Philippines ngày 4/9 bày tỏ quan ngại sâu sắc và yêu cầu đại sứ Trung Quốc phải giải thích về sự hiện diện ngày càng gia tăng của các tàu Trung Quốc gần bãi cạn Scarborough đang có tranh chấp ở Biển Đông.
Reuters dẫn nguồn tin từ Bộ trưởng Quốc phòng Phillipines, Delfin Lorenzana, cho biết máy bay của Manila một ngày trước đó phát hiện đội tàu của Trung Quốc lưu lại khu vực này kể từ khi Bắc Kinh chiếm giữ bãi cạn sau sự cố căng thẳng hồi năm 2012 bỗng tăng số lượng nhiều hơn thường lệ.
Trong một tin nhắn gửi cho báo giới, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cho hay có 4 tàu tuần duyên Trung Quốc cùng 6 chiếc khác, kể cả các sà lan, xung quanh bãi cạn Scarborough. Vẫn theo lời ông, ‘sự hiện diện của nhiều tàu ngoài tàu của lực lượng tuần duyên trong khu vực này là lý do gây quan ngại sâu sắc.’
Không liên lạc được với đại sứ quán Trung Quốc tại Manila để ghi nhận bình luận.
Manila nói hành động phong tỏa của Trung Quốc ở bãi cạn vừa kể là vi phạm luật quốc tế.
Tòa trọng tài Liên Hiệp Quốc hôm 12/7 phán quyết rằng bãi cạn Scarborough không được hưởng quyền có vùng đặc quyền kinh tế hay thềm lục địa. Đây là ngư trường đánh bắt truyền thống của ngư dân Việt Nam, Trung Quốc, và Philippines.
Trung Quốc không công nhận phán quyết của tòa và tố cáo vừa rồi của Manila có thể là một sự khuấy động trước thượng đỉnh khu vực tại Lào bắt đầu vào ngày 6/9, nơi họp mặt lãnh đạo Đông Nam Á cùng với Trung Quốc, Nhật Bản, và Hoa Kỳ.
Dù muốn Trung Quốc tuân thủ phán quyết của Tòa trọng tài, nhưng Tổng thống Philippines đã cam kết sẽ không nêu vấn đề tại thượng đỉnh vào ngày mai. Ông Rodrigo Duterte muốn tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc thương lượng song phương với Bắc Kinh và tháng rồi đã phái cựu Tổng thống Fidel Ramos làm đặc sứ sang Hong Kong gặp các đại diện của Trung Quốc.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines nói trước đây trong năm Bắc Kinh từng đưa các sà lan nạo vét tới bãi cạn Scarborough nhưng tới nay chưa có dấu hiệu về hoạt động bồi đắp. ‘Chưa rõ liệu các sà lan này có là tín hiệu cho thấy sắp có hoạt động nạo vét hay chăng,’ ông Lorenzana nói.
Tuy nhiên, người đứng đầu ngành quốc phòng Philippines cảnh báo rằng nếu Bắc Kinh tìm cách xây dựng trên bãi cạn Scarborough thì sẽ có những hiệu ứng ngược về an ninh.
