Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vừa loan báo đạt được tiến bộ trong việc thực thi một hiệp định có tính chất dấu mốc về hợp tác hạt nhân dân sự được ký kết năm 2008. Sự đột phá này xảy ra trong chuyến công du của ông Obama tới New Dehli và trở thành Tổng thống đầu tiên của Mỹ tham dự Lễ Quốc Khánh 26 tháng 1 của Ấn Độ. Từ New Dehli, thông tín viên Aru Pande của đài VOA gởi tường thuật.
Thỏa thuận hợp tác hạt nhân Mỹ-Ấn được đôi bên tán đồng lần đầu tiên vào năm 2005 và được ca ngợi là một bước ngoặt trong mối quan hệ song phương. Thỏa thuận này cho phép Ấn Độ lần đầu tiên thủ đắc năng lượng hạt nhân dân sự để cung ứng điện lực cho hàng triệu người bị thiếu điện.
Nhưng nhiều năm sau đó, thỏa thuận này không có được tiến bộ nào trên thực tế vì những mối quan tâm của các công ty Hoa Kỳ là họ sẽ bị buộc phải chịu trách nhiệm trong trường hợp xảy ra một tai nạn hạt nhân và vì Ấn Độ phản đối việc Hoa Kỳ muốn theo dõi tung tích của các vật liệu hạt nhân ở Ấn Độ.
Sau cuộc họp với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại New Dehli hôm chủ nhật, Tổng thống Barack Obama cho biết đôi bên đã đạt được tiến bộ trong việc thực thi thỏa thuận này.
"Ngày hôm nay chúng tôi đã có được một sự đồng thuận có tính chất đột phá đối với hai vấn đề từng làm cho đôi bên không thể xúc tiến kế hoạch hợp tác hạt nhân dân sự và chúng tôi có quyết tâm tiến tới mục tiêu thực thi thỏa thuận một cách đầy đủ và đây là một bước quan trọng để chứng tỏ là chúng tôi có thể làm việc chung với nhau để thăng tiến các mối quan hệ giữa đôi bên."
Chuyến viếng thăm của nhà lãnh đạo Mỹ nhắm tới việc tăng cường quan hệ dựa trên điều mà các giới chức của Tòa Bạch Ốc mô tả là một đà tiến mới trong mối quan hệ Mỹ-Aán.
Hôm qua, Tổng thống Obama và Đệ nhất phu nhân Michelle đã được Thủ tướng Modi tiếp đón một cách rất niềm nở, và trong một cử chỉ bất thường xét về mặt nghi lễ ngoại giao, nhà lãnh đạo Ấn Độ đã ôm choàng Tổng thống Obama.
Trước khi tiến hành cuộc họp thượng đỉnh song phương, ông Obama đã được tiếp đón một cách chính thức tại dinh tổng thống và sau đó ông đến đặt vòng hoa tại một đài tưởng niệm Thánh Gandhi, lãnh tụ phong trào độc lập của Ấn Độ.
Bên cạnh việc đồng ý triển hạn thêm 10 năm một hiệp định hợp tác quốc phòng, hai nhà lãnh đạo đã cam kết hợp tác để chống lại nạn biến đổi khí hậu.
Thủ tướng Modi tuyên bố Ấn Độ không bị áp lực của một thỏa thuận mà Hoa Kỳ và Trung Quốc đã đạt được hồi cuối năm ngoái để cắt giảm lượng khí thải carbon.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ấn Độ cũng thừa nhận là nước ông đang đối mặt với một sức ép rất lớn.
"Có sức ép. Khi nào chúng ta nghĩ tới các thế hệ tương lai và thế giới mà chúng ta sẽ mang lại cho họ, thì khi đó chúng ta đối mặt với sức ép. Biến đổi khí hậu tự nó là một sức ép vô cùng to lớn."
Cuộc họp báo chung của hai nhà lãnh đạo đã kết thúc với sự thừa nhận là đôi bên đã thiết lập một mối quan hệ cá nhân khá tốt đẹp.
Sự thân mật này cũng đã được thể hiện khi Thủ tướng Modi đáp lại chuyến viếng thăm đài tưởng niệm Martin Luther King do Tổng thống Obama đích thân hướng dẫn cách nay bốn tháng ở thủ đô Washington. Hai nhà lãnh đạo của hai nước dân chủ lớn nhất thế giới đã cùng nhau tản bộ trong vườn Nhà khách Hyderabad và ngồi uống trà hàn huyên với nhau.
