Pháp và Anh đang đề xuất một lệnh ngừng bắn một phần kéo dài một tháng giữa Nga và Ukraine, bao gồm tạm ngưng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng trên không, trên biển và năng lượng nhưng không bao gồm giao tranh trên bộ, theo Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và bộ trưởng ngoại giao của ông cho biết.
Những thông tin này được đưa ra trong bối cảnh châu Âu đang có nhiều động thái ngoại giao nhằm củng cố sự ủng hộ của phương Tây đối với Ukraine sau cuộc tranh cãi gay gắt giữa Tổng thống Volodymyr Zelenskyy và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Phòng Bầu dục hôm 28/2.
"Một lệnh ngừng bắn như vậy đối với cơ sở hạ tầng trên không, trên biển và năng lượng sẽ cho phép chúng ta xác định liệu Tổng thống Nga Vladimir Putin có hành động thiện chí hay không khi ông cam kết ngừng bắn. Và đó là lúc các cuộc đàm phán hòa bình thực sự có thể bắt đầu", Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Noel Barrot nói hôm 3/3.
Theo đề xuất của Anh-Pháp, bộ binh của châu Âu sẽ chỉ được triển khai tới Ukraine trong giai đoạn thứ hai, theo Tổng thống Macron cho biết trong một cuộc phỏng vấn được công bố trên tờ Le Figaro vào cuối ngày 2/3.
"Sẽ không có binh sĩ châu Âu nào trên đất Ukraine trong những tuần tới", Le Figaro trích lời ông Macron nói khi ông bay đến London để tham dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo châu Âu do Thủ tướng Anh Keir Starmer triệu tập nhằm thúc đẩy các nỗ lực lập kế hoạch hòa bình cho Ukraine.
"Câu hỏi đặt ra là chúng ta sử dụng thời gian này như thế nào để tìm cách đạt được lệnh ngừng bắn, với các cuộc đàm phán sẽ mất vài tuần và sau đó, khi hòa bình được ký kết, sẽ triển khai (quân đội)", ông Macron nói.
Tổng thống Pháp không nói rõ về cách giám sát cơ sở hạ tầng trên không, trên biển và năng lượng như thế nào.
"Theo tôi, điều đó chỉ có thể thực hiện được với NATO hoặc ít nhất là bộ chỉ huy NATO và sau đó là hệ thống Patriot, tên lửa tầm xa và hàng không mà Ukraine không có", một nhà ngoại giao châu Âu nói. "Và bạn phải đàm phán với Nga để họ không thực hiện các cuộc tấn công lớn".
Điện Kremlin, vốn đã bác bỏ ý tưởng triển khai quân đội phương Tây đến Ukraine, cho biết hôm 3/3 rằng cuộc tranh cãi tại Phòng Bầu dục giữa ông Trump và ông Zelenskyy cho thấy sẽ khó khăn như thế nào để đạt được một giải pháp cho cuộc xung đột ở Ukraine.
‘Các lựa chọn khác nhau’
Tổng thống Zelenskyy, khi được hỏi liệu ông có biết về kế hoạch mà Tổng thống Macron đề cập hay không, đã trả lời các phóng viên ở London: "Tôi biết mọi thứ".
Tuy nhiên, vào ngày 3/3, Bộ trưởng Lực lượng vũ trang Anh Luke Pollard đã từ chối xác nhận các ý tưởng mà ông Macron và ông Barrot đưa ra, và nói rằng: "Đó không phải là một kế hoạch mà chúng tôi hiện đang công nhận".
"Chắc chắn có một số lựa chọn khác nhau đang được thảo luận riêng giữa Anh, Pháp và các đồng minh của chúng tôi tại thời điểm này. Có lẽ tôi không nên bình luận về từng lựa chọn riêng lẻ khi chúng được đưa ra", ông Pollard nói với BBC.
Thủ tướng Starmer cho biết hôm 2/3 rằng các nhà lãnh đạo châu Âu đã đồng ý lập một kế hoạch hòa bình cho Ukraine để trình lên Hoa Kỳ, nhưng không đi vào chi tiết.
Trong khi đó, các bên tham gia đàm phán để thành lập chính phủ mới của Đức đang cân nhắc nhanh chóng thành lập hai quỹ đặc biệt có khả năng trị giá hàng trăm tỷ euro, một quỹ dành cho quốc phòng và một quỹ thứ hai dành cho cơ sở hạ tầng, theo ba người có hiểu biết về vấn đề này cho Reuters biết.
Những người này nói rằng các nhà kinh tế tư vấn cho các đảng có khả năng thành lập liên minh chính phủ mới ước tính cần khoảng 400 tỷ euro (415 tỷ USD) cho quỹ quốc phòng.
Theo họ cho biết, cuộc trao đổi căng thẳng tại Nhà Trắng giữa ông Zelenskyy và ông Trump hôm 28/2 đã làm tăng cảm giác cấp bách ở Berlin về việc hành động nhanh hơn để chi tiêu cho quốc phòng của Đức và cho Ukraine.
Các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu sẽ họp trong một hội nghị thượng đỉnh đặc biệt vào ngày 6/3 để thảo luận về hỗ trợ bổ sung cho Ukraine, đảm bảo an ninh châu Âu và cách chi trả cho nhu cầu quốc phòng của khối này.
Diễn đàn