Điện Kremlin hôm 12/3 cho biết rằng họ đang chờ thông tin chi tiết từ Washington về đề xuất ngừng bắn 30 ngày ở Ukraine trong khi các nguồn tin cấp cao của Moscow nói rằng một thỏa thuận sẽ phải tính đến những tiến triển của Nga và giải quyết những lo ngại của họ.
Sau khi lực lượng Nga đạt được ưu thế năm 2024, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã đảo ngược chính sách của Mỹ về cuộc chiến, khởi động các cuộc đàm phán song phương với Moscow và đình chỉ viện trợ quân sự cũng như chia sẻ thông tin tình báo với Ukraine, nói rằng Kyiv phải đồng ý với các điều khoản để chấm dứt xung đột.
Hoa Kỳ hôm 11/3 đã đồng ý nối lại viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo sau khi Kyiv cho biết họ sẵn sàng ủng hộ đề xuất ngừng bắn trong các cuộc đàm phán tại thành phố Jeddah của Ả Rập Saudi.
Điện Kremlin nói rằng họ đang xem xét cẩn thận kết quả của cuộc họp và sẽ chờ thông tin chi tiết từ Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cũng như Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Mike Waltz.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho rằng một phóng viên đã "đi trước một chút" khi hỏi liệu Nga có ý định gắn đề xuất ngừng bắn với việc được dỡ bỏ lệnh trừng phạt quốc tế áp đặt đối với họ vì cuộc chiến ở Ukraine hay không.
"Rubio và Waltz nói rằng họ sẽ chuyển thông tin chi tiết cho chúng tôi qua nhiều kênh khác nhau về bản chất của cuộc hội thoại diễn ra ở Jeddah. Trước tiên, chúng tôi phải nhận được thông tin này", ông Peskov nói.
Cuộc xâm lược Ukraine năm 2022 của Nga đã khiến hàng trăm nghìn người thiệt mạng và bị thương, hàng triệu người phải di dời và gây ra cuộc đối đầu lớn nhất giữa Moscow và phương Tây kể từ Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
Tổng thống Vladimir Putin đã nhiều lần nói rằng ông sẵn sàng đàm phán về việc chấm dứt chiến tranh và ông Trump nói rằng ông nghĩ ông Putin muốn chấm dứt chiến tranh, mặc dù các nhà lãnh đạo phương Tây khác cho biết họ không tin ông Putin.
Ông Trump hôm 11/3 cho biết ông hy vọng Nga sẽ đồng ý ngừng bắn và ông sẽ nói chuyện với ông Putin trong tuần này.
Reuters đưa tin vào tháng 11 rằng ông Putin đã sẵn sàng đàm phán một thỏa thuận với ông Trump, nhưng sẽ từ chối những nhượng bộ lớn về lãnh thổ và sẽ yêu cầu Kyiv từ bỏ tham vọng gia nhập NATO.
'Bẫy’ ngừng bắn?
Một nguồn tin cấp cao của Nga nói với Reuters rằng ông Putin sẽ khó để đồng ý với ý tưởng ngừng bắn nếu không thảo luận được các điều khoản và nhận được một số đảm bảo.
"Putin khó có thể đồng ý với điều này theo hình thức hiện tại", nguồn tin giấu tên do tính nhạy cảm của vấn đề nói với Reuters. "Putin có lập trường vững chắc vì Nga đang có lợi thế".
Nguồn tin cho biết nếu không có sự đảm bảo đi cùng với lệnh ngừng bắn, vị thế của Nga có thể nhanh chóng trở nên yếu hơn và sau đó Nga có thể bị phương Tây đổ lỗi vì không chấm dứt chiến tranh.
"Vì vậy, đúng là chúng tôi ủng hộ lệnh ngừng bắn với cả hai tay, nhưng chúng tôi cần ít nhất là các đảm bảo trong khuôn khổ và ít nhất là từ Hoa Kỳ", nguồn tin cho biết.
Một nguồn tin cấp cao khác của Nga nói rằng đề xuất ngừng bắn có vẻ là một cái bẫy theo quan điểm của Moscow vì ông Putin sẽ thấy khó có thể ngăn chặn chiến tranh nếu không có một số đảm bảo hoặc cam kết cụ thể.
Còn theo một nguồn tin thứ ba của Nga, bức tranh toàn cảnh là Hoa Kỳ đã đồng ý nối lại viện trợ quân sự và chia sẻ thông tin tình báo trong khi đã tô điểm cho động thái đó bằng một đề xuất ngừng bắn.
Konstantin Kosachev, chủ tịch ủy ban các vấn đề quốc tế của Hội đồng Liên bang, vốn là thượng viện của quốc hội Nga, cho biết trên Telegram rằng những bước tiến của Nga ở Ukraine phải được tính đến.
"Bất kỳ thỏa thuận nào – với tất cả sự hiểu biết về nhu cầu thỏa hiệp – theo các điều khoản của chúng tôi, chứ không phải theo các điều khoản của Mỹ. Và đây không phải là khoe khoang, mà là sự hiểu biết rằng các thỏa thuận thực sự vẫn đang được viết ra ở đó, tại mặt trận. Họ cũng nên hiểu điều đó ở Washington", ông Kosachev nói.
Chiến tranh hay hòa bình?
Ông Putin đã nhiều lần nói rằng một lệnh ngừng bắn ngắn hạn không phải là cách để chấm dứt chiến tranh.
"Chúng ta không cần một lệnh ngừng bắn, chúng ta cần một nền hòa bình lâu dài được đảm bảo bằng các cam kết cho Liên bang Nga và công dân của nước này. Làm thế nào để đảm bảo những cam kết này là một câu hỏi khó", ông nói vào tháng 12.
Vào tháng 6, ông Putin đã đưa ra các điều khoản hòa bình của mình: Ukraine phải chính thức từ bỏ tham vọng NATO và rút quân khỏi toàn bộ lãnh thổ của bốn khu vực Ukraine mà Nga tuyên bố chủ quyền và kiểm soát phần lớn.
Theo các bản đồ nguồn mở về cuộc chiến và ước tính của Nga, nước này kiểm soát gần một phần năm Ukraine, hay khoảng 113.000 km vuông, trong khi Ukraine kiểm soát một phần nhỏ đang dần thu hẹp của miền tây nước Nga.
Theo ước tính của Nga, nước này kiểm soát 75% các khu vực Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson cùng hơn 99% khu vực Luhansk của Ukraine.
Nga cho biết cả bốn khu vực đó hiện là một phần hợp pháp của Nga và sẽ không bao giờ được trả lại cho Ukraine trong khi Kyiv nói rằng những vùng đất này đã bị sáp nhập bất hợp pháp và sẽ không bao giờ công nhận chủ quyền của Nga đối với chúng.
Cuộc xung đột ở miền đông Ukraine bắt đầu vào năm 2014 sau khi một tổng thống thân Nga bị lật đổ trong cuộc Cách mạng Maidan của Ukraine, Nga sáp nhập Crimea, và lực lượng ly khai được Nga hậu thuẫn nổi lên chống lực lượng vũ trang của Ukraine.
Diễn đàn