Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm thứ Hai ca ngợi tiến bộ trong mối quan hệ giữa Mỹ và Cuba, trong khi thừa nhận rằng hai bên tiếp tục có những khác biệt "rất nghiêm trọng" về dân chủ và nhân quyền.
Ông Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro tổ chức một cuộc họp báo chung sau cuộc hội đàm "thẳng thắn và bộc trực" ở Havana về những cách nhằm thăng tiến nỗ lực bình thường hóa.
Trong một sự kiện hiếm hoi, ông Castro đồng ý trả lời câu hỏi của báo giới sau phát biểu của hai nhà lãnh đạo.
Ông Castro phản ứng giận dữ sau khi được hỏi về những tù nhân chính trị. Ông yêu cầu trưng ra một danh sách những tù nhân như vậy - lập trường của Cuba là họ không giam cầm tù nhân chính trị.
"Đưa tôi danh sách những tù nhân chính trị ngay bây giờ và nếu danh sách đó tồn tại thì họ sẽ được thả ra trước khi hết đêm," ông Castro nói.
Đáp lại phát biểu của ông Castro, Marion Smith, giám đốc điều hành của Quỹ Tưởng niệm Nạn nhân Cộng sản, nói: "Chúng tôi có danh sách đó, Chủ tịch Castro."
Tuần trước, trước chuyến đi của ông Obama tới Havana, nhóm này đã cung cấp một danh sách những nhà bất đồng chính kiến bị cầm tù, được gọi là "51 Người Bị Quên lãng," tới những đài tin tức lớn và phóng viên.
Trong phát biểu trước đó, ông Castro hoan nghênh việc nới lỏng những hạn chế thương mại và du hành mà Washington loan báo, nhưng nhấn mạnh cần phải có hành động để dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại kéo dài 55 năm qua đối với đất nước cộng sản này. Ông Castro cũng kêu gọi Mỹ trả lại đất sử dụng cho căn cứ hải quân của Mỹ tại Vịnh Guantanamo.
Ông Obama và Castro bắt tay trước khi vào hội đàm tại Dinh Cách mạng, một ngày sau khi ông Obama trở thành Tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên đến đảo quốc này trong gần 90 năm qua.
Trước đó trong ngày, ông Obama tham dự buổi lễ đặt vòng hoa tại đài tưởng niệm anh hùng độc lập Jose Marti của Cuba trên Quảng trường Cách mạng.
"Đó là một vinh dự lớn vinh danh Jose Marti, người đã dành trọn cuộc đời mình cho nền độc lập của quê hương ông. Khát vọng tự do và tự chủ sống mãi trong lòng người dân Cuba ngày nay," ông Obama viết trong sổ lưu niệm.
Khắp Havana hôm Chủ nhật, người dân đứng dọc hai bên đường khi đoàn xe của Tổng thống Mỹ chạy ngang sau khi ông tới nơi. Đám đông vẫy tay, reo hò, hôn gió và hô vang tên ông.
Theo lịch trình, Tổng thống Mỹ sẽ gặp gỡ nhiều người Cuba, từ những nhà lãnh đạo chính phủ cho tới những người trẻ tuổi, doanh nhân, những thành viên của xã hội dân sự và những người bất đồng chính kiến, điều mà giới chức Tòa Bạch Ốc nói chính phủ Cuba tỏ ra không hài lòng.
Ông Obama sẽ dự quốc yến vào cuối ngày thứ Hai tại Dinh Cách mạng.
Nhưng điểm nhấn của chuyến đi, theo Tòa Bạch Ốc, sẽ là bài diễn văn mà ông Obama sẽ đọc trước người dân Cuba vào ngày thứ Ba. Ông dự kiến sẽ nói về lịch sử khó khăn và phức tạp giữa hai quốc gia, lộ trình hiện tại để bình thường hóa quan hệ và viễn kiến của ông cho mối quan hệ trong tương lai giữa hai cựu thù thời Chiến tranh Lạnh.
