Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken ngày 29/7 cho hay đã điện đàm với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và thúc ép Điện Kremlin chấp nhận ‘đề nghị quan trọng’ mà Washington đưa ra để phóng thích hai công dân Mỹ bị giam giữ ở Nga.
Đây là cuộc trao đổi đầu tiên kiểu này giữa hai người kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược tại Ukraine vào ngày 24 tháng 2 và hai bên tìm cách giữ vững lập trường của mình.
“Chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện thẳng thắn và trực tiếp,” ông Blinken nói trong một cuộc họp báo tại Bộ Ngoại giao. Ông nói: “Tôi đã thúc ép Điện Kremlin chấp nhận đề nghị quan trọng mà chúng tôi đưa ra về việc thả ông Paul Whelan và cô Brittney Griner.”
Bộ Ngoại giao Nga cho hay Ngoại trưởng Lavrov đề nghị Ngoại trưởng Mỹ rằng trong vấn đề trao đổi tù nhân, đôi bên nên xử lý một cách chuyên nghiệp và theo phương cách ngoại giao thầm lặng hơn là đưa ra thông tin đồn đoán.
Mỹ tuần này loan báo rằng mấy tuần trước đã đưa ra đề nghị với Nga về việc phóng thích ngôi sao bóng rổ nữ Brittney Griner và cựu binh thuỷ quân lục chiến Paul Whelan nhưng không tiết lộ phía Nga sẽ được đổi lại những gì.
Một nguồn tin nắm rõ tình hình cho biết Washington sẵn sàng trao đổi tay buôn bán vũ khí người Nga Viktor Bout, đang thụ án 25 năm tù tại Mỹ, như một phần của thỏa thuận.
Các gia đình Mỹ có thân nhân bị giam giữ ở nước ngoài đang gia tăng áp lực lên Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, gần đây nhất là trong trường hợp cô Griner, người từng hai lần đoạt huy chương vàng Olympic, bị bắt vì tội ma túy tại sân bay Moscow vào ngày 17/2 và có thể phải đối mặt với án tù 10 năm.
Ngoại trưởng Nga nói trong một cuộc họp báo rằng các cuộc đàm phán về trao đổi tù nhân đã diễn ra kể từ hội nghị thượng đỉnh ở Geneva năm ngoái, nơi Tổng thống Vladimir Putin và Tổng thống Joe Biden đã đồng ý cử các quan chức xem xét vấn đề này.
Áp đặt thêm các cái giá phải trả
Ông Blinken cho hay ông cũng nhấn mạnh với Ngoại trưởng Lavrov rằng thế giới mong đợi Nga sẽ thực hiện các cam kết của mình theo thỏa thuận với Ukraine ký tại Thổ Nhĩ Kỳ để mở lại xuất khẩu ngũ cốc và phân bón đã bị chặn bởi chiến tranh, vốn đang làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng lương thực trên toàn thế giới.
Ngoại trưởng Nga nói với ông Blinken rằng chính các lệnh trừng phạt của Mỹ đã làm phức tạp tình hình lương thực toàn cầu.
Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ cũng cảnh báo Ngoại trưởng Lavrov không nên tiến hành các kế hoạch sáp nhập thêm các phần lãnh thổ của Ukraine. Ông nói: “Thế giới sẽ không công nhận các cuộc sáp nhập. Chúng tôi sẽ áp đặt thêm các tổn phí đáng kể đối với Nga nếu nước này xúc tiến các kế hoạch của họ.”
Ngoại trưởng Lavrov cho biết Nga sẽ đạt các mục tiêu về ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ của họ ở Ukraine - thuật ngữ mà Moscow sử dụng để định nghĩa cuộc xâm lược Ukraine, mà theo họ là nhằm mục đích tự vệ. Ukraine và các đồng minh nói rằng cuộc tấn công của Nga là hoàn toàn vô cớ.
Ông Lavrov cũng nói với ông Blinken rằng “việc liên tục đưa vũ khí của Mỹ và NATO cho các lực lượng vũ trang của Ukraine ... chỉ kéo dài sự đau đớn của chế độ ở Kyiv, kéo dài xung đột và tăng thêm thương vong”, theo Bộ Ngoại giao Nga.