Trong khi giao tranh tiếp diễn giữa quân đội chính phủ Syria và các lực lượng đối lập, phe nổi dậy kêu gọi sự can thiệp quân sự của nước ngoài, nhưng lời kêu gọi đó hình như không được sự hưởng ứng của quốc tế. Phe nổi dậy đang vận động cho một giải pháp ưa chuộng là thiết lập một vùng cấm bay trên không phận Syria.
Phe nổi dậy đã chiến đấu chống các lực lượng của chính phủ Bashar al-Assad trong 18 tháng nay.
Phe nổi dậy chủ yếu được vũ trang bằng vũ khí nhẹ. Họ phải đối đầu với một quân đội được trang bị đầy đủ, với những vũ khí do cựu Liên bang Sô Viết và nước Nga ngày nay cung cấp, gồm chiến đấu cơ, trực thăng, xe tăng, pháo binh hạng nặng và xe chuyển vận bọc thép.
Chính vì sự chênh lệch về mặt vũ khí, mà các lực lượng nổi dậy đã lên tiếng kêu gọi việc thiết lập một khu vực cấm bay trên không phận Syria, ngoài mặt là để bảo vệ thường dân trước các cuộc tấn công dữ dội của quân đội Tổng Thống Assad.
Tướng Không quân Mỹ David Deptula nay đã hồi hưu đã bay hơn 80 phi vụ chiến đấu trong những năm cuối của thập niên 1990, để thi hành lệnh cấm bay trên không phận miền bắc Iraq.
Tướng Deptula nói điều đầu tiên là phải xác định phạm vi của khu vực cấm bay:
“Những câu hỏi về tại sao phải thiết lập khu cấm bay, và hậu quả mong muốn là gì - đó là những vấn đề và những câu hỏi cần được giải đáp trước tiên. Mọi người có khuynh hướng hỏi ngay rằng phải thực hiện công tác đó như thế nào? Tuy nhiên trước khi trả lời câu hỏi ấy, chúng ta phải trả lời câu hỏi tại sao trước đã? Chỉ khi nào tất cả các bên liên hệ trong công tác này cảm thấy thoải mái với những câu trả lời cho tất cả những câu hỏi đó, thì lúc đó mới nên xúc tiến việc này.”
Tướng Deptula khẳng định:
“Cần xác định rõ mục tiêu trước khi xác định hành động.”
Ông Sean O’Connor, một chuyên gia quân sự viết cho tạp chí quốc phòng Jane của Anh nói mục đích của khu cấm bay trên không phận Iraq - được thi hành từ năm 1991 đến 2003 - rất rõ ràng. Ông giải thích:
“Hai khu vực cấm bay ở miền bắc và miền nam Iraq được thiết lập chủ yếu để bảo đảm thường dân có nơi ẩn nấp an toàn vì lãnh tụ Iraq Saddam Hussein không thể sử dụng lực lượng không quân Iraq. Ông Hussein được hoạt động tại trung bộ Iraq, trong và chung quanh thành phố Baghdad - nhưng về phương diện kỹ thuật, ông không được phép bay chung quanh miền bắc Iraq, quanh thành phố Mosul hay bay xuống tận miền nam Iraq, chung quanh thành phố Basra. Tình trạng này hạn chế các hoạt động của lực lượng Iraq rất nhiều.”
Năm ngoái, một nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã thiết lập một khu cấm bay trên không phận Libya để bảo vệ thường dân chống các cuộc tấn công của các lực lượng dưới quyền lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi. Tuy nhiên nghị quyết này cũng cho phép các nước thành viên Liên Hiệp Quốc quyền “thi hành mọi biện pháp cần thiết” để đảm bảo lệnh cấm bay.
Ông Ward Carroll, một phi công thuộc Hải quân Hoa Kỳ từng tuần tra khu vực cấm bay trên không phận Iraq, và đã từng bay trên không phận Bosnia hồi năm 1995, nói sứ mạng tại Libya đã thay đổi. Ông nói:
“Đầu tiên chúng ta nói khu cấm bay là để bảo vệ thường dân và đó là động lực thúc đẩy sứ mạng của NATO. Tuy nhiên chúng ta đã chứng kiến điều gì xảy ra - rốt cuộc đó là một sự thay đổi chế độ.”
Tướng Mỹ hồi hưu Deptula nói trong chiến dịch Libya - kéo dài 7 tháng, máy bay của NATO đã trở thành không lực của phe nổi dậy:
“Nhờ các phi vụ của không lực NATO trên không phận Libya, giới hạn các hoạt động của quân đội khiến cho lực lượng Libya chỉ còn là một lực lượng bộ binh ngã ngựa, và trở thành mục tiêu bị tấn công của lực lượng nổi dậy hỗn tạp, đã đánh bại quân đội trung thành với ông Gadhafi và lật đổ chế độ cai trị kéo dài 40 năm của ông này. Sức mạnh của một lực lượng không quân hiện đại, phối hợp với các lực lượng bản địa trên bộ là một cách sử dụng sức mạnh rất hữu hiệu đã tạo điều kiện để lật đổ ông Gadhafi. Đó chính là điều mà phe nổi dậy tại Syria kêu gọi, và cũng là lý do vì sao họ muốn thi hành một khu vực cấm bay.”
Tường Deptula và nhiều người khác nói nếu một khu vực cấm bay được thiết lập trên không phận Syria, mục đích sẽ rõ rệt: đó là thay đổi chế độ.
Nhiều nhà lãnh đạo phương Tây, kể cả Tổng thống Mỹ Barack Obama, đã lên tiếng kêu gọi ông Assad hãy từ bỏ quyền lực - nhưng lời kêu gọi đó không được lắng nghe. Giới lãnh đạo phương Tây cũng ra dấu hiệu cho thấy thiết lập một khu vực cấm bay là một trong những giải pháp đang được cứu xét để chấm dứt vụ đổ máu.
Tuy nhiên ý kiến đó không được mấy hưởng ứng trong giới các bên quốc tế hậu thuẫn cho phe nổi dậy Syria.
Phe nổi dậy đã chiến đấu chống các lực lượng của chính phủ Bashar al-Assad trong 18 tháng nay.
Phe nổi dậy chủ yếu được vũ trang bằng vũ khí nhẹ. Họ phải đối đầu với một quân đội được trang bị đầy đủ, với những vũ khí do cựu Liên bang Sô Viết và nước Nga ngày nay cung cấp, gồm chiến đấu cơ, trực thăng, xe tăng, pháo binh hạng nặng và xe chuyển vận bọc thép.
Chính vì sự chênh lệch về mặt vũ khí, mà các lực lượng nổi dậy đã lên tiếng kêu gọi việc thiết lập một khu vực cấm bay trên không phận Syria, ngoài mặt là để bảo vệ thường dân trước các cuộc tấn công dữ dội của quân đội Tổng Thống Assad.
Tướng Không quân Mỹ David Deptula nay đã hồi hưu đã bay hơn 80 phi vụ chiến đấu trong những năm cuối của thập niên 1990, để thi hành lệnh cấm bay trên không phận miền bắc Iraq.
Tướng Deptula nói điều đầu tiên là phải xác định phạm vi của khu vực cấm bay:
“Những câu hỏi về tại sao phải thiết lập khu cấm bay, và hậu quả mong muốn là gì - đó là những vấn đề và những câu hỏi cần được giải đáp trước tiên. Mọi người có khuynh hướng hỏi ngay rằng phải thực hiện công tác đó như thế nào? Tuy nhiên trước khi trả lời câu hỏi ấy, chúng ta phải trả lời câu hỏi tại sao trước đã? Chỉ khi nào tất cả các bên liên hệ trong công tác này cảm thấy thoải mái với những câu trả lời cho tất cả những câu hỏi đó, thì lúc đó mới nên xúc tiến việc này.”
Tướng Deptula khẳng định:
“Cần xác định rõ mục tiêu trước khi xác định hành động.”
Ông Sean O’Connor, một chuyên gia quân sự viết cho tạp chí quốc phòng Jane của Anh nói mục đích của khu cấm bay trên không phận Iraq - được thi hành từ năm 1991 đến 2003 - rất rõ ràng. Ông giải thích:
“Hai khu vực cấm bay ở miền bắc và miền nam Iraq được thiết lập chủ yếu để bảo đảm thường dân có nơi ẩn nấp an toàn vì lãnh tụ Iraq Saddam Hussein không thể sử dụng lực lượng không quân Iraq. Ông Hussein được hoạt động tại trung bộ Iraq, trong và chung quanh thành phố Baghdad - nhưng về phương diện kỹ thuật, ông không được phép bay chung quanh miền bắc Iraq, quanh thành phố Mosul hay bay xuống tận miền nam Iraq, chung quanh thành phố Basra. Tình trạng này hạn chế các hoạt động của lực lượng Iraq rất nhiều.”
Năm ngoái, một nghị quyết của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã thiết lập một khu cấm bay trên không phận Libya để bảo vệ thường dân chống các cuộc tấn công của các lực lượng dưới quyền lãnh tụ Libya Moammar Gadhafi. Tuy nhiên nghị quyết này cũng cho phép các nước thành viên Liên Hiệp Quốc quyền “thi hành mọi biện pháp cần thiết” để đảm bảo lệnh cấm bay.
Ông Ward Carroll, một phi công thuộc Hải quân Hoa Kỳ từng tuần tra khu vực cấm bay trên không phận Iraq, và đã từng bay trên không phận Bosnia hồi năm 1995, nói sứ mạng tại Libya đã thay đổi. Ông nói:
“Đầu tiên chúng ta nói khu cấm bay là để bảo vệ thường dân và đó là động lực thúc đẩy sứ mạng của NATO. Tuy nhiên chúng ta đã chứng kiến điều gì xảy ra - rốt cuộc đó là một sự thay đổi chế độ.”
Tướng Mỹ hồi hưu Deptula nói trong chiến dịch Libya - kéo dài 7 tháng, máy bay của NATO đã trở thành không lực của phe nổi dậy:
“Nhờ các phi vụ của không lực NATO trên không phận Libya, giới hạn các hoạt động của quân đội khiến cho lực lượng Libya chỉ còn là một lực lượng bộ binh ngã ngựa, và trở thành mục tiêu bị tấn công của lực lượng nổi dậy hỗn tạp, đã đánh bại quân đội trung thành với ông Gadhafi và lật đổ chế độ cai trị kéo dài 40 năm của ông này. Sức mạnh của một lực lượng không quân hiện đại, phối hợp với các lực lượng bản địa trên bộ là một cách sử dụng sức mạnh rất hữu hiệu đã tạo điều kiện để lật đổ ông Gadhafi. Đó chính là điều mà phe nổi dậy tại Syria kêu gọi, và cũng là lý do vì sao họ muốn thi hành một khu vực cấm bay.”
Tường Deptula và nhiều người khác nói nếu một khu vực cấm bay được thiết lập trên không phận Syria, mục đích sẽ rõ rệt: đó là thay đổi chế độ.
Nhiều nhà lãnh đạo phương Tây, kể cả Tổng thống Mỹ Barack Obama, đã lên tiếng kêu gọi ông Assad hãy từ bỏ quyền lực - nhưng lời kêu gọi đó không được lắng nghe. Giới lãnh đạo phương Tây cũng ra dấu hiệu cho thấy thiết lập một khu vực cấm bay là một trong những giải pháp đang được cứu xét để chấm dứt vụ đổ máu.
Tuy nhiên ý kiến đó không được mấy hưởng ứng trong giới các bên quốc tế hậu thuẫn cho phe nổi dậy Syria.
