Chính phủ Hoa Kỳ đã chi nhiều hơn trong tháng đầu tiên nhậm chức của Tổng thống Donald Trump so với cùng kỳ năm ngoái, một dấu hiệu cho thấy nỗ lực cắt giảm chi phí của ông vẫn chưa giảm được các nghĩa vụ tài chính nặng nề của quốc gia, một phân tích của Reuters về dữ liệu liên bang cho thấy.
Ông Trump đã đóng băng hàng tỷ đô la viện trợ nước ngoài và sa thải hơn 20.000 nhân viên liên bang kể từ khi ông trở lại nắm quyền vào tháng trước. Người đứng đầu cắt giảm ngân sách của ông, tỷ phú công nghệ Elon Musk, tuyên bố đã tiết kiệm được hàng chục tỷ đô la.
Nhưng bất kỳ khoản tiết kiệm nào cho đến nay đều không đáng kể so với chi tiêu cao hơn cho các chương trình y tế và hưu trí và thanh toán lãi suất tăng, hồ sơ chi tiêu của Bộ Ngân khố cho thấy.
Nhìn chung, chính phủ đã chi khoảng 710 tỷ đô la từ ngày 21 tháng 1 đến ngày 20 tháng 2, dữ liệu chi tiêu hàng ngày của Bộ Ngân khố nêu rõ, tăng so với mức khoảng 630 tỷ đô la trong cùng kỳ năm ngoái.
Các chuyên gia ngân sách độc lập cho biết các số liệu minh họa cho áp lực không ngừng do dân số già hóa và gánh nặng nợ tăng vọt.
Tòa Bạch Ốc cho biết Cơ quan Hiệu quả Chính phủ DOGE của ông Musk đang thực hiện lời hứa của ông Trump về việc cắt giảm chi tiêu lãng phí và gian lận.
“DOGE đã xác định được hàng tỷ đô la tiết kiệm cho người thọ thuế Hoa Kỳ và Tổng thống Trump sẽ tiếp tục chỉ đạo nỗ lực này cho đến khi chính phủ của chúng ta thực sự vì người dân và do người dân”, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt nói.
Ông Musk và ông Trump đã nói rằng họ đặt mục tiêu cắt giảm 1 nghìn tỷ đô la trong ngân sách liên bang trị giá 6,7 nghìn tỷ đô la, nhưng ông Trump cũng đã hứa sẽ không cắt giảm phúc lợi cho những người cao tuổi vốn nhận được các khoản thanh toán hưu trí của An sinh xã hội và tham gia chương trình chăm sóc sức khỏe Medicare.
Hai chương trình này chiếm hơn một phần ba số tiền liên bang chi trong năm tài chính vừa qua. Mặc dù chúng được dự đoán sẽ ngốn nhiều ngân sách hơn khi dân số già đi, nhưng việc cắt giảm chúng sẽ khiến hàng triệu người Mỹ tức giận.
“Không có cách nào để đạt được mục tiêu của họ mà không vấp phải rào cản thứ ba”, bà Lauren Bauer, một nhà nghiên cứu tại Viện Brookings, người theo dõi các báo cáo chi tiêu hàng ngày của Bộ Ngân khố, cho biết.
Ông Musk đã nói rằng ông sẽ xem xét kỹ lưỡng cả hai chương trình để tìm gian lận, nhưng những nỗ lực xem xét kỹ lưỡng các hồ sơ thanh toán và nhân sự nhạy cảm của ông đã làm dấy lên nỗi lo về an ninh và quyền riêng tư. Hôm 25/2, trên hai mươi nhân viên sự nghiệp tại DOGE đã từ chức để phản đối, nói rằng cơ quan này đã xử lý sai dữ liệu cá nhân của người Mỹ.
Dữ liệu của Bộ Ngân khố cho thấy chính phủ đã trả khoảng 94 tỷ đô la tiền lãi trong tháng đầu tiên của ông Trump, so với khoảng 80 tỷ đô la trong cùng kỳ năm ngoái.
DOGE sửa đổi các yêu cầu tiết kiệm
Chiến dịch cắt giảm chi phí của ông Musk tuyên bố tuần trước rằng họ đã tiết kiệm được 55 tỷ đô la thông qua các hợp đồng bị hủy và hợp đồng cho thuê tài sản, nhưng kể từ đó dường như thừa nhận rằng nhiều khoản cắt giảm đã tiết kiệm được ít tiền hơn so với tuyên bố ban đầu.
Một bản cập nhật được công bố hôm 25/2 đã hoặc loại bỏ hoặc giảm mức tiết kiệm chi phí cho 170 hợp đồng, với tổng số tiền khoảng 3 tỷ đô la, theo một cuộc điều tra của Reuters. Chẳng hạn, khoản tiết kiệm trên một hợp đồng của USAID đã giảm từ gần 655 triệu đô la xuống chỉ còn 35 xu.
Những nỗ lực cắt giảm ngân sách mạnh mẽ nhất của ông Trump và ông Musk cho đến nay tập trung vào một phần nhỏ hơn nhiều của ngân sách. Ông đã giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ USAID, nơi đã chi 42 tỷ đô la trong năm tài chính 2023, tương đương 0,6% ngân sách.
Ông cũng đã làm giảm bớt số lượng nhân viên công vụ Hoa Kỳ thông qua một chương trình tự nguyện nghỉ việc và sa thải hàng loạt, cho đến nay đã ảnh hưởng đến khoảng 100.000 trong số 2,3 triệu công chức liên bang của quốc gia. Bất kỳ khoản tiết kiệm tiền lương nào vẫn chưa thành hiện thực. Chi phí nhân sự bằng 4,3% tổng chi tiêu trong năm tài chính 2022.
Một nỗ lực đóng băng chi tiêu trợ giúp trong nước cho đến nay đã bị tòa án chặn lại.