Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ sắp từ nhiệm John Kerry đã trình bày quan điểm của ông về một giải pháp lâu dài và khả thi cho cuộc tranh chấp giữa Israel và người Palestine. Trong một bài diễn văn dài một tiếng đồng hồ hôm thứ Tư 29/12, ông Kerry cảnh báo rằng giải pháp hai quốc gia đang lâm nguy, và rằng giải pháp một quốc gia không phục vụ các quyền lợi tốt nhất của Israel.
Ông Kerry nói những người ủng hộ việc mở rộng các khu định cư của Israel trên vùng Bờ Tây và Đông Jerusalem đang định hình tương lai của Israel.
“Họ tin tưởng vào một quốc gia duy nhất: đó là một nước Israel rộng lớn. Quả thật, một nhân vật được nhiều người biết tiếng, đứng đầu một chính đảng ủng hộ người định cư, mới đây sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, đã tuyên bố rằng ‘thời đại của giải pháp 2 quốc gia đã kết thúc.’”
Trong chiến dịch vận động tái tranh cử của ông vào năm 2015, Thủ Tướng Benjamin Netanyahu cam kết rằng chừng nào ông còn nắm quyền, thì sẽ không có quốc gia Palestine nào thành hình. Tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump đã hứa sẽ kiên quyết hậu thuẫn Israel một khi ông lên nhậm chức.
Ngoại Trưởng Kerry lập luận rằng “một nước Israel rộng lớn” sẽ không bao giờ thấy hoà bình.
“Có một con số ngang hàng người Do thái và người Palestine sinh sống trong vùng lãnh thổ giữa sông Jordan và biển Địa Trung Hải. Họ có một sự chọn lựa: họ có thể chọn chung sống trong một quốc gia, hoặc chia cắt và sống trong 2 nước khác nhau. Nhưng đây là một sự thực căn bản: nếu giải pháp được chọn là một quốc gia, thì Israel có thể hoặc là một nước Do thái, hoặc là một nước dân chủ. Israel không thể cùng lúc là cả hai, và sẽ không bao giờ thực sự có hoà bình.”
Ông Kerry nói Hoa Kỳ trong thời gian qua, đã hậu thuẫn Israel nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác, và rằng cả hai nước đều phải tôn trọng các giá trị dân chủ mà chính mình đã tuyên bố.
Ông Kerry phát biểu:
“Chúng ta không thể nào phòng vệ đúng mức và bảo vệ Israel nếu chúng ta cho phép giải pháp 2 quốc gia, một giải pháp khả thi, bị huỷ hoại ngay trước mắt chúng ta.”
Thủ Tướng Israel Benjamin Netanyahu đã lập tức phản ứng, chỉ trích bài diễn văn của ông Kerry là thiên vị.
“Điều mà ông Kerry bỏ nhiều thời giờ ra nhất trong bài diễn văn của ông ấy là quy lỗi cho Israel về tình trạng thiếu vắng hoà bình, bằng cách lên án một cách cuồng nhiệt một chính sách đã cho phép người Do thái sinh sống nơi quê hương lịch sử của họ và tại Jerusalem, thủ đô vĩnh viễn của Israel.”
Theo giải pháp 2 quốc gia, Jerusalem là thủ đô của cả Israel và của một quốc gia Palestine tương lai. Một nghị quyết của Liên Hiệp Quốc mới đây lên án các công trình xây cất của Israel tại khu vực Đông Jerusalem, nơi có thể trở thành thủ đô của một nước Palestine tương lai.
Ông Netanyahu nói Israel sẽ giải quyết những khác biệt còn tồn đọng với người Palestine qua các cuộc thương thuyết song phương.
