Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama cho biết tuy cuộc thương thuyết với Iran về vấn đề hạt nhân đã có tiến bộ nhưng vẫn còn những khoảng cách trong lập trường đàm phán. Ông nói rằng phải có sự minh bạch và sự kiểm chứng ở mức độ cao chưa từng có trước đây thì mới có thể đạt được một thỏa thuận. Theo tường thuật của thông tín viên Victor Beattie của đài VOA, nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng nếu Tehran không chấp nhận những sự kiềm chế như vậy thì Hoa Kỳ và các đối tác trong cuộc thương thuyết có thể rời khỏi cuộc đàm phán.
Trong cuộc phỏng vấn được chiếu trên đài truyền hình CBS hôm chủ nhật, Tổng thống Obama nói rằng Iran đã đàm phán một cách nghiêm túc vì có điều mà ông gọi là những biện pháp chế tài mạnh mẽ nhất.
"Chúng tôi đã đạt được tiến bộ trong việc thu hẹp khoảng cách, nhưng những khoảng cách đó vẫn còn tồn tại. Trong vòng khoảng một tháng nữa chúng tôi sẽ có thể xác định là chế độ của họ có thể chấp nhận một thỏa hiệp rất đỗi hợp lý hay không, nếu quả thực là họ chỉ muốn có những chương trình hạt nhân hòa bình, như họ nói."
Tổng thống Obama nói rằng từ khi đạt được một thỏa thuận tạm thời hồi tháng 11 năm 2013, Iran đã tuân thủ các qui định của thỏa thuận. Ông cho biết Iran không đẩy mạnh chương trình hạt nhân và đã thu hẹp qui mô của những hoạt động nhằm tinh chế uranium ở mức 20%.
Ông nói thêm rằng cộng đồng quốc tế đã có được sự tiếp cận chưa từng có trước đây đối với những gì mà Iran đang làm. Nhưng, ông nói, nếu Iran không chấp nhận những đòi hỏi về vấn đề kiểm chứng, Hoa Kỳ và các đối tác trong nhóm P5+1 sẵn sàng từ bỏ cuộc đàm phán.
"Nếu chúng tôi không thể kiểm chứng là họ sẽ không thủ đắc vũ khí hạt nhân, nhưng có một thời kỳ chuẩn bị mà trong trường hợp họ gian dối thì chúng tôi sẽ có đủ thời giờ để hành động. Nếu chúng tôi không có được một thỏa hiệp như vậy thì chúng tôi sẽ không chấp nhận."
Nhóm P5+1 và Iran hy vọng có được một hiệp định khung vào cuối tháng này và một hiệp định toàn diện trước thời hạn chót là ngày 30 tháng 6. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, theo lịch trình, sẽ họp với Bộ trưởng Ngoại giao Iran Javad Zarif trong vòng đàm phán mới bắt đầu từ ngày 15 tháng 3.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuần trước đã đọc diễn văn tại Quốc hội Mỹ và cảnh báo rằng thỏa thuận hạt nhân với Iran là một thỏa hiệp rất tai hại. Hôm qua, khi xuất hiện trên cùng chương trình của đài CBS, nhà lãnh đạo Israel cho biết ông không đồng ý với chính phủ của Tổng thống Obama về cách thức để ngăn không cho Iran thủ đắc vũ khí hạt nhân.
"Tôi không tin vào những cuộc kiểm tra với những chế độ độc tài toàn trị. Nó đã không có hiệu quả với Bắc Triều Tiên. Họ vi phạm thỏa hiệp và chơi trò cút bắt rất tài. Nó đã không có hiệu quả với Iran. Họ đã lừa gạt các thanh sát viên. Dưới sự theo dõi của các thanh sát viên, họ đã xây hai cơ sở ngầm dưới đất mà các thanh sát viên không hề hay biết và các cơ quan tình báo của Mỹ, Israel, và Anh nhiều năm sau mới biết."
Thủ tướng Netanyahu cho biết, theo cuộc thương thuyết hiện nay, Iran được quyền duy trì một hạ tầng cơ sở hạt nhân vô cùng lớn, và do đó, khoảng thời gian mà họ cần có để sản xuất một quả bom hạt nhân rất ngắn. Ông nói rằng việc hủy bỏ các biện pháp chế tài sẽ giúp cho Iran có được điều mà ông gọi là “một kho vũ khí với rất nhiều quả bom,” và Tehran cũng được phép phát triển phi đạn đạn đạo liên lục địa để bắn đi những quả bom đó.
