Với thời gian còn lại là một tháng nữa trước thời hạn cuối mà Quốc hội Mỹ phải biểu quyết về hiệp ước quốc tế khống chế chương trình hạt nhân của Iran, Tổng thống Barack Obama hình như đã không tận dụng được cơ hội duy nhất để tranh thủ sự ủng hộ của Ðảng Cộng hòa cho thỏa thuận này.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Jeff Flake, một mục tiêu tranh thủ chính của Tòa Bạch Ốc, hôm thứ Bảy nói rằng mặc dù ông ủng hộ tiến trình đàm phán với Iran, ông sẽ biểu quyết chống hiệp ước này.
Ông Flake nói lợi ích từ việc hạn chế khả năng hạt nhân của Iran trong một khoảng thời gian không nhiều hơn điều được ông gọi là "những hạn chế gắt gao" mà hiệp ước này ràng buộc Quốc hội và các chính quyền tương lai "trong khả năng phản ứng với những cách hành xử không hạt nhân của Iran trong khu vực."
Ông Flake nói trong một thông cáo: "Hy vọng tham vọng hạt nhân của Iran sẽ thay đổi sau 15 năm tạm ngưng có thể là tính toán đáng giá nhất. Với tin tưởng rằng cách hành xử trong khu vực của Iran sẽ thay đổi ngay ngày mai – trong khi đó lại từ bỏ những phương tiện răn đe hoặc chỉnh sửa những cách cư xử đó."
Sau khi kết thúc đám phán vào giữa tháng 7, Quốc hội có 60 ngày để xét duyệt và thông qua hoặc bác bỏ hiệp ước. Biểu quyết "không" có nghĩa là các biện pháp chế tài của quốc hội áp dụng đối với Iran sẽ không được dỡ bỏ, và điều đó sẽ đi ngược lại với việc Iran mưu tìm để đổi lại việc Tehran hạn chế các hoạt động hạt nhân của họ.
Tổng thống Obama dọa sẽ phủ quyết nếu Thượng viện và Hạ viện bác bỏ thỏa thuận được đàm phán giữa Iran và nhóm 6 cường quốc thế giới.
Iran không thoát được các lệnh chế tài đã gây nhiều thiệt hại cho nền kinh tế của họ cho đến khi nào cơ quan hạt nhân của Liên hiệp quốc xác nhận rằng chính phủ ở Tehran tuần thủ các yêu cầu của cuộc điều tra dài về các hoạt động hạt nhân của nước này, cùng với những biện pháp mới cắt giảm chương trình hạt nhân của Iran.
Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế IAEA đã thỏa thuận với Iran hồi tháng trước là sẽ kết thúc cuộc điều tra của họ vào tháng 12 và sẽ đưa ra đánh giá sau cùng về những cáo buộc cho rằng Iran đã nỗ lực phát triển vũ khí hạt nhân. Tehran lâu nay luôn nhất mực nói rằng chương trình hạt nhân của họ chỉ phục vụ cho những mục đích hòa bình.
IAEA hôm thứ Bảy cho hay Iran đã tuân thủ thời hạn chót trong việc giao nộp các hồ sơ liên quan đến cuộc điều tra.
Theo kế hoạch, IAEA có thể yêu cầu Tehran giải trình thêm trước ngày 15 tháng 10 để cơ quan này lập báo cáo cuối cùng trước cuối năm nay.
