Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Jack Lew cho biết đà cải cách kinh tế và sự cần thiết phải nâng giá chỉ tệ của Trung Quốc sẽ nằm trong những vấn đề được mang ra thảo luận tại cuộc Đối thoại An ninh & Kinh tế ở Bắc Kinh vào tuần tới – trong hai ngày 9 và 10 tháng 7. Bộ trưởng Jack Lew cũng không cho rằng các vụ gián điệp mạng là một trở ngại cho việc cải thiện quan hệ giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Thông tín viên Victor Beattie của VOA ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Phát biểu hôm thứ Ba trước Hội đồng Kinh doanh Mỹ-Trung, ông Lew nói ông dự kiến hai bên sẽ đạt được nhiều tiến bộ hơn nữa tại cuộc đối thoại tuần tới. Ông nêu ra cam kết của Trung Quốc sẽ mở rộng hơn nữa nền kinh tế để đón nhận đầu tư từ nước ngoài, và nói rằng từ năm 2010, trị giá đồng nguyên, đơn vị tiền tệ của Trung Quốc, đã tăng 14%. Ông Lew nói:
"Đồng nguyên vẫn cần được đánh giá cao hơn, bởi vì hiện tại giá trị đồng tiền này vẫn bị đánh giá thấp, đó là một điều gây thiệt hại cho người tiêu dùng Trung Quốc vì làm giảm sức mua của họ. Một trong những điều rất quan trọng cho nền kinh tế Trung Quốc là tăng nhu cầu tiêu dùng. Nhưng cơ bản là tình trạng này không được công bằng về mặt các tập tục mua bán, và đó là lý do chúng tôi hối thúc việc này ráo riết như thế."
Bộ trưởng Lew nói rằng đây là một vấn đề khởi đầu làm cơ sở cho sự tin tưởng giữa hai nước. Một đồng tiền bị định giá thấp có xu hướng đẩy mạnh xuất khẩu của Trung Quốc và gây thiệt hại cho cạnh tranh từ nước ngoài.
Ông nói Trung Quốc đã mở rộng biên độ giao dịch của đồng nguyên trong những tuần gần đây, nhưng ông mô tả tiến bộ là tiến tới hai bước và lùi lại ít nhất nửa bước hướng tới một tỷ giá hối đoái do thị trường định đoạt.
Ông Gary Hufbauer thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc tế Peterson cho rằng đòi hỏi của Hoa Kỳ yêu cầu Bắc Kinh tăng giá tiền tệ, chắc chắn sẽ thất bại.
"Trung Quốc đang thắt chặt tín dụng. Điều này đang làm cho các hoạt động kinh tế ở Trung Quốc chậm lại đôi chút. Ngoài ra, Trung Quốc đang xúc tiến một chiến dịch chống tham nhũng quy mô. Chúng ta thấy có một số tướng lãnh bị bắt, chiến dịch này được mở rộng tới tận các tỉnh thành, đưa đến việc cắt giảm các dự án lớn trên địa bàn tỉnh. Một trong những điều mà chính phủ Trung Quốc đang làm để duy trì các hoạt động doanh thương là cưỡng lại việc để cho đồng nhân dân tệ tăng giá. "
Bộ trưởng Tài chính Jack Lew nói rằng một tỷ giá hối đoái do thị trường quyết định, kết hợp với một nền kinh tế cởi mở hơn ở Trung Quốc sẽ tốt hơn cho nền kinh tế Mỹ và khả năng các doanh nghiệp Mỹ có thể cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng. Ông nói:
"Thẳng thắn mà nói, tôi nghĩ rằng làm như thế cũng phục vụ các lợi ích của Trung Quốc. Nếu nhìn vào kế hoạch kinh tế cốt lõi của Trung Quốc, những gì mà họ đưa vào Hội nghị khoáng đại lần thứ ba của họ, thì những vấn đề mà tôi vừa mô tả nằm ở trung tâm của kế hoạch mà Bắc Kinh đã công bố. Vì thế đó là lý do tại sao tôi cảm thấy lạc quan, rằng chúng tôi sẽ tiếp tục đạt tiến bộ. "
Ông Lew nói cho tới nay, những tiến bộ không đồng nhất sau khi Trung Quốc công bố khu vực tự do thương mại Thượng Hải.
"Tôi nghĩ rằng đây là một quá trình chậm chạp như quý vị đã biết. Nó bắt đầu với gần như hầu hết mọi thứ được đưa vào '“danh sách cấm.” Bây giờ, khi một số danh mục đang được đưa ra khỏi danh sách cấm, chúng tôi thấy rằng, chỉ hôm qua, một danh sách mới đã xuất hiện, vì thế chúng tôi chưa thực sự có thì giờ để tìm hiểu nó. Nhưng, thoạt nhìn, danh sách này dường như không mấy liên quan tới việc giúp Hoa Kỳ tiếp cận thị trường. Thế cho nên, làm như có một số khoản cho ta thấy một số danh mục được mở ra, nhưng không có bao nhiêu hoạt động kinh doanh đáng kể."
Khu vực tự do thương mại Thượng Hải đang được xem như một khuôn mẫu cho các cuộc đàm phán đang diễn ra về một hiệp ước đầu tư song phương (BIT).
Ông Gary Hufbauer thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết tốc độ chậm của đà cải cách ở Trung Quốc một phần, là do những nỗ lực của lãnh đạo mới của Trung Quốc nhằm củng cố kiểm soát đối với nền kinh tế quốc gia và kinh tế cấp tỉnh rộng lớn của nước này.
Ông Lew ca ngợi Trung Quốc đã chú trọng tới việc thực thi bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, nhưng ông kêu gọi các nỗ lực liên tục, lâu dài để thành lập cái gọi là 'luật đi đường'.
Ông Lew cũng hy vọng các cuộc thảo luận về vấn đề an ninh mạng, đặc biệt trong bối cảnh những cáo buộc gần đây về các hoạt động xâm nhập của hackers thuộc lực lượng quân sự Trung Quốc để đánh cắp bí mật thương mại của các công ty Mỹ, sẽ tiếp tục. Ông nói:
"Có một sự khác biệt cơ bản ở đây, chúng ta không coi đây là một cách hành sử có thể được chấp nhận đối với các đơn vị chính phủ trong tiến trình bảo đảm các bí mật thương mại vì lợi ích kinh tế của các công ty hoạt động tại nước họ. Chúng tôi đã nêu rõ điều đó một cách tổng quát. Chúng tôi đã nêu rõ vấn đề một cách khá cụ thể. Và tôi không nghĩ rằng có vấn đề gì, nhưng đó lại là căn nguyên của một vài bất đồng gữa chúng ta. Chúng ta cần phải giao tiếp về việc ấy và chúng ta cần tiếp tục, và tôi tin rằng trong thời gian tới các cuộc thảo luận sẽ tiếp tục về vấn đề này."
Trung Quốc nói rằng họ cũng là nạn nhân của các hoạt động gián điệp mạng của Mỹ. Ông Gary Hufbauer nói chính quyền của Tổng Thống Obama đang cố gắng để phân biệt giữa các hoạt động gián điệp thương mại và công tác theo dõi của chính phủ.
Bộ Trưởng Tài chính Mỹ nói rằng những khó khăn trên thị trường bất động sản của Trung Quốc có phần chắc sẽ không đề ra một mối đe dọa toàn cầu cho sự ổn định tài chính. Ông nói Trung Quốc có các công cụ cần thiết để quản lý vấn đề này trong nội bộ.
Ông Gary Hufbauer nói, vào lúc Hoa Kỳ và Trung Quốc ngồi xuống bàn họp vào tuần tới tại Bắc Kinh, quan hệ kinh tế Mỹ-Trung quan trọng hơn nhiều so với các quan hệ địa chính trị song phương, trong đó hai bên xem nhau như đối thủ cạnh tranh.
