Cho dù đó là món sâu bướm rán ở Tanzania hay châu chấu nướng ớt ở Mexico hay món bọ nước khổng lồ giòn tan ở Thái Lan, tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hiệp Quốc ước tính côn trùng là một phần trong chế độ dinh dưỡng của ít nhất hai tỷ người trên khắp thế giới. Giờ đây có khoảng hơn một chục các công ty mới thành lập hy vọng những người châu Âu và Mỹ e dè sẽ có thể chấp nhận và thử những món ăn làm từ côn trùng như vậy.
Tên của công ty này là Cricket Flours – có nghĩa là bột dế. Nhà sáng lập và giám đốc điều hành công ty Charles Wilson nói rằng anh bắt đầu chú ý đến loại thực phẩm bổ sung protein làm từ dế từ khi anh phát hiện ra rằng anh nhạy cảm với các loại thực phẩm làm từ bơ sữa, chất bột gluten, và nhiều chất khác. Anh Wilson cho biết:
“Một trong những loại thực phẩm tôi bị dị ứng là một loại bột protein mà tôi trước đây thường dùng để tạo cơ bắp, và tôi dùng nó khi bơi và tập thể hình. Tôi đã luôn luôn dùng nó nhưng rồi nhận ra rằng tôi không nên dùng nó nữa. Vì thế tôi bắt đầu tìm kiếm những loại protein và nguyên liệu thực phẩm thay thế, rồi tôi tình cờ biết tới bột dế.”
Anh Wilson nói rằng anh nhận thấy là bột dế không chỉ là một loại thực phẩm thay thế cho loại đồ uống protein trước đó của anh. Anh cảm nhận thấy có cơ hội kinh doanh từ loại thực phẩm này. Vào thời điểm đó, anh Wilson đang theo học luật tại trường Đại học Oregon. Anh đã tới gặp một người bạn cùng trường, là anh Omar Ellis, lúc đó đang học ngành kinh doanh. Anh Ellis vẫn còn nhớ như in cuộc trò chuyện hồi năm ngoái:
“Tôi lúc đó đã hỏi Wilson vậy ý tưởng của anh là gì? Anh ấy nói ‘Tôi muốn bán bột protein làm từ dế.’ Bạn gần như có thể nghe thấy tiếng dế kêu lúc ấy bởi vì tôi đã phải hỏi lại anh ấy ‘Cái gì cơ? Thật sao? Tôi không nghĩ là mình sẽ làm được đâu, Charles ạ.’ Tôi đã dành năm nhất của mình ở trường kinh doanh chỉ để nghiên cứu thị trường. Linh cảm của tôi mách bảo là dự án sẽ thất bại một cách thảm hại.”
Nhưng anh Wilson đã thuyết phục được người bạn của mình. Anh Ellis đã trở thành người đồng sáng lập và giám đốc điều hành của công ty Cricket Flours. Và hiện giờ anh không ngừng nói về những lý do nên ăn đồ ăn chế biến từ côn trùng.
“Nó có nhiều sắt hơn rau chân vịt và nhiều canxi hơn sữa,” anh Ellis nói.
Gần đây, anh Ellis mang những sản phẩm mẫu đến hội trường của một hội nghị về bền vững ở thành phố Portland, bang Oregon.
“Tại sao lại là dế? Vì chúng rất bền vững. Để có được cùng khối lượng protein thu được từ thịt bò, chúng ta chỉ tốn 1/10 thức ăn và 1/6 lượng nước khi nuôi chúng mà thôi,” anh Ellis giới thiệu sản phẩm với những người đến xem.
Doanh nghiệp của anh Ellis và Wilson mua dế khô, xay nhuyễn khối lượng lớn từ một vài nhà bán buôn của Mỹ. Hai doanh nhân này sau đó bán lại bột dế nguyên chất trên mạng cũng như bột hương socola và một số loại bột làm bánh khác. Nếu không được dán nhãn trên bao bì thì không thể nhận ra được nguồn gốc của những loại thực phẩm này sau khi chế biến là từ côn trùng.
Tại hội nghị có hai người tham dự là cô Amy Jarvis và anh Ben Kitoko. Họ vừa thử loại bột dế được trộn lẫn với món granola có nhiều gia vị.
Cô Amy nhận xét: “Nó hơi lộn xộn một chút, rõ ràng là không hợp cho người ăn chay. Nhưng rốt cuộc thì chúng ta luôn có một vấn đề là phải tìm một loại bột protein nào đó tốt mà không bị lẫn hương vị khác vào và loại bột này lại không như thế.”
Còn anh Ben nói: “Tôi sẽ không đời nào thử món này. Nhất định là nó có thể sẽ trở thành một thứ gì đó của tương lai. Bạn không bao giờ biết được.”
Sau một thời gian tìm hiểu về bột dế, phóng viên VOA Tom Banse đã tự mình thử loại thực phẩm này. Ellis mời anh nếm một chút món granola có trộn với bột dế đặc biệt này. Phóng viên Banse nhận xét rằng phần lớn anh chỉ nhận ra mùi vị của granola chứ không có vị gì bất thường trong hỗn hợp đặc biệt đó cả. Anh Ellis cho biết:
“Khi chúng tôi nhập bột, không hề có phần râu và chân dế vì chúng đều đã được loại bỏ trước khi đem xay. Về cơ bản thì bột dế được làm từ phần ngon nhất của dế, giống như phần ức của gà vậy.”
Anh Ellis chia sẻ rằng khi ăn chúng ta không nên nghĩ là mình đang ăn dế mà nên nghĩ là mình sẽ chuẩn bị nạp rất nhiều protein vào người.
Trong khi đó, đối tác kinh doanh Charles Wilson lại mô tả dế xay nhuyễn nguyên chất có mùi vị trung tính, có thể thiên về hướng các loại hạt.
Công ty Cricket Flours là một trong hơn một chục các công ty mới khởi nghiệp (startup) hoạt động trong mảng côn trùng có thể ăn được. Những công ty khác tập trung vào lĩnh vực nuôi dế, hoặc bán các thanh năng lượng hay đồ ăn vặt làm từ bột dế. Anh Ellis nói rằng cần khoảng 5.000 con dế để cho ra nửa cân bột, và do đó bất cứ sản phẩm cuối cùng nào làm từ dế đều khá đắt.
