Vụ 600 tù nhân trốn trại cai nghiện tập thể gần đây ở Việt Nam là vụ “vượt ngục” tập thể thứ 4 ở Việt Nam trong vòng 2 năm qua. Nguyên nhân được truyền thông trong nước đưa tin là do các trại cai nghiện bị quá tải.
Tuy nhiên theo một nghiên cứu mới nhất của Tổ chức Nhân quyền Quốc tế (HRW) có trụ sở ở New York, các trung tâm này không có các phương pháp cải tạo hợp lý cho những người nghiện bị giam giữ.
Trong vụ trốn trại tập thể mới nhất diễn ra hôm 23/10, 600 học viên cai nghiện đã chạy khỏi Trung tâm Cai nghiện Đồng Nai. Nhà chức trách bắt lại được 300 người và cảnh sát vẫn tiếp tục truy tìm số còn lại. Gần 1.500 người cũng đã trốn trại tập thể trong 3 lần trước đó ở Hải Phòng và Bà Rịa Vũng Tàu.
Mặc dù truyền thông trong nước đưa tin trung tâm Cai Nghiện Đồng Nai bị quá tải vì phải chứa gấp đôi số lượng người cho phép, nhưng báo cáo của HRW nhận định điều kiện trong các trại cải tạo ở miền Nam không phù hợp với mục đích cải tạo. Theo ghi nhận của tổ chức này từ lời kể của các phạm nhân đã từng qua trại cải tạo, họ phải ở trong trại ít nhất 5 năm và bị đánh đập hoặc biệt giam nếu không tuân lệnh. Không ai trong số họ nói họ đã qua một cuộc điều trị mang tính khoa học và y học để bỏ thói nghiện thuốc.
Ông Richard Pearshouse, nhà nghiên cứu cao cấp của HRW nói trên trang web của HRW rằng những người nghiện bị giam trong trại phải làm việc 8 tiếng 1 ngày trong suốt 5 năm, công việc chủ yếu là bóc vỏ hạt điều. Họ nói với HRW rằng nếu họ không bóc đủ 5kg hạt điều 1 ngày thì sẽ bị đánh đập. HRW cho rằng ép buộc lao động không phải là phương pháp điều trị cai nghiện.
VOA Tiếng Việt đã không thể liên lạc được với ông Pearshouse để tìm hiểu thêm về cuộc nghiên cứu này.
Liên Hiệp Quốc năm 2012 đã kêu gọi Việt Nam và các quốc gia khác đóng cửa các trại cai nghiện và cho người nghiện sự tiếp cận tự nguyện các chương trình điều trị tại địa phương. Nhưng các trung tâm cai nghiện ở Việt Nam vẫn tiếp tục giam giữ người nghiện và cải tạo họ bằng lao động.
Theo báo cáo của chương trình HIV/AIDS của Liên Hiệp Quốc, ước tính có khoảng 450.000 người bị giam giữ tại các trại cải tạo ở các quốc gia Đông Nam Á và Trung Quốc. Theo báo cáo này, hơn 20.000 người, bao gồm cả trẻ em, đang bị cải tạo trong các trại ở Việt Nam.
Liên Hiệp Quốc nói phải chấm dứt việc giam giữ và trừng trị người nghiện, viện cớ “cai nghiện”. Liên Hiệp Quốc nói hình thức cai nghiện đó vi phạm luật nhân đạo và quyền của những người bị nghiện.
