Hoa Kỳ đang tìm cách tăng cường khả năng hoạt động hợp pháp của Philippines trong vùng biển của họ, một quan chức cấp cao của Tòa Bạch Ốc cho biết ngày 24/7, trước cuộc gặp giữa các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao của hai nước.
Trong khi đó, nhà ngoại giao cấp cao của Hoa Kỳ về Đông Á, Daniel Kritenbrink, hoan nghênh một thỏa thuận gần đây giữa Philippines và Trung Quốc nhằm giảm bớt căng thẳng trong tranh chấp đôi bên ở Biển Đông, nhưng cho biết điều quan trọng sẽ là việc thực thi.
Philippines, một đồng minh của Mỹ, và Trung Quốc, đối thủ chính của Mỹ ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, đã nhiều lần đối đầu trên biển trong năm qua, nhưng Manila nói trong tuần này rằng hai bên đã đạt được một “thỏa thuận tạm thời” để giảm bớt căng thẳng và quản lý sự khác biệt.
“Chúng tôi hoan nghênh hoạt động ngoại giao mà họ đã tiến hành”, ông Kritenbrink nói với Viện American Enterprise khi đề cập đến Manila. “Tôi nghĩ trọng tâm sẽ là việc thực hiện. Tất cả chúng tôi đều đang theo dõi rất cẩn thận.”
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin sẽ có mặt ở châu Á trong tuần này và tuần tới để trấn an các đồng minh và đối tác về sự ủng hộ của Mỹ vào thời điểm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 tạo ra sự không chắc chắn về chính sách đối ngoại của Washington.
Họ dự kiến sẽ đến Manila để hội đàm với những người đồng cấp Philippines và với Tổng thống Ferdinand Marcos Jr vào ngày 29 và 30/7.
Bà Mira Rapp-Hooper, giám đốc cấp cao về Đông Á tại Hội đồng An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc, phát biểu tại sự kiện này rằng Washington đang tìm cách tăng cường hỗ trợ thiết thực cho Manila.
“Những gì chúng tôi đang muốn làm trên diện rộng… là tăng cường khả năng của đồng minh Philippines của chúng tôi và khả năng để tiếp tục hoạt động hợp pháp trong vùng biển của họ và đương đầu với các loại thách thức họ phải đối mặt trong những tháng gần đây.”
Ông Ely Ratner, quan chức cấp cao của Ngũ Giác Đài phụ trách khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, cho biết Mỹ đang “trên đường tham gia vào một số hỗ trợ chưa từng có cho việc hiện đại hóa ... lực lượng vũ trang của Philippines”.
Ông cho biết hai bên sẽ thảo luận về lộ trình hỗ trợ an ninh và nói thêm rằng họ hiện có thể mở rộng các cuộc thảo luận về việc sử dụng bốn địa điểm quân sự mới mà Hoa Kỳ đã được quyền tiếp cận theo Thỏa thuận Hợp tác Quốc phòng Tăng cường (EDCA) năm 2014 của họ.
Ông nói “một số thông báo mang tính lịch sử” đang được chuẩn bị về sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Philippines, nhưng không nêu chi tiết.
Ba trong số các địa điểm EDCA mới hướng về phía bắc về phía Đài Loan, nơi mà Bắc Kinh tuyên bố là lãnh thổ của mình, và địa điểm còn lại nằm gần Quần đảo Trường Sa mà Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền, tranh chấp với một số quốc gia khác, bao gồm cả Philippines.
Diễn đàn