Trân Văn
Mạng xã hội càng ngày càng nóng vì cuộc bộ hành của nhà sư Thích Minh Tuệ và những người cùng chí hướng đến Ấn Độ phát sinh nhiều thông tin, tình tiết ly kỳ liên quan đến vài cá nhân đảm nhận vai trò... hộ pháp.
Nhà sư Thích Minh Tuệ, 44 tuổi, tu tập theo lối khổ tu mà Phật giáo gọi là hạnh đầu đà (mỗi ngày chỉ ăn một bữa trước 12 giờ trưa, thực phẩm do bá tánh bố thí, không ngủ chỉ ngồi tham thiền, thỉnh thoảng lại thực hiện những cuộc bộ hành với hành trang ở mức tối giản, nghỉ chân ở bất kỳ đâu,...) nhằm rũ bỏ tất cả các ràng buộc của cuộc sống, rèn - giữ cho tâm tịnh. Cách nay tám năm, (2017), nhà sư Thích Minh Tuệ đã thực hiện một số cuộc bộ hành từ Nam ra Bắc và ngược lại nhưng đến 2023 mới có người để ý và càng ngày càng nhiều người quan tâm.
Sự quan tâm mà công chúng dành cho Thích Minh Tuệ đã đem lại cho ông nhiều rắc rối. Giữa năm 2024, những người muốn cùng Thích Minh Tuệ tu tập theo lối này đã bị giải tán khi họ đến Thừa Thiên – Huế, sau đó Thích Minh Tuệ “mất tích” và xuất hiện trở lại ở Gia Lai, rồi có người tuyên bố sẽ giúp nhà sư thực hiện một cuộc bộ hành đến Lào, Thái Lan, Miến Điện, Ấn Độ, Nepal, Bhutan. Thích Minh Tuệ cùng năm người đồng chí hướng tu tập theo hạnh đầu đà rời Việt Nam sang Lào vào ngày 12/12/2024...
Cuộc bộ hành đến những nơi Đức Phật đã từng tu tập và thành đạo được quan tâm không chỉ vì sự mến mộ mà công chúng dành cho nhà sư Thích Minh Tuệ mà còn do những tình tiết khó lý giải, chẳng hạn nhà sư Thích Minh Tuệ có thể thoát khỏi tình trạng giống như... “an trí”, dễ dàng rời Việt Nam ra nước ngoài bởi người phát tâm, đứng ra tổ chức cuộc bộ hành là ông Đoàn Văn Báu từng là thượng tá công an, giảng dạy về tâm lý tại Đại học An ninh [1]. Chỉ có một số YouTuber, TikToker mới biết thông tin và có thể tiếp cận đoàn bộ hành...
Cho đến sát Tết âm lịch thì các tình tiết liên quan đến cuộc bộ hành của nhà sư Thích Minh Tuệ càng lúc càng ly kỳ vì qua mạng xã hội, thiên hạ thấy ông Báu càng lúc càng độc đoán trong việc xem xét – phê duyệt ai có thể đồng hành với nhà sư Thích Minh Tuệ trên con đường tu tập. Nếu chịu khó bỏ thời gian xem các video clip được phát trên YouTube Channel “Đoàn Văn Báu – Về miền đất Phật” [2] có thể thấy, càng ngày ông Báu càng thiếu sự điềm tĩnh cần thiết của một... “hộ pháp” cho đoàn bộ hành về đất Phật mà tính chất chẳng khác gì một tăng đoàn. Ông Báu quy kết một nhà sư trong đoàn bộ hành muốn dùng điện thoại là để liên lạc xin cho Thích Minh Tuệ tỵ nạn chính trị, cho rằng nhà sư này có quan hệ khác thường với chị ruột của một nhà sư khác. Không ít lần “Hộ pháp” Đoàn Văn Báu đưa ra những nhận định mang tính bôi nhọ các nhà sư trong đoàn bộ hành. Gần đây, “Hộ pháp” Đoàn Văn Báu tuyên bố sẽ đưa ba nhà sư ra khỏi đoàn bộ hành. Giọng điệu của ông Báu về nhà sư Thích Minh Tuệ cũng đã thay đổi. Ông Báu cảnh báo về “âm mưu phá hoại hạnh tu” của nhà sư Thích Minh Tuệ bằng cách tách nhà sư ra khỏi Việt Nam, xin cho nhà sư tị nạn chính trị, nhập quốc tịch nước khác và nhấn mạnh “đó là âm mưu nguy hiểm nhất” mà ông phải “đối phó nhiều nhất” và ông đã báo cáo với công an Việt Nam [3]. Quan hệ của ông Báu với công an Việt Nam không chỉ thể hiện qua một số video clip trên YouTube Channel vừa đề cập. Trong một cuộc trò chuyện với BBC, ông Báu cho biết: Việt Nam cũng đã giao cho tôi với trách nhiệm làm trưởng đoàn và cả sư Minh Tuệ cũng thống nhất là giao cho tôi cho tất cả những trách nhiệm về phụ trách để tổ chức cho chuyến bộ hành thành công đến Ấn Độ [4].
Bị ép phải đi theo lộ trình mà “Hộ pháp” vạch ra chứ không phải khất thực theo duyên như tu tập theo hạnh đầu đà vốn là như thế, bị buộc chỉ được tiếp xúc với những người mà “Hộ pháp” lựa chọn, một số nhà sư trong đoàn bộ hành đã phản ứng và phản ứng này đã được YouTuber mà “Hộ pháp tin cậy, cho phép đồng hành, nhận định, đại ý: Nhà sư đó chẳng khác gì ‘phàm phu tục tử’ vì dám chỉ trích anh Báu trong khi anh Báu đã tự nguyện hoàn trả các quyền cho tăng đoàn. Phản ứng như thế là thách thức quyền lực anh Báu – người chỉ hỗ trợ các sư. Muốn tiếp nhận thêm người thì phải được đồng ý, không thể nhồi nhét. Các sư hiện giờ là người của công chúng. Đã là sư thì không thể cãi vã. Sư thì phải giữ hình ảnh, nói phải biết nghe. Đừng như phường chèo. Anh Báu có nổi nóng thì cũng phải khiêm tốn, lựa lời mà nói. ‘Bật’ lại anh Báu có phải nhằm để cho các cá nhân, nhóm khác chen vào không [5]? Nhận định kiểu đó khiến cho một số người, buột miệng than như ông Kim Van Chinh: Loạn rồi! Làm sao một YouTuber bám theo tăng đoàn để kinh doanh YouTube lại dám lên mặt dạy đời, nhận xét các sư một cách xấc xược như vậy [6]?
Đó cũng là lý do không ít người bày tỏ sự băn khoăn như ông Xuan Son Vo: Chuyện gì sẽ xảy đến với Ngài Minh Tuệ và các sư [7]? Ông Son lưu ý: Có một điều, mà anh Báu, Giáo hội Phật giáo Việt Nam, và những người có chức, có quyền khác cần hiểu, nhiều người, bao gồm cả trí thức, doanh nhân thành đạt, tín đồ và chức sắc của các tôn giáo khác ngưỡng mộ Ngài Minh Tuệ là vì quyết tâm giải thoát, tức là từ bỏ mọi thứ để đạt được sự tự do của Ngài Minh Tuệ. Thực hành khổ hạnh không phải là hành xác mà là giải thoát bản thân khỏi mọi thứ trong đó có các khoái lạc rất đời thường. Ngài muốn đạt được sự tự do, độc lập với mọi ham muốn. Với những người như vậy, khát khao tự do đã vượt trên tất cả, kể cả tính mạng. Chẳng thế lực nào có thể khuất phục được họ. Dù anh Báu và các thế lực khác có muốn bôi nhọ hoặc cưỡng bức Ngài Minh Tuệ và các sư như thế nào chăng nữa thì Ngài Minh Tuệ và các sư đã giác ngộ được ý nghĩa của việc tu hành vẫn kiên định theo con đường họ đang đi để đạt được sự tự do tuyệt đối. Kể cả cái chết cũng không làm họ bị lung lạc.
Ông Son dự đoán: Ở Việt Nam, ai đó có thể lấy tay che trời nhưng ở Thái Lan sẽ khó khăn hơn nhiều. Sẽ có nhiều người dân, bao gồm cả những người đang định cư ở các đất nước dân chủ, nơi tự do được đề cao giúp Ngài Minh Tuệ và các sư thực tâm muốn đi theo con đường của Ngài... Tình hình đang xoay chuyển theo hướng các lá bài đang được mở ra. Chắc chắn sẽ phải có một sự thay đổi lớn. Và tôi tin rằng, những người muốn giúp Ngài Minh Tuệ và các sư thực tâm mong muốn giải thoát để đạt được sự tự do tuyệt đối, sẽ có những hành động thích hợp và kịp thời.
Trong khi có những người nhận định như Nguyễn Đức Thành: Đi tu phải vượt qua nhiều thử thách, nhiều chướng duyên thì mới thành đạo được. Cả nước đang hóng xem đầu đà Minh Tuệ vượt qua chướng duyên này thế nào. Thử thách lớn nhất trong chuyến bộ hành của Đầu đà Minh Tuệ chính là Hộ pháp Đoàn Văn Báu vì Hộ pháp nghĩ mình là Quán Thế Âm Bồ Tát [8]... thì cũng có những người nghĩ như Pham Van Chinh: Dù ông Đoàn Văn Báu cũng xác nhận lập trường đi đến chết như Ngài Minh Tuệ, nhưng khác nhau ở lý tưởng. Ngài Minh Tuệ học tập theo Đức Phật, giữ giới làm thầy, buông xả vào khổ hạnh. Ông Báu không phải người tu hành, giữ giới. Ông mang vác một sứ mệnh, giá trị khác dù ông chân thành quý trọng ngài Minh Tuệ. Cái khởi tham trong ông Báu luôn tồn tại và phát triển nhưng ở bên cạnh vị chân tu hạnh đầu đà ông sẽ bị chuyển hóa, ông bị áp lực, hoang mang trên đất của tự do hiện hữu. Ông Báu là người có nghị lực, chuyên môn sâu và ý chí trung thành mạnh mẽ. Trong không khí tự do thì ông cũng khó có thể vững vàng như ở trong nhà tù thể chế Việt Nam [9].
Nếu đừng nuôi tham vọng định hướng mọi thứ, kể cả tu tập. Chuyện có phức tạp như vậy chăng?
Chú thích
[2] https://www.youtube.com/@DrDoan1977
[3] https://www.youtube.com/watch?v=ECCa64osFps&t=1550s&ab_channel= ĐoànVănBáu-VềmiềnđấtPhật
[4] https://www.youtube.com/watch?v=ECCa64osFps&t=1550s&ab_channel=ĐoànVănBáu-VềmiềnđấtPhật
[5] https://www.youtube.com/watch?v=hY9OP1VSg9U&ab_channel=PhươngNguyenTV
Diễn đàn