Hơn một nửa số mỹ phẩm được bán ở Mỹ và Canada chứa một hợp chất công nghiệp độc hại có liên quan đến tình trạng sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm ung thư và sinh thiếu cân, theo một nghiên cứu mới.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Notre Dame đã thử nghiệm hơn 230 loại mỹ phẩm thường được sử dụng và phát hiện ra rằng 56% kem nền và sản phẩm trang điểm mắt, 48% sản phẩm cho môi và 47% sản phẩm chuốt mi (mascara) có chứa florine – một chỉ số của PFAS, được gọi là “hóa chất vĩnh viễn” được sử dụng trong chảo chống dính, thảm và vô số sản phẩm tiêu dùng khác.
Người ta phát hiện ra PFAS ở những mức cao nhất trong sản phẩm chuốt mi không trôi (82%) và son môi lâu trôi (62%), theo nghiên cứu được công bố hôm 15/6 trên tạp chí Environmental Science & Technology Letters. Nghiên cứu cho biết 29 sản phẩm có nồng độ florine cao hơn đã được xét nghiệm thêm và được phát hiện có chứa từ 4 đến 13 hóa chất PFAS cụ thể. Chỉ duy nhất một sản phẩm liệt kê PFAS, hoặc các chất perfluoroalkyl và polyfluoroalkyl, trong danh sách các thành phần trên nhãn hàng.
Một phát ngôn viên của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), cơ quan quản lý mỹ phẩm, cho biết cơ quan này không bình luận về các nghiên cứu cụ thể. FDA cho biết trên trang web của mình rằng có rất ít nghiên cứu về sự hiện diện của các hóa chất trong mỹ phẩm và những nghiên cứu được công bố thường cho thấy nồng độ ở mức rất thấp và không có khả năng gây hại cho con người, ở mức phần tỷ cho đến 100 phần triệu.
Một thông tin liệt kê đăng trên trang web của cơ quan cho biết rằng: “Trong khi khoa học về PFAS trong mỹ phẩm tiếp tục phát triển, FDA sẽ tiếp tục giám sát” dữ liệu tự nguyện do ngành đệ trình cũng như nghiên cứu đã xuất bản.
Nhưng các hóa chất PFAS là một vấn đề ngày càng được các nhà lập pháp quan tâm, những người đang làm việc để điều chỉnh việc sử dụng chúng trong các sản phẩm tiêu dùng. Kết quả nghiên cứu được công bố khi một nhóm thượng nghị sĩ lưỡng đảng vừa đưa ra dự luật cấm sử dụng PFAS trong mỹ phẩm và các sản phẩm làm đẹp khác.
Dự luật cấm PFAS được đưa ra khi Quốc hội xem xét điều luật trên phạm vi rộng để thiết lập tiêu chuẩn nước uống quốc gia đối với một số hóa chất PFAS và làm sạch các địa điểm bị ô nhiễm trên khắp đất nước, bao gồm cả các căn cứ quân sự nơi người ta phát hiện ra PFAS có mức cao.
“Không có gì an toàn và không có gì tốt về PFAS cả”, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal của đảng Dân chủ đại diện tiểu bang Connecticut nói. Ông là người đã giới thiệu dự luật cấm dùng PFAS trong mỹ phẩm cùng với Thượng nghị sĩ Susan Collins của Đảng Cộng hoà đại diện tiểu bang Maine. “Những hóa chất này là một mối đe dọa ngay trước mắt song ta không nhìn thấy, là những cái mọi người trưng ra trên khuôn mặt của họ hàng ngày,” ông Blumenthal nói.
Cơ quan Bảo vệ Môi trường cũng đang tiến hành thu thập dữ liệu ngành về việc sử dụng hóa chất PFAS và các rủi ro về sức khỏe khi cơ quan này xem xét các quy định để giảm thiểu rủi ro tiềm ẩn do các hóa chất này gây ra.
Hội đồng Sản phẩm Chăm sóc Cá nhân, một hiệp hội thương mại đại diện cho ngành mỹ phẩm, cho biết trong một tuyên bố rằng một số lượng nhỏ hóa chất PFAS có thể được tìm thấy dưới dạng thành phần hoặc ở mức vi lượng trong các sản phẩm như kem dưỡng da, sơn móng tay, sản phẩm trang điểm mắt và phấn nền. Bà Alexandra Kowcz, khoa học gia trưởng của hội đồng, cho biết rằng các hóa chất được sử dụng để tạo độ quánh và độ dẻo của sản phẩm và phải tuân theo các yêu cầu an toàn của FDA.
“Các công ty thành viên của chúng tôi rất coi trọng trách nhiệm của họ đối với sự an toàn của sản phẩm và sự tin tưởng mà các gia đình đặt vào những sản phẩm đó”, bà Kowcz nói và cho biết thêm rằng hội đồng của bà ủng hộ việc cấm sử dụng một số hoá chất PFAS trong mỹ phẩm. "Khoa học và an toàn là nền tảng cho mọi thứ mà chúng tôi thực hiện", bà nói.
Nhưng ông Graham Peaslee, một giáo sư vật lý tại Notre Dame và là người dẫn đầu nghiên cứu, cho biết các loại mỹ phẩm gây ra rủi ro trước mắt và lâu dài. “PFAS là một chất hóa học khó phân hủy. Khi thấm vào máu, nó sẽ ở đó và tích tụ lại”, ông Peaslee nói.
Nghiên cứu không nêu tên cụ thể một công ty nào, nhưng các tài liệu hỗ trợ cho biết rằng các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm hàng chục thương hiệu, bao gồm nhiều nhãn hàng nổi tiếng.
Nghiên cứu không tìm cách liên kết bất kỳ ảnh hưởng sức khỏe nào với việc sử dụng mỹ phẩm, nhưng ông Peaslee cho biết các nhà nghiên cứu đã tìm thấy mức PFAS dao động từ vài phần tỷ đến hàng nghìn phần tỷ. Ông gọi mức hàng nghìn phần tỷ là “đáng lo ngại”.
Theo ông Peaslee, các hóa chất này cũng có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường liên quan đến quá trình sản xuất và xử lý.
Các hợp chất nhân tạo được sử dụng trong vô số sản phẩm, bao gồm dụng cụ nấu ăn chống dính, dụng cụ thể thao không thấm nước, mỹ phẩm và bao bì thực phẩm chống dầu mỡ, cùng với bọt chữa cháy.
Các nghiên cứu sức khỏe cộng đồng về khu vực dân số bị phơi nhiễm đã liên kết các hóa chất này với một loạt các vấn đề sức khỏe, bao gồm một số bệnh ung thư, suy yếu khả năng miễn dịch và trẻ sinh thiếu cân. Thử nghiệm rộng rãi trong nhiều năm qua đã phát hiện thấy mức PFAS cao trong nhiều hệ thống nước công cộng và căn cứ quân sự.