Các quan chức Taliban đã phủ nhận những khẳng định gần đây của Tổng thống Donald Trump rằng Trung Quốc nắm quyền kiểm soát một căn cứ quân sự quan trọng trước đây do Hoa Kỳ điều hành tại Afghanistan.
Căn cứ Không quân Bagram rộng lớn đang được chú ý, nằm cách thủ đô Kabul khoảng 44 km về phía bắc, từng là trung tâm chỉ huy cho chiến dịch quân sự kéo dài 20 năm do Hoa Kỳ lãnh đạo tại quốc gia này cho đến khi toàn bộ quân đội Hoa Kỳ và NATO rút lui vào tháng 8/2021 và Taliban giành lại quyền lực.
"Họ nên kiềm chế đưa ra những tuyên bố cảm tính dựa trên thông tin chưa được chứng thực", người phát ngôn của Taliban Zabihullah Mujahid nói với đài phát thanh chính thức của họ khi được yêu cầu phản hồi trước tuyên bố của ông Trump rằng Trung Quốc hiện đang kiểm soát căn cứ không quân này.
"Bagram do Tiểu vương quốc Hồi giáo [chế độ Taliban] kiểm soát, không phải Trung Quốc. Quân đội Trung Quốc không có mặt ở đây, chúng tôi cũng không có bất kỳ hiệp ước nào như vậy với bất kỳ quốc gia nào", ông Mujahid nói trong cuộc phỏng vấn phát sóng vào tối ngày 1/3. "Chúng tôi yêu cầu nhóm [cố vấn] của Trump giải thích cho ông ấy và sửa thông tin của ông ấy về Afghanistan".
Ông Trump đã đàm phán thỏa thuận rút quân với phiến quân Taliban vào tháng 2/2020 trong nhiệm kỳ trước của mình, nhưng nó đã được thực hiện dưới thời Tổng thống Joe Biden.
Ông Trump tuyên bố trong các bài phát biểu vận động tranh cử của mình rằng Bagram nằm dưới sự kiểm soát của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc, và ông đã nhắc lại điều này trước cuộc họp Nội các đầu tiên của mình hôm 26/2, nói rằng ông Biden nên giữ quyền kiểm soát căn cứ cũ của Hoa Kỳ.
Bắc Kinh đã tăng cường hợp tác với Afghanistan hiện do Taliban điều hành kể từ khi quân đội Hoa Kỳ rút đi nhưng kịch liệt phủ nhận bất kỳ sự hiện diện quân sự nào ở quốc gia này.
"Chúng ta sẽ rút quân, nhưng chúng ta sẽ giữ lại Bagram, không phải vì Afghanistan mà vì Trung Quốc, vì nó chỉ cách nơi Trung Quốc sản xuất tên lửa hạt nhân đúng một giờ đồng hồ", ông Trump tuyên bố trong bài phát biểu hôm 26/2. “Và bạn biết ai đang chiếm đóng nó ngay bây giờ không? Trung Quốc. Biden đã từ bỏ nó,” ông nói.
Tổng thống Hoa Kỳ đã chỉ trích chính quyền trước đó vì những gì ông mô tả là cuộc rút quân “được xử lý tệ hại”, và nói rằng việc quân đội rời đi đã để lại hàng tỷ đô la thiết bị.
Ông Trump tuyên bố rằng Taliban đang bán các thiết bị do Hoa Kỳ sản xuất, biến Afghanistan thành “một trong những nước” bán thiết bị quân sự nhiều nhất thế giới.
“Bạn có tin được không? Họ đang bán 777.000 khẩu súng trường, 70.000 xe tải và xe bọc thép – 70.000… Đây là 70.000 xe mà chúng ta có ở đó, và chúng ta đã để lại cho họ. Tôi nghĩ chúng ta nên lấy lại chúng,” Tổng thống Trump nói.
Ông Trump đã cam kết sẽ đòi lại thiết bị quân sự của Hoa Kỳ từ Taliban nếu Washington cung cấp “hàng tỷ đô la” viện trợ nhân đạo cho Afghanistan.
“Và nếu chúng ta làm như vậy, tôi nghĩ họ nên trả lại thiết bị của chúng ta. Và tôi đã bảo Pete nghiên cứu điều đó,” tổng thống nói, chỉ vào Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đang ngồi cạnh ông.
Ông Mujahid đáp trả lời tuyên bố của ông Trump hôm 1/3, nói rằng thiết bị quân sự đã được cung cấp cho chính phủ cũ do Hoa Kỳ hậu thuẫn ở Kabul và hiện thuộc về Taliban như là "chiến lợi phẩm của chiến tranh".
Ông Mujahid nói thêm rằng Taliban sử dụng vũ khí để bảo vệ Afghanistan và sẽ được sử dụng để chống lại bất kỳ sự can thiệp nào nhằm lấy lại chúng. Người phát ngôn này còn tuyên bố rằng nếu Hoa Kỳ khăng khăng đòi lại thiết bị quân sự, Kabul sẽ có quyền mong đợi khoản bồi thường chiến tranh đáng kể cho những hậu quả mà người dân Afghanistan đã phải chịu đựng trong hai thập kỷ xung đột vừa qua.
Một báo cáo của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ phát hiện ra rằng Washington đã cung cấp 18,6 tỷ USD thiết bị cho Lực lượng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Afghanistan từ năm 2005 đến năm 2021. Khoảng 7 tỷ USD phần cứng vẫn còn ở Afghanistan trong thời gian quân đội rút đi, bao gồm máy bay, đạn dược, xe quân sự, vũ khí, thiết bị liên lạc và các vật liệu khác.
John Sopko, cựu Tổng thanh tra đặc biệt của Hoa Kỳ về Tái thiết Afghanistan, đã bác bỏ ý tưởng thu hồi thiết bị quân sự của Mỹ là "vô nghĩa".
Ông đã phát biểu tại một cuộc đối thoại an ninh liên quan đến cuộc khủng hoảng chính trị và xã hội đang diễn ra ở Afghanistan, và tuyên bố rằng một lượng lớn vũ khí của Hoa Kỳ đã được cung cấp cho các lực lượng phòng thủ quốc gia Afghanistan trước đây, nhưng phần lớn trong số đó đã bị phá hủy hoặc hiện đang trong tình trạng hư hỏng.
"Chi phí thu hồi thiết bị này sẽ vượt quá giá trị thực tế của nó", ông Sopko nói tại sự kiện kéo dài hai ngày do Viện Nghiên cứu Chiến lược Afghanistan độc lập tại Tây Ban Nha tổ chức.
Diễn đàn