Tỷ phú Elon Musk, người đứng đầu chiến dịch thu hẹp chính phủ liên bang của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, vừa cập nhật thông tin về nỗ lực này vào sáng thứ Hai (3/2), cho biết công việc đang được tiến hành để đóng cửa cơ quan viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ - USAID.
Musk, cũng là CEO của Tesla và SpaceX, đã thảo luận về Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) trong một cuộc nói chuyện trên mạng xã hội vào thứ Hai trên X, công ty mà ông cũng sở hữu. Ông Trump đã giao cho ông Musk đứng đầu một hội đồng cắt giảm chi phí liên bang.
Cuộc trò chuyện, bao gồm cựu ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Vivek Ramaswamy và các Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Joni Ernst và Mike Lee, bắt đầu bằng việc ông Musk nói rằng họ đang nỗ lực đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID).
“Không thể sửa chữa được nữa”, ông Musk nói và cho biết thêm rằng Tổng thống Trump đồng ý rằng cơ quan này nên bị đóng cửa.
Hiện tại, hầu hết nhân viên của USAID được yêu cầu không đến trụ sở chính của cơ quan này tại Washington vào thứ Hai và làm việc từ xa, theo bản sao email gửi cho nhân viên mà Reuters xem được. "Hướng dẫn thêm sẽ sớm được đưa ra", thông báo nói thêm.
Vào Chủ Nhật, Reuters đưa tin chính quyền Trump đã sa thải hai quan chức an ninh cấp cao tại USAID vào cuối tuần sau khi họ ngăn cản các đại diện từ Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) của ông Musk tiếp cận các khu vực hạn chế của tòa nhà, ba nguồn tin cho biết.
Sau đó trong ngày Chủ Nhật, ông Trump nói với các phóng viên rằng USAID "được điều hành bởi một nhóm những kẻ điên loạn cực đoan", đồng thời nói thêm: "Chúng tôi sẽ đuổi họ, rồi sau đó chúng tôi sẽ ra quyết định".
USAID là nhà tài trợ đơn lẻ lớn nhất thế giới. Trong năm tài chính 2023, Hoa Kỳ đã giải ngân 72 tỷ đô la viện trợ trên toàn thế giới cho mọi lĩnh vực, từ sức khỏe phụ nữ ở các vùng xung đột đến tiếp cận nước sạch, điều trị HIV/AIDS, an ninh năng lượng và công tác chống tham nhũng. Hoa Kỳ đã cung cấp 42% tổng số viện trợ nhân đạo do Liên Hiệp Quốc theo dõi vào năm 2024.
Trang web của USAID dường như vẫn ngoại tuyến vào thứ Bảy và một số người dùng không thể truy cập vào trang web vào Chủ Nhật. USAID có đội ngũ nhân viên hơn 10.000 người.
Tổng thống Trump đã ra lệnh đóng băng toàn cầu đối với hầu hết các khoản viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ như một phần trong chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông, chính sách này đã gây chấn động khắp thế giới. Bệnh viện dã chiến tại các trại tị nạn Thái Lan, việc rà phá bom mìn ở các vùng chiến sự và thuốc để điều trị hàng triệu người mắc các bệnh như HIV nằm trong số các chương trình có nguy cơ bị xóa bỏ.
Nói rộng hơn về việc cắt giảm chi tiêu và gian lận của Hoa Kỳ, Musk ước tính chính quyền Trump có thể cắt giảm 1 nghìn tỷ đô la từ thâm hụt ngân sách của Hoa Kỳ vào năm tới.
Ví dụ, ông khẳng định rằng “các đường dây lừa đảo nước ngoài chuyên nghiệp” đang đánh cắp số tiền lớn bằng cách ngụy trang để trở thành hoặc tạo ra công dân Mỹ kỹ thuật số giả mạo.
Ông Musk không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào để hỗ trợ cho tuyên bố về gian lận của mình hoặc giải thích cách ông sẽ đạt được số tiền 1 nghìn tỷ đô la.
Cuộc trò chuyện trực tuyến diễn ra trong bối cảnh lo ngại về quyền truy cập của ông Musk vào hệ thống Kho bạc, lần đầu tiên được tờ New York Times đưa tin, hệ thống này gửi ra hơn 6 nghìn tỷ đô la mỗi năm để thanh toán thay mặt cho các cơ quan liên bang và chứa thông tin cá nhân của hàng triệu người Mỹ nhận thanh toán An sinh xã hội, hoàn thuế và các khoản tiền khác từ chính phủ.
Đảng viên Dân chủ Peter Welch, thành viên Ủy ban Tài chính Thượng viện, đã yêu cầu giải thích lý do tại sao Musk được trao quyền truy cập vào hệ thống thanh toán và những gì mà ông Welch nói bao gồm dữ liệu nhạy cảm của người nộp thuế.
“Đây là hành vi lạm dụng quyền lực trắng trợn của một viên chức không được bầu và điều đó cho thấy tiền có thể mua được quyền lực trong Nhà Trắng của Trump”, ông Welch nói trong một tuyên bố qua email.
Ông Musk có sự ủng hộ của ông Trump. Khi được hỏi vào Chủ Nhật rằng ông Musk có làm việc tốt không, ông Trump đồng ý. “Ông ấy là người cắt giảm chi phí rất nhiều. Đôi khi chúng ta không đồng ý với điều đó và chúng ta sẽ không đi được đến nơi ông ấy muốn. Nhưng tôi nghĩ ông ấy đang làm rất tốt. Ông ấy là một người thông minh. Rất thông minh. Và ông ấy rất muốn cắt giảm ngân sách liên bang của chúng ta”.
Nhóm của Musk đã được cấp quyền truy cập hoặc đã kiểm soát nhiều hệ thống của chính phủ.
Reuters đưa tin vào thứ Sáu rằng các trợ lý của Musk chịu trách nhiệm điều hành cơ quan nhân sự của chính phủ Hoa Kỳ đã chặn các công chức sự nghiệp ra khỏi các hệ thống máy tính chứa dữ liệu cá nhân của hàng triệu nhân viên liên bang, theo hai viên chức của cơ quan.
Ông Musk đã hành động nhanh chóng để đưa các đồng minh vào cơ quan được gọi là Văn phòng Quản lý Nhân sự. Một nhóm bao gồm các nhân viên hiện tại và trước đây của ông Musk đã nắm quyền chỉ huy OPM vào ngày 20/1, ngày ông Trump nhậm chức, các nguồn tin cho biết thêm.
Kể từ khi nhậm chức cách đây 11 ngày, ông Trump đã bắt tay vào một cuộc cải tổ chính phủ lớn, sa thải và loại bỏ hàng trăm công chức trong những bước đầu tiên của ông hướng tới việc tinh giản bộ máy quan liêu và đưa thêm những người trung thành vào.