Nhật Bản đề nghị với chính phủ Triều Tiên họp thượng đỉnh song phương, và Bình Nhưỡng bàn về khả năng tổ chức cuộc họp giữa lãnh đạo của hai nước. Hãng tin Asahi của Nhật nói như vậy hôm thứ Năm 29/3.
Hãng thông tấn này dẫn lời một nguồn tin Triều Tiên không nêu tên nói rằng chính phủ của ông Kim Jong Un đã thông báo cho các nhà lãnh đạo của Đảng Lao động cầm quyền ở Bắc Triều Tiên về khả năng diễn ra cuộc họp thượng đỉnh với Nhật Bản.
Hãng tin Asahi trích đăng các thông cáo của Triều Tiên nói rằng “Chính phủ Nhật Bản bày tỏ mong muốn tổ chức một cuộc họp giữa các nhà lãnh đạo, thông qua Tổng hội Liên hiệp người Triều Tiên tại Nhật Bản,” – tổ chức được xem là sứ quán trên thực tế của Bình Nhưỡng tại Nhật Bản.
Chính phủ Nhật Bản nói họ đã tiếp xúc với Triều Tiên, nhưng từ chối bình luận chi tiết về tin tức này.
Chành Văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nói tại cuộc họp báo thường lệ rằng: “Chúng tôi đã liên lạc với Triều Tiên qua một số kênh, chẳng hạn như thông qua đại sứ quán của chúng tôi ở Bắc Kinh, nhưng tôi xin phép không đi vào chi tiết cụ thể.”
Một người phát ngôn ở Tokyo của Tổng hội Liên hiệp người Triều Tiên tại Nhật Bản cũng từ chối bình luận về tin tức của Asahi loan tải.
Một nguồn tin chính phủ Nhật nói với hãng tin Reuters hồi giữa tháng 3 rằng Nhật Bản cân nhắc việc tổ chức cuộc họp thượng đỉnh giữa Thủ tướng Shinzo Abe và lãnh tụ Kim Jong Un để bàn về chuyện các công dân Nhật bị gián điệp Triều Tiên bắc cóc cách đây mấy chục năm.
Vẫn theo Asahi, một bài báo được đăng tải ở Seoul nói chính phủ Triều Tiên đã đề cập đến các kế hoạch ngoại giao song phương với Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và Nga, theo thứ tự đó.
Ông Kim đã họp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đầu tuần này. Đó là chuyến công du nước ngoài đầu tiên của nhà lãnh đạo Triều Tiên kể từ khi ông lên cầm quyền năm 2011. Các cuộc họp thượng đỉnh giữ ông Kim với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang được dàn xếp để tổ chức vào tháng 4 và tháng 5.
Hãng tin Asahi nói thông cáo báo chí của Bắc Triều Tiên nói đến khả năng một cuộc họp thượng đỉnh với Nhật Bản có thể diễn ra vào đầu tháng 6.
Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono mở ngỏ khả năng Thủ tướng Abe sẽ có thể gặp ông Kim tại một thời điểm nào đó. Ông Kono trả lời phỏng vấn của Reuters hôm thứ Ba rằng Nhật Bản theo dõi sát các chuẩn bị cho thượng đỉnh liên Triều và cuộc họp Trump-Kim.
Một nhà lập pháp thuộc đảng đương quyền Nhật Bản nói triển vọng cuộc họp Abe-Kim tuỳ thuộc vào các cuộc họp thượng đỉnh trước đó diễn ra thế nào.
Nghị sĩ này nói với hãng thông tấn Reuters rằng: “Có các giai đoạn và các trở ngại. Cụ thể là chưa có gì bảo đảm là cuộc họp Trump-Kim sẽ diễn ra suôn sẻ.
Asahi trích lời một nguồn tin không nêu tên khác nói rằng “đối tượng đàm phán của Bắc Triều Tiên về các vấn đề an ninh là Mỹ” nhưng Triều Tiên “chỉ có thể trông mong viện trợ tài chánh lớn từ Nhật Bản.”
Vẫn theo hãng tin này, Bắc Triều Tiên hy vọng sẽ nhận được viện trợ tài chánh từ 20 tỉ đến 50 đôla từ Nhật Bản nếu hai bên bình thường hoá quan hệ. Tuy nhiên các thông cáo báo chí không đưa ra chi tiết nào về tiến trình bình thường hoá quan hệ, như từng được thỏa thuận vào năm 2002.
Tiến trình đó bao gồm việc giải quyết vấn đề những người Nhật Bản bị Triều Tiên bắt cóc, và chương trình hạt nhân và phi đạn của Bình Nhưỡng.
Triều Tiên hồi năm 2002 thừa nhận đã bắt cóc 13 công dân Nhật Bản trong thập niên 1970 và 1980 để huấn luyện điệp viên, và 5 trong số những người bị bắt cóc đó đã trở về lại Nhật Bản, nhưng Tokyo nghi ngờ có đến mấy trăm người Nhật bị Trều Tiên bắc cóc.
