Tổng thống Obama và chính quyền của ông bắt đầu ngày hôm qua với đôi chút lạc quan giữa các dấu hiệu dường như nhận được từ phía các giới chức Ai Cập ở Cairo cho thấy Tổng thống Hosni Mubarak sẽ loan báo rằng ông sẽ từ chức, để đáp lại yêu sách của hằng chục ngàn người biểu tình phản đối.
Trong nhận định nêu ra tại bang Michigan, ông Obama đã nêu ra một “thời điểm chuyển biến” mà ông cho là do được thúc đẩy bởi một thế hệ mới người Ai Cập, và nói rằng với sự tiến triển đó Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ủng hộ một cuộc chuyển tiếp có trật tự và thực thụ sang thể chế dân chủ.
Ông Obama nói: “Họ đã xuất hiện với một con số đông đảo khác thường, đại diện cho mọi lứa tuổi và mọi tầng lớp, nhưng chính những người trẻ tuổi đã đi tiên phong, một thế hệ mới, thế hệ của các bạn, những người muốn tiếng nói của mình được lắng nghe.”
Sau khi theo dõi bài phát biểu của Tổng thống Mubarak trên máy bay riêng Airforce 1 trên đường trở lại thủ đô Washington, Tổng thống Obama đã trở lại Tòa Bạch Ốc va đã mở một cuộc họp ngay tức thời với ban tham mưu của ông.
Sự lạc quan của ông Obama trong phát biểu trước đó đã chuyển sang giọng điệu mạnh mẽ hơn sau bài diễn văn của ông Mubarak. Ông Obama nói rằng chính phủ Ai Cập đã không nắm lấy cơ hội để đưa ra một “con đường khả tín, cụ thể và rõ ràng cho một nềân dân chủ chân chính.”
Cho rằng quá nhiều người dân Ai Cập vẫn chưa tin tưởng rằng chính phủ nước này nghiêm túc trong việc chuyển đổi thực thụ qua thể chế dân chủ, nhà lãnh đạo Mỹ kêu gọi các nhà lãnh đạo Ai cập hãy nói rõ với dân chúng và thế giới.
Hôm qua, Tổng thống Mubarak nói đến việc ủng hộ những thay đổi về hiến pháp và một lộ đồ dẫn tới các cuộc bầu cử vào tháng 9, nhưng ông từ chối, không chịu từ chức trong khi chuyển giao một số quyền cho Phó Tổng thống Omar Suleiman.
Đại sứ Ai Cập tại LHQ Sameh Shoukry nói với các đài truyền hình Mỹ rằng Ông Mubarak đã chuyển giao tất cả quyền hành pháp cho ông Suleiman, hiện là Tổng thống thực tế của Ai Cập, với tất cả quyền hành của một tổng thống chiếu theo hiến pháp.
Đại sứ Shoukry cho biết ba quyền chủ yếu là quyền giải tán quốc hội, quyền cách chức các bộ trưởng hay quyền tu chính hiến pháp hiện nay đều không nằm trong tay ông Mubarak.
Trong nhận định trên đài truyền hình CNN hôm qua, nhà lãnh đạo chủ trương cải cách của Ai Cập El Baradei, mô tả bài diễn văn của ông Mubarak là “một hành đôïng lừa dối trên qui mô lớn,” và nói thêm rằng nhân dân Ai Cập sẽ không chấp nhận cả ông Mubarak lẫn ông Suleiman.
Cũng trong ngày hôm qua, Tổng thống Obama đã không đưa ra lời kêu gọi cụ thể đòi ông Mubarak từ chức và nhắc lại lập trường của Hoa Kỳ là chỉ có dân chúng Ai cập có thể quyết định tương lai chính trị của nước họ.
Lập lại lời kêu gọi mọi phía nên tự chế, ông Obama nói rằng Hoa Kỳ ủng hộ những “nguyên tắc nòng cốt” và “các quyền cơ bản” của nhân dân Ai Cập về cách thức “thay đổi chính trị không thể đảo ngược được” và các cuộc thương nghị chính trị có ý nghĩa có sự tham gia của khối đối lập rộng lớn và một xã hội văn minh của Ai Cập.
Xem Video biểu tình từ đường phố Ai Cập
