Chủ nhân công ty hợp đồng quân sự tư nhân Wagner của Nga ngày 23/6 leo thang thách thức trực tiếp với Điện Kremlin, kêu gọi một cuộc nổi dậy vũ trang nhằm lật đổ bộ trưởng quốc phòng Nga. Các cơ quan an ninh đã phản ứng ngay bằng cách mở một cuộc điều tra hình sự đối với ông Yevgeny Prigozhin.
Ông Prigozhin, chủ tập đoàn Wagner, đã đăng nhiều video và audio cáo buộc Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu đã ra lệnh tấn công rốc-két hôm thứ Sáu 23/6 vào các trại dã chiến của Wagner ở Ukraine, nơi quân đội của ông đang chiến đấu thay mặt cho Nga.
Ông Prigozhin nói binh sĩ của ông giờ đây sẽ trừng phạt ông Shoigu trong một cuộc nổi loạn vũ trang và kêu gọi quân đội chớ kháng cự.
“Đây không phải là một cuộc đảo chính quân sự, mà là một cuộc tuần hành của công lý,” ông Prigozhin tuyên bố.
Ủy ban Chống Khủng bố Quốc gia, trực thuộc Cơ quan An ninh Liên bang, nói ông Prigozhin sẽ bị điều tra về tội kêu gọi vũ trang nổi dậy. Hãng thông tấn nhà nước Tass cho biết Tổng thống Vladimir Putin đã được thông báo mọi việc.
Lực lượng của Wagner đã đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến của Nga ở Ukraine, thành công trong việc chiếm thành phố nơi diễn ra những trận chiến đẫm máu và lâu dài nhất, Bakhmut. Ông Prigozhin thường xuyên chỉ trích giới quân sự Nga, cáo buộc họ kém cỏi và không chu cấp vũ khí và đạn dược cho đội quân của ông, nhưng những cáo buộc và lời kêu gọi nổi dậy vũ trang hôm thứ Sáu của ông là một thách thức trực tiếp hơn.
Bộ Quốc phòng Nga yêu cầu tất cả các nhà thầu quân sự ký hợp đồng với họ trước ngày 1 tháng 7, nhưng ông Prigozhin, người có mối thù với Bộ Quốc phòng từ nhiều năm trước, đã từ chối tuân thủ.
Trong một tuyên bố được đưa ra vào cuối ngày 23/6, ông Prigozhin nói rằng ông sẵn sàng tìm một thỏa hiệp với Bộ Quốc phòng, nhưng “họ đã lừa dối chúng tôi một cách xảo quyệt.”
Ông nói: “Hôm nay họ đã thực hiện một cuộc tấn công bằng rốc-két vào các trại phía sau của chúng tôi, và một số lượng lớn đồng đội của chúng tôi đã thiệt mạng.”
Ông Prigozhin tuyên bố rằng Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu đã đích thân đến trụ sở quân đội Nga ở thành phố phía nam Rostov-on-Don để chỉ đạo cuộc tấn công vào Wagner và sau đó bỏ chạy một cách “hèn nhát”.
“Tên cặn bã này sẽ bị chặn lại,” ông nói, ám chỉ ông Shoigu.
“Cái ác do giới lãnh đạo quân sự của đất nước thể hiện phải bị ngăn chặn,” ông hét lên, thúc giục quân đội chớ kháng cự Wagner khi họ hành động để “khôi phục công lý”.
Trong những diễn biến khác về tình hình chiến sự Ukraine, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy kêu gọi các quốc gia chú ý đến cảnh báo rằng Nga có thể đang lên kế hoạch tấn công một nhà máy điện hạt nhân mà họ đã chiếm đóng để gây ra thảm họa phóng xạ.
Các thành viên trong chính phủ của ông đã thông báo cho các đại diện quốc tế về mối đe dọa có thể xảy ra đối với Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, nơi có sáu lò phản ứng đã ngừng hoạt động trong nhiều tháng. Ông Zelenskyy nói rằng ông mong đợi các quốc gia “đưa ra tín hiệu thích hợp và gây áp lực” lên Moscow.
“Nguyên tắc của chúng tôi rất đơn giản: Thế giới phải biết những gì quân chiếm đóng đang chuẩn bị. Mọi người biết đều phải hành động,” ông Zelenskyy nói vào cuối ngày thứ 22/6. “Thế giới có đủ sức mạnh để ngăn chặn bất kỳ tai nạn bức xạ nào, chứ đừng nói đến một thảm họa bức xạ.”
Phát ngôn của Điện Kremlin đã phủ nhận mối đe dọa từ các lực lượng Nga đối với nhà máy này.
Khả năng phóng xạ đe dọa tính mạng đã trở thành mối lo ngại kể từ khi quân đội Nga xâm chiếm Ukraine vào năm ngoái và chiếm giữ nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu. Người đứng đầu cơ quan năng lượng nguyên tử của Liên hiệp quốc đã dành nhiều tháng cố gắng đàm phán về việc thiết lập một vành đai an toàn để bảo vệ nhà máy khi các khu vực lân cận bị pháo kích nhiều lần, nhưng ông đã không thành công.
Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế này 22/6 đã lưu ý rằng “tình hình quân sự ngày càng trở nên căng thẳng” trong khi Ukraine đang tiến hành cuộc phản công ở tỉnh Zaporizhzhia, nơi đặt nhà máy cùng tên, và ở một khu vực lân cận của tỉnh Donetsk.
Diễn đàn