“Trong khi điều chỉnh các hành vi – khi ta nhìn vào những hệ thống cửa hàng bán thức ăn nhanh tại các nước thu nhập thấp và trung bình – và trong khi một số nền kinh tế ở trong giai đoạn chuyển tiếp, những thứ này trở nên rẻ hơn. Tại các nước thu nhập thấp và trung bình, nó lại được coi là thời trang, thời thượng. Nếu ta muốn làm ra vẻ hợp thời thì ta phải đến tiệm bán thức ăn nhanh, cũng rất phổ biến ở phương Tây.”
Hội nghị Thế giới về Thuốc lá và Sức khoẻ đang được tổ chức ở Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất để nâng cao nhận thức trong khu vực. Vì thế, hội nghị sẽ xem xét việc sử dụng shisha hay hút ống điếu.
“Ta thấy shisha và thuốc ống điếu là một cửa ngõ đưa đến việc hút thuốc. Do đó các nhà sản xuất shisha muốn gây cảm tưởng là nó không chứa thuốc lá – hay không có những rủi ro cho sức khoẻ như hút thuốc trực tiếp. Ta biết điều đó hoàn toàn sai. Nó cũng có những rủi ro y như hút thuốc lá vậy. Nó cũng giống y như hút thuốc lá với lượng nicotine thấp hay cao. Hiệu quả cũng y như nhau. Tất cả đều giết hại người dùng.”
Cũng có nỗi quan ngại về thuốc lá điện tử. Loại thuốc gọi là e-cigarette này được quảng cáo là một lựa chọn an toàn hơn, nhưng các các giới chức y tế lo ngại về việc có thể gây nghiện và không cho loại thuốc lá này là an toàn.
Bác sĩ Latif nói giảm thiểu các loại bệnh không lây nhiễm sẽ đòi hỏi nỗ lực trên nhiều mặt trận.
“Khi ta nhìn vào NCD và các nguyên do gây ra các loại bệnh NCD, ta cũng đang bàn về công nghiệp rượu, công nghiệp thực phẩm. Do đó, ta sẽ không chỉ chống lại công nghiệp thuốc lá, mà còn cả các công nghiệp mạnh khác nữa. Và đó không phải là việc dễ dàng. Chúng ta sẽ cần đến toàn bộ hậu thuẫn và nguồn lực mà ta có được.”
Hội nghị Thế giới lần thứ 16 về Thuốc lá và Sức khoẻ sẽ được tổ chức từ ngày 17 đến ngày 21 tháng 3 ở Abu Dhabi.
