Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cho biết chính phủ nước ông chưa đáp ứng sự trông đợi của người dân về vấn đề ô nhiễm môi trường. Một cuốn phim tài liệu về ô nhiễm không khí làm xôn xao cư dân mạng Trung Quốc hồi gần đây nêu bật sự bất cập đó của chính phủ. Theo tường thuật của thông tín viên VOA Bill Ide ở Bắc Kinh, ông Lý Khắc Cường đã không trả lời trực tiếp khi được hỏi về cuốn phim này tại cuộc họp báo hôm chủ nhật.
Cuốn phim tài liệu “Dưới Mái Vòm” đã làm xôn xao cư dân mạng Trung Quốc trước ngày khai mạc phiên họp hàng năm của quốc hội tại Bắc Kinh. Nhưng một ngày sau đó, cuốn phim đã bị giới hữu trách tháo bỏ, sau khi hơn 200 triệu người đã xem phim.
Phim tài liệu của bà Sài Tịnh, cựu phóng viên truyền hình nhà nước, nói tới những ảnh hưởng của nạn khói mù đối với sức khỏe, những thách thức mà các giới chức môi trường phải đối mặt trong khi thi hành pháp luật và vai trò của các công ty quốc doanh, nhất là các công ty năng lượng, trong vấn đề này.
Tại cuộc họp báo hôm chủ nhật vào lúc kết thúc phiên họp thường niên của quốc hội, Thủ tướng Lý Khắc Cường được hỏi ông nghĩ như thế nào về tố cáo trong cuốn phim đối với các công ty dầu lửa và phải chăng những công ty này là chướng ngại đối với việc chấp hành những luật lệ về môi trường.
Ông Lý Khắc Cường không trực tiếp trả lời câu hỏi, mà chỉ nói rằng mọi người quan tâm rất nhiều tới vấn đề ô nhiễm môi trường, nhất là nạn khói mù. Ông cho biết chính phủ có quyết tâm giải quyết vấn đề và đã áp dụng nhiều biện pháp để tìm cách giải quyết. Nhưng ông nói thêm rằng những nỗ lực của chính phủ chưa đáp ứng sự trông đợi của người dân.
Cuộc họp báo hàng năm sau phiên họp quốc hội Trung Quốc thường được giàn dựng rất kỹ lưỡng và những câu hỏi được nêu ra là những câu hỏi được chọn trước.
Ông Lý Khắc Cường cho biết chính phủ sẽ dựa trên Đạo luật Bảo vệ Môi trường được ban hành trong năm nay để buộc những kẻ gây ô nhiễm phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Ông Lý nói rằng những vụ thải khí trái phép sẽ bị truy tố, bất kể thủ phạm là ai. Ông cho biết chính phủ cần phải làm cho các doanh nghiệp phải trả một cái giá thật đắt cho những hành vi thải khí thải và nước thải bất hợp pháp.
Thông điệp của cuốn phim Dưới Mái Vòm rõ ràng là phù hợp với những nỗ lực mà chính phủ đang thực hiện để giải quyết vấn đề, nhưng không hiểu tại sao phim này lại bị chính quyền ngăn chận và không được công khai đề cập cho tới cuộc họp báo chót. Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc, nơi bà Sài Tịnh từng phục vụ, không hề nhắc tới cuốn phim này.
Tân Bộ trưởng Môi trường Trần Cát Ninh đã ca ngợi cuốn phim, nhưng tại cuộc họp báo đầu tiên của ông hồi tuần trước, giới hữu trách đã ngăn không cho những câu hỏi về phim này được nêu lên.
Mặc dù vậy, bên lề các cuộc họp chính trị hàng năm ở Bắc Kinh, một số người đã nói tới phim này.
Trước khi cuốn phim bị chặn, đại biểu quốc hội Diệu Minh, cựu cầu thủ bóng rổ NBA, cho biết ông đã xem phim và ông muốn cám ơn bà Sài Tịnh về việc đã nói lên những cảm nghĩ trong thâm tâm của mọi người.
Ông Trần Khải Ca, một đạo diễn nổi tiếng của Trung Quốc, nói rằng đây là một cuốn phim rất hay và cần có những tiếng nói như tiếng nói của bà Sài Tịnh để nhắc nhở mọi người về vấn đề ô nhiễm môi trường.
Trong cuộc phỏng vấn dành cho đài VOA, Bác sĩ Chung Nam Sơn, một chuyên gia về bệnh hô hấp, cho biết cuốn phim của bà Sài Tịnh xem xét kỹ lưỡng các vấn đề là khói mù do đâu mà có, khói mù độc hại như thế nào, chính quyền đang làm gì để giải quyết vấn đề và đang gặp phải những trở ngại như thế nào.
Bác sĩ Chung nói rằng tuy chưa rõ toàn bộ ảnh hưởng của nạn ô nhiễm đối với thân thể con người, nhưng rõ ràng ô nhiễm là cực kỳ nguy hại. Ông nói rằng cuốn phim tài liệu này nêu ra những câu hỏi rất xác đáng để mọi người suy nghĩ.
Ông Chung Nam Sơn là người thường có những phát biểu thẳng thắn về vấn đề ô nhiễm không khí ở Trung Quốc. Ông bắt đầu nổi tiếng sau khi phanh phui vụ chính quyền che dấu dịch bệnh SARS năm 2003. Ông nói rằng nạn khói mù còn đáng sợ hơn bệnh SARS.
