ĐỒI CAPITOL—Một cuộc khủng hoảng lãnh đạo kéo dài một tháng nay ở Hạ viện Mỹ dự kiến sẽ kết thúc vào tuần này với việc bầu chọn Dân biểu Đảng Cộng hòa Paul Ryan làm Chủ tịch Hạ viện. Ông Ryan sẽ kế nhiệm ông John Boehner, người tuyên bố từ chức khỏi Quốc hội hồi tháng trước sau mấy năm nỗ lực, thường là vô ích, nhằm thống nhất những phe phái bất đồng quan điểm trong nội bộ khối Cộng hòa của ông.
"Đây không phải là công việc mà tôi từng mong muốn hoặc theo đuổi," ông Ryan, người dự kiến sẽ trở thành Chủ tịch Hạ viện miễn cưỡng đầu tiên trong lịch sử hiện đại của Mỹ, nói.
Ông không phải là người xa lạ đối với cả nước vì từng là ứng cử viên phó tổng thống của Đảng Cộng hòa vào năm 2012. Và ông cũng không lạ gì với những hoạt động của Quốc hội, là đồng tác giả của một thỏa thuận tài chính năm 2013 với phe Dân chủ nhằm hạn chế chi tiêu liên bang cho đến nay.
Trẻ tuổi, diện mạo ưa nhìn, và nói năng lưu loát, ông Ryan ủng hộ những nguyên tắc cơ bản của Đảng Cộng hòa trong khi thể hiện sự lạc quan, chân thành, và không có ác ý.
"Tôi vẫn nghĩ chúng ta là một đất nước xuất chúng với những người xuất chúng và một nền cộng hòa rõ ràng xứng đáng để ta đấu tranh vì nó," ông Ryan phát biểu hồi tuần trước. "Chưa phải là quá muộn để cứu lấy tư tưởng Mỹ, nhưng chúng ta đang gần hết thời gian."
"Đừng lầm tưởng: Tôi tin rằng những ý tưởng và nguyên tắc của hệ tư tưởng bảo thủ lấy kết quả làm định hướng và hợp với lẽ thường là chìa khóa hướng đến một tương lai tốt hơn, một tương lai mà tất cả con cái của Chúa sẽ có vị thế tốt đẹp hơn so với hiện nay," ông Ryan nói thêm.
"Tôi nghĩ rằng Paul Ryan sẽ là một chủ tịch tuyệt vời," ông Boehner nói mấy ngày trước. "Anh ta làm việc chăm chỉ, rất thông minh, và tôi nghĩ có quan hệ tốt với mọi cánh của đảng."
Ông Ryan cho biết ông sẽ chỉ làm Chủ tịch Hạ viện nếu các nghị sĩ Cộng hòa đồng lòng đứng sau lưng ông. Sự thống nhất đó sẽ được đưa ra thử nghiệm gần như ngay lập tức với cuộc bỏ phiếu hệ trọng về những vấn đề như nâng giới hạn vay của chính phủ liên bang trước ngày 3 tháng 11, nếu không sẽ khiến Mỹ có nguy cơ vỡ nợ.
"Việc này hết sức nghiêm túc cho nền kinh tế của chúng ta, cho lãi suất. Điều này có tác động trực tiếp đến đời sống của người dân Mỹ," nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Hạ viện Nancy Pelosi phát biểu. Bà đang đòi hỏi nâng giới hạn trần nợ vô điều kiện, giống như đòi hỏi của Tổng thống Barack Obama.
Ông Ryan sẽ phải đối mặt với cánh Cộng hòa cực bảo thủ đã khiến quyền lãnh đạo của ông Boehner nhiều phen lao đao bằng việc đòi hỏi một sự chống đối vô hạn định đối với nghị trình của Tổng thống Barack Obama và tập trung vào việc thu nhỏ chính phủ bằng mọi giá.
Ông Ryan có cùng những mục tiêu chính sách như vậy, nhưng sẽ bị bó buộc trong tư cách chủ tịch bởi vì những thực tế chính trị hiện thời, theo những đồng minh của ông.
"Một chính phủ bị chia rẽ là việc rất khó khăn, gây bực bội," Dân biểu Cộng hòa Joe Pitts nói. "Nhưng đó là thứ mà người dân Mỹ đã cho chúng ta."
Ông Ryan dự kiến sẽ được khối Cộng hòa Hạ viện công khai ủng hộ vào ngày thứ Tư, và sẽ được toàn Hạ viện bầu chọn làm chủ tịch vào ngày thứ Năm.
