Trung Quốc yêu cầu Mỹ có hành động thực tế hạ nhiệt căng thẳng liên quan đến tranh chấp ở Biển Đông.
Tân Hoa Xã ngày 5/6 dẫn phát biểu của đại sứ Trung Quốc tại Mỹ, Thôi Thiên Khải, trong cuộc phỏng vấn với đài CNN một ngày trước đó nói rằng Bắc Kinh hy vọng Washington sẽ thôi có lời nói và hành động ép buộc chống lại Trung Quốc trong vấn đề này.
Đại sứ Trung Quốc đề cập tới những lời kêu gọi của Mỹ đề nghị Bắc Kinh ngưng các hoạt động lấp biển lấy đất trong khu vực cùng những lời tuyên bố của Washington rằng sẽ tiếp tục cho tàu và máy bay quân sự Mỹ di chuyển ngang qua các đảo và các bãi đá nơi mà Trung Quốc đang cho xây dựng các cơ sở chủ yếu là dân sự.
Bất chấp căng thẳng gia tăng giữa hai nước Mỹ-Trung xuất phát từ vấn đề Biển Đông, đại sứ Trung Quốc nói ông tin là đôi bên sẽ không đi tới đối đầu trong vấn đề này:
“Tôi nghĩ hai nước không nên để vấn đề đơn lẻ này chiếm ưu thế nghị trình làm việc song phương. Cho nên, tôi không tin là hai bên sẽ đi tới đối đầu và xung đột chỉ vì vấn đề này.”
Ông Thôi Thiên Khải cũng bác tố cáo của Hoa Kỳ nói rằng Trung Quốc đang thay đổi nguyên trạng Biển Đông, viện dẫn các hành động xây dựng tương tự mà các nước khác cũng có tuyên bố chủ quyền trong khu vực đã tiến hành trước đó.
Đại sứ Trung Quốc nói: “Tôi nghĩ nguyên trạng Biển Đông đã bị thay đổi bởi các nước khác từ lâu, lâu lắm rồi. Những gì chúng tôi đang làm là khôi phục lại nguyên trạng vốn dĩ của nó. Cho nên không có lý do gì để các nước đưa ra các tố cáo như thế đối với Trung Quốc.”
Đại diện của Bắc Kinh tại Hoa Kỳ nhắc lại quan điểm của Trung Quốc rằng các hoạt động của họ ở Biển Đông hoàn toàn trong phạm vi chủ quyền của Trung Quốc, chủ yếu phục vụ các mục đích dân sự. Ông Thôi nói thêm rằng các cơ sở Trung Quốc đang xây ‘chủ yếu sẽ hỗ trợ tàu bè của Trung Quốc và của các nước khác.’
Tuy nhiên, giới chức ngoại giao này cũng thừa nhận là Trung Quốc có một số cơ sở quốc phòng tại đây.
Ông Thôi Thiên Khải nói: “Dĩ nhiên chúng tôi có một số cơ sở quốc phòng ngoài đó, nhưng chỉ để tự vệ.”
Ngược lại, đại sứ Trung Quốc chỉ trích việc Washington tiếp tục phái máy bay do thám quân sự ra khu vực để thăm dò các hoạt động của Bắc Kinh là ‘đi ngược lại với Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển.’
Đáp câu hỏi liệu Trung Quốc có ý định lập vùng nhận dạng phòng không ADIZ ở Biển Đông hay không, ông Thôi nhấn mạnh Bắc Kinh có quyền làm như vậy, nhưng sẽ làm điều này dựa trên ‘đánh giá tình hình’ và ‘sẽ làm một cách cẩn trọng.’
Đại sứ Thôi cũng lưu ý rằng Hoa Kỳ là nước đầu tiên lập vùng ADIZ và hiện có trên 20 nước đã làm như vậy.
Đại sứ Trung Quốc bày tỏ kỳ vọng lợi ích chung giữa hai nước Mỹ-Trung sẽ vượt xa những bất đồng và đôi bên có thể hợp tác trong nhiều vấn đề.
Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ phụ trách Đông Á-Thái Bình Dương hôm 22/5 cảnh cáo Trung Quốc chớ thách thức hải quân Mỹ ở Biển Đông sau tin cho hay máy bay săn ngầm hiện đại P-8A Poseidon của hải quân Mỹ bị hải quân Trung Quốc xua đuổi khi bay tuần tại khu vực quần đảo Trường Sa mà Bắc Kinh đang có hoạt động xây dựng.
Ông Daniel Russel khẳng định các chuyến bay tuần của Mỹ ở Biển Đông là hợp pháp vì trong không phận quốc tế.
Ngũ Giác Đài đã loan báo đang tính tới việc gửi tàu chiến và máy bay do thám vào phạm vi 12 hải lý quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang xây dựng ở Biển Đông.
Theo Xinhua/Bernama
