Phán quyết về vụ Philippines kiện các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là một trong năm sự kiện định hình tương lai Đông Nam Á trong năm 2015, theo phân tích của hai chuyên gia thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế Hoa Kỳ CSIS.
Tòa trọng tài quốc tế ở The Hague có phần chắc sẽ phán quyền về đơn Manila kiện bản đồ đường lưỡi bò của Bắc Kinh trước cuối năm 2015.
Theo chuyên gia Murray Hiebert và Gregory Poling thuộc CSIS, đây sẽ là phán quyết quan trọng nhất bởi bất kỳ tòa án nào được thành lập theo Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển và, cách này hay cách khác, nó sẽ đánh một dấu mốc quan trọng cho các tranh chấp Biển Đông.
Tới nay, Bắc Kinh vẫn một mực không chịu tham gia vào tiến trình vụ kiến và từ chối đệ trình lập luận đối với đơn kiện của Manila trước thời hạn chót là ngày 15/12 vừa qua.
Hai nhà nghiên cứu của CSIS cho rằng nếu tòa quyết định có quyền tài phán thì gần như chắc chắn rằng tòa sẽ phán quyết rằng bản đồ chín đoạn của Trung Quốc là bất hợp lệ. Trong trường hợp đó, Bắc Kinh sẽ đối mặt với một số lựa chọn khó khăn vì dĩ nhiên Trung Quốc không muốn bị xem là vô trách nhiệm khi phớt lờ một phán quyết của tòa trọng tài quốc tế.
Với phán quyết như thế, Philippines sẽ huy động sự ủng hộ từ Mỹ, Nhật, các nước láng giềng ASEAN, và các nước đối tác khác xác quyết phán quyết của tòa nhằm thuyết phục Bắc Kinh phải minh định tuyên bố chủ quyền đường lưỡi bò của họ ở Biển Đông.
Ngược lại, nếu tòa quyết định họ không có quyền tài phán thì sẽ làm lụi tàn các tia hy vọng về việc dùng tòa trọng tài làm phương tiện ôn hòa để giải quyết các tranh chấp trong tương lai.
4 sự kiện khác cũng góp phần định hình Đông Nam Á năm 2015 được hai chuyên gia nghiên cứu của CSIS Hiebert và Poling nêu lên bao gồm bầu cử ở Miến Điện, tình hình chính trị ở Thái Lan, các cuộc thương lượng về Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP dự kiến hoàn tất vào giữa năm 2015, và tiến bộ liên quan đến việc hình thành Cộng đồng Kinh tế ASEAN.
Theo CSIS publication
