Các lãnh đạo quân sự Hoa Kỳ và Trung Quốc đã gặp nhau tại Bắc Kinh để tham dự các cuộc đàm phán thường kỳ mới được nối lại vào tháng 1 năm nay sau khi bị đình chỉ trong hai năm do quan hệ giữa hai nước trở nên tồi tệ. Các cuộc họp kết thúc hôm 15/9 và các quan chức đã thảo luận về các vấn đề đang diễn ra như Đài Loan, chiến tranh Nga-Ukraine và các cuộc đụng độ ở Biển Đông.
Ông Michael Chase, phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng phụ trách Trung Quốc, Đài Loan và Mông Cổ đã dẫn đầu một phái đoàn tham gia các cuộc Đàm phán Điều phối Chính sách Quốc phòng song phương, vốn diễn ra gần nhất trước đó là vào tháng 1 năm nay. Mặc dù các cuộc đàm phán không được kỳ vọng sẽ giải quyết được những bất đồng lâu đời về lập trường đối với các vấn đề từ yêu sách ở Biển Đông đến Đài Loan, Hoa Kỳ vẫn tiếp tục thúc đẩy các cuộc thảo luận để tránh xung đột.
Các cuộc họp được tổ chức sau khi ông Chase tham dự diễn đàn Tương Sơn tại Bắc Kinh, một diễn đàn quốc phòng vốn là đáp ứng của của Trung Quốc đối với Đối thoại Shangri-La.
Giao tiếp giữa hai quân đội đã bị gián đoạn vào năm 2021, khi căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc gia tăng do những khác biệt ngày càng lớn về các vấn đề như chủ quyền của Đài Loan, nguồn gốc của COVID-19 và các vấn đề kinh tế.
Bắc Kinh đã phớt lờ các yêu cầu giao tiếp của Hoa Kỳ trong quá khứ, đặc biệt là về các vụ nghênh cản giữa máy bay và tàu của Hoa Kỳ và Trung Quốc. Mặc dù giao tiếp đã được nối lại sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau tại San Francisco vào tháng 11 năm ngoái, nhưng vẫn chưa rõ liệu các cuộc đàm phán có thể tiếp tục hay không khi Hoa Kỳ đang chuẩn bị cho một cuộc bầu cử tổng thống.
Trong các cuộc đàm phán song phương vừa rồi, hai bên đã thảo luận về sự hỗ trợ của Trung Quốc dành cho Nga trong cuộc chiến tranh Ukraine đang diễn ra, cũng như các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông, một quan chức quốc phòng cấp cao của Hoa Kỳ thông báo với các phóng viên về các cuộc họp. Vào ngày 15/9, tàu BRP Teresa Magbanua của Philippines tại một bãi cạn tranh chấp đã rời đi để được tái tiếp tế và chăm sóc y tế cho các thành viên thủy thủ đoàn. Quan chức quốc phòng cho biết họ đang “theo dõi rất chặt chẽ các diễn biến tiếp theo ở đó”.
Các yêu sách của Trung Quốc đối với Biển Đông ngày càng trở nên quyết đoán hơn, với các cuộc đụng độ ngày càng tăng với lực lượng tuần duyên Philippines. Vào tháng 8, cả hai bên đã cáo buộc lẫn nhau về vụ va chạm giữa các tàu của họ khiến các tàu của Philippines bị thủng nhiều lỗ lớn.
Các yêu sách hàng hải đã dẫn tới các cuộc đụng độ trên biển, chẳng hạn như ở bãi cạn Sa Bin, nơi mà cả Trung Quốc và Philippines đều tuyên bố chủ quyền. Trung Quốc đã chặn các nỗ lực tái tiếp tế cho tàu BRP Teresa Magbanua vào tháng 8 bằng lực lượng gồm 40 tàu.
Philippines cho biết họ sẽ thay thế con tàu ngay lập tức, nhưng việc con tàu rời đi làm dấy lên câu hỏi liệu Trung Quốc có chiếm bãi cạn hay không. Các nhà khoa học Philippines trước đó đã tìm thấy những đống san hô bị nghiền nát chìm dưới nước ở vùng nước nông của bãi cạn này, dẫn đến lo ngại rằng Trung Quốc có thể đang chuẩn bị xây dựng một công trình để khẳng định yêu sách của mình.
Trung Quốc xác nhận việc con tàu rời đi, mà họ cho rằng “xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc”.
“Trong thời gian này, Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp kiểm soát đối với con tàu theo luật pháp và nhiều nỗ lực của phía Philippines nhằm tiếp tế cho con tàu một cách võ lực đã thất bại”, phát ngôn viên của Lực lượng cảnh sát biển Trung Quốc Lưu Đức Quân nói.
Diễn đàn