Việt Nam dự tính áp dụng các quy định cho phép dịch vụ internet vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk hoạt động trong nước trong khi duy trì quyền sở hữu đầy đủ của bất kỳ công ty con địa phương nào, Reuters dẫn một dự thảo quy định cho biết hôm 18/2.
Sự thay đổi này mở đường cho StarLink ra mắt tại Việt Nam, theo sau các cuộc đàm phán kéo dài vài năm qua của công ty mẹ SpaceX, một quan chức chính phủ cho hãng thông tấn Anh biết.
Động thái này thể hiện sự thay đổi đột ngột trong lập trường của chính phủ Việt Nam, và theo một người am tường nói với Reuters, đây có thể được coi là “một nhánh ô liu” thể hiện thiện chí đối với SpaceX giữa bối cảnh Việt Nam đang lo lắng và hồi hộp về mối đe dọa thuế quan từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.
Người này nói thêm rằng nó “cho thấy từ phía Việt Nam rằng họ có thể chơi trò chơi ngoại giao trong giao dịch nếu chính quyền Trump muốn vậy”.
Tất cả các nguồn tin đều từ chối nêu danh tính với Reuters.
Trong thời gian trước đó, SpaceX đã gặp nhiều khó khăn khi muốn gia nhập thị trường Việt Nam – một quốc gia có gần 100 triệu dân – do những quy định nghiêm ngặt về quyền kiểm soát nước ngoài đối với các nhà cung cấp internet vệ tinh.
Những quy định này đã khiến cho kế hoạch của Elon Musk, bị đình trệ vào cuối năm 2023, khi Việt Nam không đồng ý dỡ bỏ lệnh cấm đối với việc sở hữu nước ngoài trong lĩnh vực này.
Tỷ phú Elon Musk hiện nay là cố vấn chính đầy quyền lực của Tổng thống Donald Trump sau khi ông Trump lên nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai không liên tiếp vào ngày 20/1.
Dự thảo mới, được quốc hội Việt Nam thông qua trong cuộc họp bất thường vào ngày 19/2, cho phép các nhà cung cấp internet có mạng lưới vệ tinh quỹ đạo thấp được toàn quyền kiểm soát hoạt động ở nước ngoài, theo một chương trình thí điểm sẽ diễn ra cho đến cuối năm 2030.
Quy định này được đưa vào nghị quyết dài 12 trang nhằm “gỡ bỏ những trở ngại trong hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”. Các dự án được đệ trình theo chương trình thí điểm sẽ cần sự chấp thuận của thủ tướng Việt Nam.
Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam và SpaceX đều không trả lời các yêu cầu bình luận của Reuters.
CHIẾN LƯỢC CÂN BẰNG THƯƠNG MẠI?
Theo một người hiểu biết về các cuộc thảo luận, được Reuters dẫn lời, nếu nhiều công ty và cá nhân Việt Nam đăng ký Starlink, điều đó có thể giúp cắt giảm thặng dư lớn về hàng hóa và dịch vụ mà Việt Nam đang có với Hoa Kỳ, vốn được xem là mối nguy có thể dẫn đến việc chính quyền Trump áp thuế mới đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam.
Thặng dư của Việt Nam với Mỹ vào năm ngoái đã đạt mức cao kỷ lục là 123,5 tỷ đô la, lớn thứ tư trong số các đối tác của Hoa Kỳ, theo dữ liệu của Mỹ.
Vào thứ Năm tuần trước, Tổng thống Trump đã chỉ đạo nhóm của ông đưa ra mức thuế quan có đi có lại đối với mọi quốc gia áp thuế lên hàng hoá của Mỹ, hạn chót là ngày 1/4, và các trợ lý của ông cho biết các quốc gia có thặng dư thương mại lớn sẽ bị giám sát chặt chẽ.
Thuế quan của Hoa Kỳ có khả năng gây gián đoạn nghiêm trọng đến nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Việt Nam, vốn xem Hoa Kỳ là thị trường chính của mình. Việt Nam là nơi có nhiều nhà sản xuất có trụ sở tại Trung Quốc đã đầu tư mạnh vào quốc gia Đông Nam Á này sau khi chính quyền đầu tiên của Trump áp đặt thuế quan đối với Trung Quốc vào năm 2018.
Chính phủ Việt Nam thời gian gần đây đang có những bước đi nhằm điều chỉnh cán cân thương mại với Mỹ.
Ngoài việc tạo điều kiện cho Starlink thâm nhập thị trường, Việt Nam cũng đã đề xuất tăng cường nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp, chip bán dẫn, máy bay Boeing và các sản phẩm công nghệ cao từ Mỹ nhằm giảm áp lực thương mại.