Chính quyền Biden đang điều tra nhà sản xuất thiết bị viễn thông Trung Quốc Huawei vì lo ngại rằng các tháp điện thoại di động của Mỹ được trang bị thiết bị của Huawei có thể thu thập thông tin nhạy cảm từ các căn cứ quân sự và hầm chứa phi đạn mà Huawei sau đó có thể chuyển giao cho Trung Quốc, hai người quen thuộc với vấn đề cho biết.
Nhà chức trách lo ngại Huawei có thể thu thập dữ liệu nhạy cảm về các cuộc tập trận quân sự và tình trạng sẵn sàng của các căn cứ và quân nhân thông qua thiết bị của Huawei, một người cho biết, yêu cầu giấu tên vì cuộc điều tra là bí mật và liên quan đến an ninh quốc gia.
Các nguồn tin nói cuộc điều tra do Bộ Thương mại mở ra ngay sau khi ông Joe Biden nhậm chức vào đầu năm ngoái, tiếp theo việc thực thi các điều luật để thi hành lệnh hành pháp tháng 5/2019 cho phép Bộ có quyền điều tra.
Bộ Thương mại đã ra trát đòi Huawei vào tháng 4 năm 2021 để tìm hiểu chính sách của công ty về việc chia sẻ dữ liệu với các bên nước ngoài mà thiết bị của họ có thể thu thập từ điện thoại di động, bao gồm cả tin nhắn và dữ liệu định vị địa lý, theo tài liệu 10 trang Reuters thấy được.
Bộ Thương mại không xác nhận cũng không phủ nhận về các cuộc điều tra đang diễn ra. Bộ nói thêm rằng “bảo vệ sự an toàn và an ninh của người dân Hoa Kỳ chống lại việc thu thập thông tin xấu là điều quan trọng để bảo vệ nền kinh tế và an ninh quốc gia của chúng ta.”
Huawei không trả lời yêu cầu bình luận. Công ty từng mạnh mẽ bác các cáo buộc của chính phủ Hoa Kỳ rằng họ có thể theo dõi khách hàng Mỹ và gây ra mối đe dọa an ninh quốc gia.
Tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington không phản hồi về các cáo buộc cụ thể. Trong một tuyên bố gửi qua email, tòa đại sứ nói: “Chính phủ Mỹ lạm dụng khái niệm an ninh quốc gia và quyền lực nhà nước để ra tay trấn áp Huawei và các công ty viễn thông Trung Quốc khác mà không cung cấp bất kỳ bằng chứng chắc chắn nào cho thấy họ là mối đe dọa an ninh đối với Mỹ và các quốc gia khác.”
Tám quan chức đương nhiệm và tiền nhiệm của chính phủ Mỹ cho hay cuộc điều tra phản ánh những lo ngại về an ninh quốc gia lâu nay đối với Huawei vốn đã bị hàng loạt hạn chế của Hoa Kỳ trong những năm gần đây.
Nếu Bộ Thương mại xác định Huawei gây ra mối đe dọa an ninh quốc gia, Bộ có thể vượt ra ngoài các hạn chế hiện nay do Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC), cơ quan quản lý viễn thông của Hoa Kỳ, áp đặt.
Sử dụng các quyền hạn mới mở rộng do chính quyền ông Trump tạo ra, Bộ có thể cấm tất cả các giao dịch của Hoa Kỳ với Huawei, yêu cầu các hãng viễn thông Mỹ vẫn còn dùng thiết bị của Huawei nhanh chóng loại bỏ Huawei, hoặc đối mặt với tiền phạt hoặc các hình phạt khác, một số luật sư, học giả và cựu quan chức Reuters phỏng vấn cho hay.
FCC từ chối bình luận.
Chiến tranh công nghệ Mỹ-Trung
Huawei từ lâu đã bị chính phủ Hoa Kỳ cáo buộc rằng họ có thể theo dõi khách hàng Mỹ, mặc dù nhà chức trách ở Washington đã công bố rất ít bằng chứng. Công ty phủ nhận các cáo buộc.
“Nếu các công ty Trung Quốc như Huawei được cấp quyền truy cập không kiểm soát vào cơ sở hạ tầng viễn thông của chúng ta, họ có thể thu thập bất kỳ thông tin nào của bạn truyền qua thiết bị hoặc mạng của họ”, Giám đốc FBI Christopher Wray cảnh báo trong một bài phát biểu vào năm 2020. “Tệ hơn nữa: Họ sẽ không còn lựa chọn nào khác là giao nộp cho chính phủ Trung Quốc, nếu được yêu cầu.”
Reuters không thể xác định liệu thiết bị của Huawei có khả năng thu thập loại thông tin nhạy cảm đó và cung cấp cho Trung Quốc hay không.
Ông Jim Lewis, một chuyên gia công nghệ và an ninh mạng tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington D.C, nói: “Nếu bạn có thể gắn thiết bị thu vào một tháp (điện thoại di động), bạn có thể thu thập tín hiệu và điều đó có nghĩa là bạn có thể nhận được thông tin tình báo.”
Một biện pháp để giải quyết mối đe dọa này là luật năm 2019 và các quy tắc liên quan cấm các công ty Hoa Kỳ sử dụng trợ cấp liên bang để mua thiết bị viễn thông từ Huawei. Luật cũng giao nhiệm vụ cho FCC thuyết phục các công ty Hoa Kỳ nhận trợ cấp liên bang thanh lọc mạng lưới thiết bị Huawei mà họ dùng, đổi lại họ sẽ được hoàn lại tiền.
Tuy nhiên, cái gọi là thời hạn “gỡ và thay thế” để loại bỏ và tiêu hủy hoàn toàn thiết bị Huawei sẽ không có hiệu lực sớm nhất cho đến giữa năm 2023, với các cơ hội cho các công ty muốn gia hạn. Và các khoản hoàn trả sẽ chỉ đạt 40% tổng số tiền được yêu cầu.
Tháp điện thoại di động gần hầm phi đạn
Theo hai nguồn tin và một ủy viên FCC, các tháp điện thoại di động được trang bị thiết bị Huawei gần các địa điểm quân sự và tình báo nhạy cảm đã trở thành mối quan tâm đặc biệt của chính quyền Hoa Kỳ.
Ông Brendan Carr, một trong năm ủy viên của FCC, nói các tháp điện thoại di động xung quanh Căn cứ Không quân Malmstrom của Montana - một trong ba tháp giám sát các trận địa phi đạn ở Hoa Kỳ - điều hành bằng công nghệ của Huawei.
Trong một cuộc phỏng vấn vào tuần này, ông nói với Reuters rằng có nguy cơ dữ liệu từ điện thoại thông minh do Huawei thu được có thể tiết lộ các hoạt động di chuyển của quân đội gần các địa điểm này. “Có một mối lo ngại thực sự rằng một số công nghệ đó có thể được sử dụng như một hệ thống cảnh báo sớm nếu xảy ra một cuộc tấn công bằng phi đạn đạn đạo xuyên lục địa ICBM.”
Reuters không thể xác định chính xác vị trí hoặc phạm vi của thiết bị Huawei hoạt động gần các cơ sở quân sự. Các cá nhân được Reuters phỏng vấn đã chỉ ra ít nhất hai trường hợp khả dĩ khác ở Nebraska và Wyoming.
Bà Crystal Rhoades, một ủy viên tại cơ quan quản lý viễn thông của Nebraska, đã báo động giới truyền thông về nguy cơ gây ra bởi sự gần gũi của các tháp điện thoại di động do Viaero sở hữu với các hầm chứa phi đạn đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) ở phía tây tiểu bang.
Các tháp điện thoại di động Nebraska nằm gần một trận địa phi đạn do Căn cứ Không quân F.E. Warren ở Wyoming giám sát.
Bà Rhoades nói với Reuters vào tháng 6 rằng thiết bị đó có thể cho phép Huawei thu thập thông tin nhạy cảm về các địa điểm này.
Bà Rhoades cho biết vào tháng 7 rằng bà không được cập nhật về các nỗ lực gỡ và thay thế của Viaero trong hơn hai năm, mặc dù đã yêu cầu báo cáo cập nhật từ công ty trong những tuần gần đây.
Vào thời điểm tiếp xúc cuối cùng, công ty cho biết họ sẽ không bắt đầu nỗ lực loại bỏ cho đến khi có tiền của FCC.
FCC đã thông báo cho các công ty vào ngày 18/7 về số tiền mà họ yêu cầu tài trợ.
Viaero và Huawei không trả lời yêu cầu bình luận.
Tại Wyoming, Giám đốc điều hành của hãng truyền thông nông thôn Union Wireless, John Woody, cho biết trong một cuộc phỏng vấn năm 2018 với Reuters rằng khu vực phủ sóng của công ty bao gồm các hầm chứa ICBM gần Căn cứ Không quân F.E. Warren và thiết bị của họ bao gồm thiết bị chuyển mạch, bộ định tuyến và các địa điểm di động của Huawei.
Tháng trước, Eric Woody, con trai của ông John và là Giám đốc điều hành, nói “hầu như tất cả các thiết bị Huawei mà Union đã mua vẫn nằm trong mạng lưới của chúng tôi.” Ông từ chối cho biết liệu các tòa tháp gần các địa điểm quân sự nhạy cảm có chứa thiết bị của Huawei hay không.
Quyền hạn mới chống đối thủ nước ngoài
Ông Rick Sofield, một cựu quan chức Bộ Tư pháp (DOJ) trong bộ phận an ninh quốc gia, người đã xem xét các giao dịch viễn thông, nói cuộc điều tra của Bộ Thương mại có thể bổ sung thêm cho cuộc truy lùng của FCC nhưng không có gì mới trong việc nhắm mục tiêu vào Huawei.
Ông Sofield, người đại diện cho các công ty Mỹ và các công ty nước ngoài đối mặt với các cuộc đánh giá về an ninh quốc gia của Hoa Kỳ nói: “Những lo ngại của chính phủ Hoa Kỳ liên quan đến Huawei đã được biết đến rộng rãi, vì vậy bất kỳ công ty công nghệ thông tin hoặc truyền thông nào tiếp tục sử dụng các sản phẩm của Huawei có nguy cơ bị chính phủ Mỹ gỏ cửa.” Ông nói ông không làm việc cho Huawei.
Bộ Thương mại đang sử dụng quyền hạn được cấp vào năm 2019 cho phép cấm hoặc hạn chế các giao dịch giữa các công ty Hoa Kỳ và các công ty internet, viễn thông và công nghệ từ các quốc gia “đối thủ nước ngoài” bao gồm cả Nga và Trung Quốc, theo lệnh hành pháp và các quy tắc liên quan.
Bộ Tư pháp đã chuyển yêu cầu bình luận của Reuters tới Bộ Thương mại.
Trát đòi hầu tòa ngày 13 tháng 4 năm 2021 cho Huawei hạn 30 ngày để cung cấp bảy năm “hồ sơ xác định các giao dịch kinh doanh và mối quan hệ của Huawei với các thực thể nước ngoài ở bên ngoài Hoa Kỳ, bao gồm các cơ quan hoặc đảng phái chính phủ nước ngoài, có quyền truy cập hoặc chia sẻ ở bất kỳ khả năng nào, dữ liệu người sử dụng Mỹ do Huawei thu thập.”
Lưu ý rằng “trọng tâm của cuộc điều tra này là việc cung cấp mạng di động và thiết bị viễn thông ... của Huawei tại Hoa Kỳ”, họ cũng yêu cầu Huawei cung cấp một danh mục hoàn chỉnh về “tất cả các loại thiết bị được bán” cho "bất kỳ nhà cung cấp dịch vụ truyền thông nào ở Hoa Kỳ,” bao gồm tên và địa điểm của các bên mua bán.
Diễn đàn