Phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực PCA về Biển Đông là một thất bại cay đắng chưa từng có cho Trung Quốc. Bành trướng xuống phương Nam vốn là chủ trương chiến lược số một của Bắc Kinh trong thế kỷ XXI trong tham vọng thực hiện "Giấc mộng Trung Hoa". Trung Quốc vẫn tự cho mình có chủ quyền trên gần 90% diện tích Biển Đông. Họ bịa ra chuyện Trung Quốc từ cổ xưa đã làm chủ vùng biển quan trọng và giàu tiềm năng này mà không đưa ra được một bằng chứng có sức thuyết phục nào.
Trung Quốc vốn rất quan tâm đến danh dự quốc gia, đến uy danh quốc tế, bỗng bị vạch mặt chỉ tên là một kẻ tội phạm quốc tế. Kể từ ngày 12/7/2016 tất cả mọi hành động bồi đắp, cơi nới, mở rộng các rặng san hô cũng như các hành động xây dựng doanh trại, sân bay, bến cảng, trạm rađa, đèn biển... đều là phạm pháp, không thể biện bạch được.
Về đối nội đây cũng là một thất bại nặng nề chưa từng có, Bộ Chính trị, chính phủ, Nhà nước Trung Quốc, và Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch Nước Tập Cận Bình hiện ra trước mắt hơn 1,3 tỷ nhân dân Trung Quốc như những kẻ bành trướng xấu xa, những kẻ dối trá lừa bịp mọi người.
Chính vì những lẽ trên mà Trung Quốc một mực tuyên bố "không chấp nhận", "không thừa nhận", "không chấp hành" phán quyết của PCA. Báo chí lề phải của Bắc Kinh còn gọi phán quyết của PCA là "giấy lộn", "trò hề", là công cụ của một số cá nhân và quốc gia xấu, là một "con bài chính trị bất công đội lốt pháp lý quốc tế". Xa hơn nữa, còn có những lời kêu gọi hiếu chiến, "dạy cho VN một bài học quân sự nữa". Báo Giải Phóng Quân còn kêu gọi "vác súng nhập ngũ", "sẵn sàng khai chiến với Philippines" và đe dọa cả Hoa Kỳ.
Thật ra tất cả những lời lẽ và thái độ hung hăng trên đây chỉ là để chữa thẹn trước công luận thế giới và dư luận trong nước, bị động đối phó với tình trạng mất mặt, mất danh dự quốc gia sau một vụ án vang động thế giới. Cũng do thấm nhục mà từ sau phán quyết của PCA, Bắc Kinh chỉ dám ba hoa về chủ quyền, mà không còn nhắc đến cái "lưỡi bò 9 đoạn" của họ.
Trong các cuộc họp quốc tế vừa qua, tuy Trung Quốc vẫn tỏ vẻ cứng cỏi nhưng cuối cùng đành phải dịu giọng, biết rõ rằng phán quyết của PCA không thể bị đảo ngược hay xóa bỏ. Họ hiểu hơn ai hết thế bị cô lập thảm hại cả về chính trị, ngoại giao và quân sự của mình, yếu kém cả về thế và lực trong khu vực so với khối liên minh quân sự bao gồm Hoa Kỳ, Philippines, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ, Malaysia, Indonesia…
Trong tình hình áp đảo về chính trị, pháp lý, ngoại giao, dư luận như thế, thái độ của Hoa Kỳ có thể nói là cao tay, không cần phô trương thắng lợi chiến lược để làm nhục thêm đối thủ đã thấm đòn, dịu giọng trong các cuộc hội đàm, không cần đếm xỉa đến những luận điệu hiếu chiến trơ trẽn của cánh hiếu chiến lạc lõng ở Bắc kinh.
Chỉ có Bộ Chính trị và các nhà nghiên cứu chính trị, ngoại giao ở Hà Nội là quá ư chậm hiểu về tình hình, không nhận ra cảnh khốn đốn của thế lực bành trướng, không thấy rõ vào đúng lúc này Bắc Kinh còn vấp phải sự đối đầu dai dẳng của nhân dân Hồng Kông và Đài Loan, làm cho Giấc mộng Trung Hoa thêm xa vời mù mịt.
Lúc này hơn lúc nào hết Bộ Chính trị phải quyết đoán, hiểu thật sâu sắc lòng dân VN là cần thoát Trung, thoát Mật ước Thành Đô, thoát ảo tưởng xã hội chủ nghĩa mơ hồ tệ hại, sớm liên minh với các nước dân chủ văn minh, coi đây là thời cơ ngàn năm một thuở không thể bỏ lỡ.
Mong rằng các đại biểu Quốc hội đang nhóm họp hãy suy nghĩ theo tầm chiến lược, bàn bạc về những khâu cơ bản, mấu chốt, không thể chỉ bàn những vấn đề thứ yếu không mang tính đột phá, xoay chuyển hẳn tình thế.
* Blog của nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.