Giữa lúc tình hình Biển Đông đang tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp và hình ảnh Việt Nam mờ nhạt trong bức tranh chính sách của chính quyền Trump, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nên tới Washington càng sớm càng tốt để “tham gia cuộc chơi ngay từ đầu”, theo ý kiến của một chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế ở Washington.
Theo nhà nghiên cứu Murray Hiebert, cố vấn cao cấp, Phó giám đốc Chương trình Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Washington, chuyến đi Mỹ đầu tiên của ông Nguyễn Xuân Phúc có vai trò rất quan trọng trong mối quan hệ Việt-Mỹ.
“Thực sự có những lý do lớn về quan hệ song phương khiến ông ấy [Nguyễn Xuân Phúc] muốn và nên đến đây. Ông ấy cần đến để chốt lại chuyện ông Trump sẽ đến tham dự thượng đỉnh APEC, điều mà giờ ông Trump đã đồng ý nhưng trước đây thì không khi Việt Nam mới đưa ra đề nghị. Họ cũng sẽ có nhiều vấn đề cần bàn về thương mại, bao gồm Hoa Kỳ sẽ làm gì sau khi bỏ TPP, Việt Nam bị xếp vào danh sách 16 nước ‘gian lận thương mại’ đối với Mỹ có hàm ý gì và chích sách của Trump xử lý việc này thế nào, và Việt Nam cũng muốn nghe từ chính quyền Trump về Hiệp định Thương mại song phương Mỹ-Việt”.
Vì lợi ích của chính mình, Việt Nam cần phải nói cho Mỹ biết Việt Nam mong muốn gì, tầm quan trọng của mối quan hệ giữa Đông Nam Á và Trung Quốc cũng như việc các nước này luôn mong Hoa Kỳ sẽ giữ vai trò cân bằng với Trung Quốc và ủng hộ họ trong những vấn đề như tự do hàng hải, ngăn chặn Trung Quốc xây đảo nhân tạo và quân sự hóa Trường Sa.Chuyên gia Murray Hiebert-CSIS.
Vấn đề Biển Đông là lý do tiếp theo mà Việt Nam cần phải đưa lên bàn nghị sự trong chuyến thăm Mỹ sắp tới của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, theo nhà nghiên cứu Murray Hiebert.
“Họ cần phải bàn về vấn đề Biển Đông và quan điểm của Việt Nam về vấn đề này. Vì lợi ích của chính mình, Việt Nam cần phải nói cho Mỹ biết Việt Nam mong muốn gì, tầm quan trọng của mối quan hệ giữa Đông Nam Á và Trung Quốc cũng như việc các nước này luôn mong Hoa Kỳ sẽ giữ vai trò cân bằng với Trung Quốc và ủng hộ họ trong những vấn đề như tự do hàng hải, ngăn chặn Trung Quốc xây đảo nhân tạo và quân sự hóa Trường Sa”.
Theo nhận định của chuyên gia CSIS, Trung Quốc hiện đang có khuynh hướng làm nhẹ đi các vấn đề Biển Đông vì hai lý do: sự xuất hiện của tân chính quyền Trump và Đại hội Đảng Cộng Sản lần thứ 19 sẽ diễn ra ở Bắc Kinh vào cuối năm nay.
Chính vì vậy, đây là lúc mà “Việt Nam cần phải tìm cách, ngay lúc này, có thể là cùng với Singapore, Malaysia và những nước có quan tâm đến chuyện gì đang xảy ra ở Biển Đông, giữ cho vấn đề này tiếp tục nóng để khi có chuyện gì xảy ra thì có sự đồng lòng và ủng hộ”.
Ngoài ra theo đánh giá của chuyên gia Hiebert, mối quan hệ “rất phức tạp” giữa Washington và Bắc Kinh vào thời điểm này là một yếu tố tiếp theo khiến Việt Nam nên tiếp cận với chính quyền Trump càng sớm càng tốt.
Việt Nam không nên chờ đến một thời điểm hoàn hảo để tới đây, mà phải tới đây ngay bây giờ để trở thành một phần trong cuộc đối thoại.Ông Murray Hiebert.
Theo ông Hiebert, Tổng thống Trump hiện đang cần sự hỗ trợ của Trung Quốc trong việc kiềm chế chương trình hạt nhân và tên lửa của Bắc Triều Tiên, vốn là một ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Mỹ hiện nay. Vì vậy, về phương diện nào đó, Hoa Kỳ cần hợp tác với Trung Quốc. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là hai cường quốc sẽ gạt bỏ hay gây khó khăn cho ASEAN, như lo ngại của một số người rằng Hoa Kỳ có thể sẽ hy sinh lợi ích ở Biển Đông để đổi lấy sự hợp tác từ Bắc Kinh.
“Tôi nghĩ chúng ta rồi sẽ thấy trong thời gian tới, có thể là vài tháng, Trump sẽ vô cùng thất vọng vì Trung Quốc không thể làm gì hơn nữa trong vấn đề Bắc Triều Tiên”.
Chuyên gia Hiebert cho rằng để có thể xuất hiện trong bức tranh chính sách còn chưa hoàn toàn thành hình của chính quyền Trump, Việt Nam “không nên chờ đến một thời điểm hoàn hảo để tới đây, mà phải tới đây ngay bây giờ để trở thành một phần trong cuộc đối thoại”.
Ngày 23/5, Bộ Ngoại giao Việt Nam thông báo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ thăm chính thức Mỹ từ ngày 29-31/5/2017.
