Chính quyền Trump tạm dừng một số đơn xin nhập cư từ những di dân được đặc xá vào Hoa Kỳ theo các chương trình cụ thể.
Điều này có nghĩa là Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ đã dừng xử lý đơn xin từ những người muốn điều chỉnh tình trạng nhập cư của họ thành tình trạng thường trú. Việc tạm dừng này ảnh hưởng đến những người nhập cảnh vào Hoa Kỳ thông qua các chương trình đặc xá, bao gồm chương trình Đoàn kết vì Ukraine (U4U); chương trình Người Cuba, Người Haiti, Người Nicaragua và Người Venezuela (CHNV); và chương trình đặc xá đoàn tụ gia đình (FRP).
Một quan chức Hoa Kỳ đã nói với VOA qua email rằng lý do đình chỉ là để duyệt xét lại an ninh.
“Điều này đang chờ hoàn tất quá trình thẩm tra bổ sung để xác định bất kỳ hành vi gian lận, an toàn công cộng hoặc mối lo ngại về an ninh quốc gia nào”, một quan chức Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ cho biết.
Các chương trình đặc xá nhân đạo này được đưa ra dưới thời chính quyền Biden như một phần trong nỗ lực hạn chế tình trạng di cư bất hợp pháp bằng cách cung cấp các con đường hợp pháp cho một số nhóm nhất định. Quốc hội đã cấp quyền đặc xá cho hành pháp vào năm 1952, cho phép tổng thống tiếp nhận các cá nhân theo từng trường hợp cụ thể vì lý do nhân đạo cấp bách.
Khoảng 530.000 người từ Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela được phép nhập cảnh vào Hoa Kỳ theo CHNV. Ngoài ra, theo CBS News, khoảng 350.000 người Mỹ đã bảo trợ cho gần 240.000 người Ukraine thông qua chương trình U4U.
Những người thụ hưởng bất kỳ chương trình đặc xá nhân đạo nào cũng phải đáp ứng mọi yêu cầu của từng chương trình. Những yêu cầu này bao gồm thiết lập các nhà bảo trợ tài chính cư ngụ tại Hoa Kỳ, trải qua quá trình thẩm tra an ninh và hoàn thành các yêu cầu về vắc-xin. Họ cũng phải tự trả chi phí bay tới Mỹ nếu họ nhận được giấy phép du hành từ chính phủ Hoa Kỳ.
Quyền đặc xá nhân đạo cho phép những người nộp đơn được chấp thuận được sống và làm việc hợp pháp tại Hoa Kỳ tạm thời, nhưng không dẫn đến tình trạng thường trú.
Theo viên chức Bộ An ninh Nội địa, chính quyền Trump hiện đang kêu gọi thẩm tra bổ sung để bảo vệ an ninh quốc gia và đảm bảo tính toàn vẹn của hệ thống di trú.
Chính quyền Trump không cung cấp thông tin chi tiết về lý do cụ thể dẫn đến việc xem xét hoặc thời gian xem xét có thể kéo dài bao lâu.
Không trục xuất
Bà Kathleen Bush-Joseph, một nhà phân tích chính sách của Viện Chính sách Di trú, cho biết trên X rằng mặc dù có lệnh đình chỉ này, mọi người “không thể bị trục xuất nếu không có lệnh trục xuất”.
Việc tạm dừng này không làm thay đổi điều kiện đối với người Cuba theo Đạo luật Điều chỉnh Cuba, cho phép họ nộp đơn xin thường trú sau một năm ở Hoa Kỳ.
Người Haiti vẫn có thể đủ điều kiện để được Quy chế Bảo vệ Tạm thời, cho phép họ được phép làm việc và được miễn trục xuất. Cùng với người Nicaragua, họ cũng có thể nộp đơn xin tị nạn, mặc dù họ phải chứng minh được nỗi sợ hãi đáng tin cậy về sự ngược đãi từ quê nhà của họ dựa trên chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, nhóm xã hội hoặc quan điểm chính trị.
Người Venezuela ở nước này vẫn có thể nộp đơn xin tị nạn. Nhưng chính quyền Trump đã chấm dứt chỉ định TPS được cấp vào năm 2023 cho hàng trăm nghìn người Venezuela, đặt thời hạn hết hạn vào ngày 7 tháng 4 năm 2025.
Những người chọn xin tị nạn phải chứng minh được nỗi sợ hãi đáng tin cậy về sự đàn áp ở quốc gia của họ dựa trên chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, tư cách thành viên trong một nhóm xã hội cụ thể hoặc quan điểm chính trị.
Chương trình đặc xá đoàn tụ gia đình, ban đầu được tạo ra cho người Haiti và người Cuba, đã được mở rộng vào tháng 8 năm 2023 để bao gồm những cá nhân từ Colombia, El Salvador, Guatemala và Honduras. Chương trình cho phép những người được chấp thuận cấp visa theo diện gia đình nhập cảnh và lưu trú tạm thời tại Hoa Kỳ trong khi chờ thẻ xanh.
Những người ủng hộ di dân cảnh báo rằng việc đình chỉ các chương trình này có thể dẫn đến tình trạng bất ổn kéo dài.
Bà Iryna Mazur, một lãnh sự danh dự của Ukraine tại Philadelphia và là một luật sư về di trú, nói với VOA rằng mặc dù đã tạm dừng, các luật di trú đã được thiết lập vẫn có hiệu lực.
Bà cho biết “Điều đó có nghĩa là, có lẽ, tính đến hôm nay, chúng tôi sẽ thấy sự chậm trễ đáng kể trong việc xử lý tất cả các đơn xin”.
Tiếp theo là gì?
Chính quyền chưa chỉ ra khi nào quá trình xử lý đơn có thể được tiếp tục.
Không rõ liệu người nộp đơn có cần nộp lại đơn hay các trường hợp đang chờ xử lý của họ cuối cùng sẽ được xử lý như bình thường hay không. Động thái của chính quyền dự kiến sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý và sự phản đối từ các nhóm bảo vệ quyền của di dân khi các cộng đồng chờ đợi sự rõ ràng.
“Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng cộng đồng pháp lý, cộng đồng di dân hợp pháp của Hoa Kỳ, sẽ phản ứng đúng mực”, bà Mazur nói thêm.
Diễn đàn